Sıhhat Bakanlığına Bağlı Sıhhat Kurum ve Kuruluşlarında Misyonlu Çalışana Döner Sermaye Gelirlerinden Ek Ödeme Yapılmasına Dair Yönetmeliğin “Döner sermaye kurulunun teşkili” başlıklı 6. unsurunun ikinci fıkrasının (ğ) bendindeki; “Bir sıhhat lisansiyeri (psikolog, diyetisyen, fizyoterapist, toplumsal hizmet uzmanı, biyolog gibi” düzenlemede yer alan “gibi” ibaresi sayma yoluyla belirtilen “kadro-unvanlar” dışında geniş yorumlanacağından ve husus metninde sayılanlarla sonlu olduğundan,
Sıhhat lisansiyeri sayılmak için parantez içinde sayılan takımlarda misyon yapmayan davacının (Tokat Devlet Hastanesinde laborant unvanlı olarak vazife yapmakta) sıhhat lisansiyeri olarak kabul edilemez.
T.C.
DANIŞTAY
Onikinci Daire
Temel No: 2018/6697
Karar No: 2019/5439
Özeti:
Temyiz Eden (Davacı) : …
Karşı Taraf (Davalı): Sıhhat Bakanlığı
İstemin Konusu: Tokat Yönetim Mahkemesinin 20/09/2012 tarih ve E:2012/123, K;2012/620 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Yargılama Süreci:
Dava Konusu İstem: Tokat Devlet Hastanesi’nde laborant olarak misyon yapan ve döner sermaye kurulu üyeliğine seçilen davacı tarafından, kelam konusu döner sermaye komitesi üyeliğinin 31/10/2011 tarihi prestijiyle iptaline dair sürece karşı yapmış olduğu itirazın reddine ait sürecin iptali ile bu süreç nedeniyle mahrum kaldığı %10 oranındaki ek ödemeye ait nakdî haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
Birinci Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
Tokat yönetim Mahkemesince, dava konusu sürecin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan Sıhhat Bakanlığına Bağlı Sıhhat Kurum ve Kuruluşlarında Misyonlu Çalışana Döner Sermaye Gelirlerinden Ek Ödeme Yapılmasına Dair Yönetmeliğin “Döner sermaye komitesinin teşkili” başlıklı 6. unsurunda, Döner Sermaye Kuruluna seçilecek üyelerin çalışılan takım ve unvanlara nazaran belirlendiği görülmekte olup, buna nazaran Döner Sermaye Komitesi üyelerinin anılan hususun (g) bendi uyarınca lisans tahsilinden sonra atanılabilecek takımlarda çalışan çalışandan seçilebileceği, davacının lisans mezunu olduğu ve sıhhat lisansiyeri sayılacağı açık olmakla birlikte, Tokat Devlet Hastanesinde laborant unvanlı olarak vazife yaptığı, münasebetiyle davacının bulunduğu takımın yalnızca lisans mezunlarının atanabileceği takımlardan olmadığı anlaşıldığından, laborant olarak vazife yapan ve üstte anılan unsurun (ğ) bendi uyarınca lisans mezunlarının atanabileceği takımlarda misyon yapanların seçilebileceği bir duruma seçilen davacının kelam konusu döner sermaye komitesi üyeliğinin 31/10/2011 tarihi itibariyle iptaline ait süreç ile bu sürece yaptığı itirazın reddine ait süreçte hukuka terslik bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Temyiz Edenin Tezleri: Davacı tarafından, yönetim mahkemesince, Sıhhat Bakanlığına Bağlı Sıhhat Kurum ve Kuruluşlarında Misyonlu İşçiye Döner Sermaye Gelirlerinden Ek Ödeme Yapılmasına Dair Yönetmeliğin hiçbir hususunda yeri olmayan çekirdek takım kaynak sistemini (ÇKYS) dikkate alarak davanın reddine karar verildiği, kelam konusu Yönetmelikte “döner sermaye komitesine seçilecek üyelerin yalnızca çalışılan takım ve unvanlara nazaran belirleneceğine ait kesin bir düzenlemenin bulunmamasına karşın, bunun destek alınmasının yordam ve yasaya muhalif olduğu, sıhhat lisansiyeri olduğunun mahkemece de kabul edilerek davanın reddedilmesinin çelişkili olduğu, lisans mezunlarının atanabileceği takımlarda misyon yapma zorunluluğunun tek taraflı ve tüzel destekten mahrum bir tespit olduğu, sıhhat lisansiyeri olmakla çalışılan takımın hiçbir alakasının bulunmadığı, döner sermaye kurulunun yalnızca ÇKYS’ndeki takımlara nazaran oluşturulmasının hukuk dışı bir uygulama olduğu, mahkeme kararının yol ve yasaya ters olduğundan bozulması gerektiği mesaj sürülmektedir.
