Soru: Merhabalar, bir kamu kurumunda memur olarak çalışmaktayım. Kurumumuz yemekhanesi mevcuttur ve yemek hizmeti ihale yapılarak şirket eliyle, işçiden makul bir fiyat (4 lira) alınarak verilmektedir. Lakin Covid-19 süreci nedeniyle son 4-5 aydır kurumumuz tarafından yemek hizmeti verilmemektedir. Bu nedenle yemek muhtaçlığını her işçi kendisi dışarıdan (lokanta vb.) karşılamaktadır. Hasebiyle daha evvel makul bir fiyata yiyeceği 3-4 çeşit yemeği, dışarıda daha fazla bir fiyatla ve tek çeşit olarak yemek durumunda kalmıştır. Kelam konusu durumda işçi olarak, yemek hizmeti verilmeyen evvelki devirlerde dahil olmak üzere kurumdan yemek yardımınının nakit olarak verilmesi talep edilebilir mi?
Karşılık: Memurlara yapılan yiyecek yardımının yasal desteği 657 sayılı Kanunun 212. maddedisidir. Unsurda, Devlet memurlarının hangi hallerde yiyecek yardımından ne biçimde faydalanacakları ve bu yardımın uygulanması ile ilgili asılların bir yönetmelik ile tesbit olunacağı karara bağlanmıştır. Bu unsura dayanılarak Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği yürülüğe konulmuştur. Yiyecek yardımından yararlanan memurların ödeyecekleri bedeller ise her yıl Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği Uygulama Bildirimi ile belirlenmektedir.
Yönetmeliğe nazaran, en az 50 işçisi olan kurumlar yemek hizmeti için uygun yerleri varsa yemek hizmeti sunabilmektedir. Yiyecek yardımının gerektirdiği sarfiyatlar, yemek maliyetlerinin Ankara, İstanbul ve İzmir vilayetleri için üçte ikisini, öbür vilayetler için yarısını aşmamak üzere, bu Yönetmelik kapsamına dahil memur takımı adedine nazaran kurum bütçelerine konulacak ödeneklerle karşılanmaktadır. Maliyetin bütçeden karşılanmayan kısmı yemek yiyenlerden alınmaktadır.
Yemek hizmeti sunulan bir kurumda vazife yapan memurun kurum yemeğinden yememesi halinde bu memur için bütçeden yapılan yardıma devam edilmekte, yardım direkt yemek masrafları için kullanıldığından yemek yiyenlere dolaylı bir katkı sağlanmaktadır. Yemek yemeyen memurun bütçeden kendisi için ödenen meblağı talep etme hakkı bulunmamaktadır.
Yönetmeliğin 3. hususunda ise, yiyecek yardımının yalnızca yemek verme biçiminde yapılacağı, bu yardımın, nakten yahut kupon, kart, fiş, bilet ya da bu mahiyette bir ödeme aracı verilmek suretiyle yapılamayacağı açıkça söz edilmiştir.
Sonuç olarak, koronavirüs kaynaklı salgın hastalık sürecinde kurumca yemek hizmeti sunulmasa bile bütçeden kaynak tahsisi devam etmekle birlikte, Yönetmelikteki açık karar karşısında memurlara yiyecek yardımının nakdi olarak verilemeyeceğini değerlendirmekteyiz.
Memurlar