Karşı Tarafın Savunması: Davalı yönetim tarafından, döner sermaye kuruluna seçilecek üyelerin çalışılan takım ve unvana nazaran belirlenmesi gerektiği ve seçilecek şahısların de lisans tahsilinden sonra atanılabilecek takımlara çalışanlardan seçilebildiği, davacının ise, lisans tahsiline uygun bir takımda vazife yapmadığının açık olduğu, dava konusu sürecin yordam ve mevzuata uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
Danıştay Tetkik Hakimi: 12/05/2006 tarih ve 26166 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Sıhhat Bakanlığına Bağlı Sıhhat Kurum ve Kuruluşlarında Misyonlu Çalışana Döner Sermaye Gelirlerinden Ek Ödeme Yapılmasına Dair Yönetmeliğin “Döner sermaye kurulunun teşkili” başlıklı 6. unsurunun ikinci fıkrasının (ğ) bendinde yer alan; “Bir sıhhat lisansiyeri (psikolog, diyetisyen, fizyoterapist, toplumsal hizmet uzmanı, biyolog gibi)” düzenlemesinde parantez içerisindeki “gibi” edatının lisans mezunu olup, sayılan takımlara misal takımlarda misyon yapanları da kapsadığı, sayılan takımların sonlu olmasının amaçlanması durumunda “gibi” ibaresinin kullanılmasına gerek olmadığı, bununla birlikte anılan Yönetmelik’te döner sermaye komitesine seçilecek üyelerin yalnızca çalışılan takım ve unvanlara nazaran belirleneceğine ait rastgele bir düzenlemenin de mevcut olmadığı konuları göz önüne alındığında, Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Kısmını bitirerek Tokat Devlet Hastanesinde Laborant takımında misyon yapan davacının anılan düzenleme kapsamında sıhhat lisansiyeri olarak kabul edilerek süreç tesis edilmesi gerekirken, aksi istikamette tesis edilen dava konusu süreçte hukuka uygunluk bulunmadığından davanın reddine ait mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ İSMİNE
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Yargıcının açıklamaları dinlendikten ve belgedeki dokümanlar incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Hukuksal Kıymetlendirme:
Yönetim ve vergi mahkemeleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri 2577 saydı İdari Yargılama Metodu Kanununun 49. unsurunda belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar metot ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Öte yandan, Tokat Devlet Hastanesinde Laborant olarak misyon yapan ve Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Kısmını bitirerek lisans mezunu olan davacının, 12/05/2006 tarih ve 26166 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren ve dava konusu sürecin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan Sıhhat Bakanlığına Bağlı Sıhhat Kurum ve Kuruluşlarında Vazifeli Çalışana Döner Sermaye Gelirlerinden Ek Ödeme Yapılmasına Dair Yönetmeliğin “Döner sermaye kurulunun teşkili” başlıklı 6. hususunun ikinci fıkrasının (g) bendindeki; “Bir sıhhat lisansiyeri (psikolog, diyetisyen, fizyoterapist, toplumsal hizmet uzmanı, biyolog gibi)” ibarede yer alan parantez içinde sayılan takımlarda misyon yapmayan davacının, bu düzenleme kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceğine ait olarak, öncelikle parantez içindeki “gibi” kavramının (edatının) nasıl yorumlanması gerektiğinin açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
Türk Dilbilgisinde “gibi” edatı kullanıldığı cümleye “eşitlik ve/veya benzetme” manası katan, bu niteliği prestijiyle “benzetme ilgeci” olduğu vurgulanmıştır.
12/05/2006 tarih ve 26166 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren ve dava konusu sürecin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan Sıhhat Bakanlığına Bağlı Sıhhat Kurum ve Kuruluşlarında Misyonlu Çalışana Döner Sermaye Gelirlerinden Ek Ödeme Yapılmasına Dair Yönetmeliğin “Döner sermaye komitesinin teşkili” başlıklı 6. unsurunun ikinci fıkrasının (ğ) bendinde yer alan; “Bir sıhhat lisansiyeri (psikolog, diyetisyen, fizyoterapist, toplumsal hizmet uzmanı, biyolog gibi)” ibaresi ile ismen ve tek tek sayma yoluyla belirtilen “kadro-unvan”larından birisine atanmış ve hala bu vazifede bulunanlar ortasından “Döner Sermaye Komitesi Üyesi” seçileceği kurala bağlanmıştır.
Anayasa’da yer alan ve desteği olan Kanunların uygulanması hedefiyle ya da Kanunun verdiği genel düzenleme yetkisi çerçevesinde Resmi Gazetede yayımlanmak suretiyle yürürlüğe konulan Yönetmelikler genel düzenleyici süreçlerden olup; düzenleme, yeni bir kural koyma ve yaptırım uygulamaya dair tasarruflarda unsur içerisinde yahut açıklayıcı parantez içinde kullanılan ve tek başına bir karar söz etmeyen; lakin benzetme, misal manasına gelen “gibi” ibaresi (edatı) unsur metninde geçen düzenlemelere “mahsus ve münhasıran” olduğu; “gibi” ibaresinden evvel sayılanlar ile sonlu bulunduğu, bu hudut gerek idari makamlarca süreç tesis edilirken; gerekse yargı mercilerince idari sürecin hukuka uygunluğunun kontrolü yapılırken dar yahut geniş manada yorumlanmak suretiyle husus metninde öngörülmeyen biçimde yeni bir kural koyma, yaptırım uygulama formunda uygulanamayacağı da açıktır.
Gerçekten, Anayasa Mahkemesi ve Danıştay kararlan da bu istikamettedir. “Gibi” ibaresinin yorumuna ait benzeri kararlarda; “31/12/2013 tarih ve 28868 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Anayasa Mahkemesinin 14/02/2013 tarih ve E:2011/63, K:2013/28 sayılı kararında; 29/03/2011 tarih ve 6215 sayılı Kanunun 10. hususuyla değiştirilen 3289 saydı Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Vazifeleri Hakkında Kanun’un ek 9. hususunun 5. fıkrasının (d) bendi ile, federasyon lideri olabilmek için getirilen, “zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, yağma, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı berbata kullanma, hileli iflas üzere yüz kızartıcı yahut gurur ve haysiyeti kırıcı cürümden hükümlü olmamak” şartındaki “gibi yüz kızartıcı yahut gurur ve haysiyeti kırıcı suçtan” ibaresinin iptali istemiyle açılan davada; “gibi” edatının, metinde sayılan “zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, yağma, dolandırıcılık, sahtecilik, itimadı berbata kullanma, hileli iflas” cürümlerinin yüz kızartıcı yahut gurur yahut haysiyet kırıcı birer cürüm olduklarını nitelemek için kullanıldığı, federasyon lideri olabilmek için yalnızca unsurda sayılan cürümlerden mahkum olmamak koşulunun aranabileceğinin kabul edilmesi gerektiği, kabahat ve cezaların yasallığı unsuru gereği, “gibi” sözüne dayanarak “yüz kızartıcı suçlar” yahut “şeref yahut haysiyet kırıcı suçlar” kavramlarının kapsamını genişletmenin mümkün olmadığı belirtilmiştir.
Danıştay Birinci Dairesinin 09/11/1983 tarihli ve E:1983/220; K: 1983/260 sayılı istişari niyet kararı ile Danıştay İdari Dava Daireleri Konseyi’nin 12/11/2014 tarihli ve E:2012/482, K:2014/3992 sayılı ve 01/06/2016 tarihli ve E:2016/1265; K:2016/2304 sayılı kararlarında; “gibi” sözcüğünün, yüz kızartıcı cürüm olarak anılan Kanunda sayma yoluyla belirtilen kolay yahut nitelikli zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı berbata kullanma, dolanlı iflas “suçlardan biri” manasında kullanıldığı belirtilmiştir.
Bakılan vakada; Sıhhat Bakanlığına Bağlı Sıhhat Kurum ve Kuruluşlarında Vazifeli Çalışana Döner Sermaye Gelirlerinden Ek Ödeme Yapılmasına Dair Yönetmeliğin “Döner sermaye komitesinin teşkili” başlıklı 6. hususunun ikinci fıkrasının (ğ) bendindeki; “Bir sıhhat lisansiyeri (psikolog, diyetisyen, fizyoterapist, toplumsal hizmet uzmanı, biyolog gibi)” düzenlemede yer alan “gibi” ibaresi sayma yoluyla belirtilen unvanlar” dışında geniş yorumlanamayacağından ve unsur metninde sayılanlarla sonlu olduğundan, sıhhat lisansiyeri sayılmak için parantez içinde sayılan takımlarda vazife yapmayan davacının sıhhat bilimleri lisansiyeri olarak edilemeyeceği sonucuna varılmaktadır.
Karar Sonucu:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın reddine ait temyize husus Tokat Yönetim Mahkemesinin 20/09/2012 tarih ve E:2012/123, K:2012/620 sayılı kararının, üstte belirtilen münasebetin de eklenmesi suretiyle onanmasına,
3. Temyiz masraflarının istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. hususu uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. unsurunun birinci fıkrası uyarınca bu kararın bildiri tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 26/06/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
Memurlar
