Dünya çapında milyonlarca çocuk ve genç, okulların kapatılmasından etkilendi. Salgın nedeniyle çocuklar uzun müddettir rahatça dışarı çıkamıyor. Tüm gün konutta vakit geçiren çocukların toplumsal hayatı da etkilendi.
Koronavirüs sürecinin çocuklarda yarattığı hasarlar ve pandemi devrinde okula dönüşle ilgili soruları Hürriyet’ten Melin Kahraman, Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Uzmanı Elif İpek, çok değerli tavsiyelerde bulundu.
Pandemi çocukların toplumsal hayatında hangi değişikliklere sebep oldu?
Pandemi, okul öncesi periyottaki çocukların (3-6 yaş) toplumsallaşma hünerleri kurmaları ve geliştirmeleri için gerekli ortamı maalesef kısıtlamış durumda. Daha evvel ebeveynleri ile gittikleri, keyifle oynadıkları park alanlarını şimdilerde tehlikeli bir yer olarak görüyorlar. Bu da çocuklarda, birtakım kaygıların doğmasına ve gelebilecek ziyanlardan korunup kollanmak için ebeveynlerine sığınma gereksinimine yol açtı. Pandemi ile kapanan okul ve parklar, getirilen sokağa çıkma yasakları, çocukların toplumsal gereksinimini sanal alemde buluşarak gidermesine yol açtı. Bu defa teknolojik aygıtlara ağır biçimde maruz kalmanın getirdiği zorluklar ile karşı karşıya kaldılar. Karantina vakitlerinde kısıtlanan ergen bireyler ise daha çok yalnızlaşma, odasına kapanma, toplumsal medya üzerinden toplumsallaşma, uyku ve hayat saatlerini aileninkilerden farklılaştırma üzere tahlillere yöneldi. Bu da bilhassa sanal alemde sınırsız alana hudut konması, kendi hudutlarının algılanması, otokontrolün sağlanması zorluklarına yol açtı, çeşitli tehlikeler ile karşı karşıya kaldılar ve kalmaktalar.
Çocuklarda bu süreçte yaygın olarak görülen ruhsal meseleler neler?
Maalesef pandemi süreci ile getirilen karantina kısıtlılığı ve konutta kalma süreci bu gereksinimlerin akran kümeleri ile karşılanmasını engelledi. Bu durumun çocuk ve ergen bireylerin kimlik, kişilik gelişimlerinde yarattığı tesirleri yakın gelecekte göreceğiz. Ancak bu süreçte birinci reaksiyon agresyon oldu. Kısıtlanan yerler ve daralan hudutlar içinde kalan çocuk ve ergenler, kısıtlı alanı paylaşmak zorunda kaldığı bireyden uzaklaşabilmek için sözel ve fizikî şiddet kullanarak kendine ömür alanı açmaya yönlendi. Süreci yüksek dert ve endişe ile karşılayan, tahlil yollarından çok soruna odaklanan ebeveynler ise sözel olarak olmasa bile kelam ötesi transferler ile çocuklarına tıpkı hisleri verdiler ve çocuklar bunları ağır formda hissetti. Meskendeki çocuklarına daima bir şeyler yaptırmak zorunda hisseden ve bu tarafta davranan ebeveynler; çocuklarının kendilerini tanıma, aksiyona, sakinleştirme, farkına varma, tahlil üretme, geliştirme süreçlerini ele aldı. Bu durum da çocuklarının kendi kendini geliştirme ve bağımsızlaşma süreçlerini kısıtlamış ve dışa bağımlı hale getirmiş oldu.
Okullar kısmi yüz yüze eğitim için hazırlıklara başladı. Okul ortamından uzak kalan çocuklar ahenk problemleri yaşayabilir. Bu hususta ailelere hangi misyonlar düşüyor?
Birden fazla çocuk okula ve bilhassa arkadaşlarının yanına dönmek için can atıyor. Online eğitime devam etmek isteyen çocuklar ekseriyetle dışarıdaki tehlikenin, tehlikeyi tedbire gücünden daha güçlü biçimde aktarıldığı çocuklar. Ailelere düşen vazifeler, çocukları tedbirlere ve sahip oldukları tedbirleri uygulama güçlerine odaklamak ile başlıyor. Okul vazifelileri ile irtibatta olmak ve davranış değişikliklerini mümkün olduğu kadar objektif olarak takip etmek, çocuklara tekrar birbirlerine, okul süreçlerine entegre olmaları ve uyumlanmaları, istikrar kurmaları için vakit vermek ise başka kıymetli misyonlar.
Birinci kez okula başlayan çocuklar online sisteme alıştı, artık ise yüz yüze eğitime geçiş var. Bu sisteme adapte olmaları nasıl sağlanır?
Çocuklar ebediyen kendi istikrarlarını bulur, su üzeredirler. Rahatsız edici, kast eden bir durum yok ise kolay adapte olurlar. Vakit ve fırsat vermek, sonları muğlak bırakmaksızın net bir biçimde tabir etmek, yalnızca zihinsel gelişimlerine değil duygusal süreçlerine ve fizikî gereksinimlerine da odaklanmak öğrencilerin adaptasyonunu kolaylaştıracaktır.
Sınıf ortamına ahenk gösterme zorlukları ve his değişiklikleri yaşayan çocuklara nasıl takviye olunmalı?
En büyük takviye empati ve duygudaşlıktır. Duygusal olarak rahat olmayan, kendini inançta hissetmeyen bireyin zihinsel performans göstermesi beklenemez. Öncelik, his paylaşımı, yalnızca sözel olmayan samimi paylaşımlar ve eş zamanlılıktır. Yalnızca çocukların sorun yaşama ihtimali düşünülür ise tüm süreç çocukların omuzlarına yıkılmış olur. Bu süreçte gereken yardımı vermekte zorlanan bakım verenler de (anne, baba, öğretmen) kendilerini kıymetlendirerek yahut sürece sıhhatle dahil olmak ismine uzman yardımı alabilirler.
ÇOCUKLARA SORDUK: UZAKTAN EĞİTİM Mİ, SINIFTA EĞİTİM Mİ?
Koronavirüs sebebiyle uzun müddettir uzaktan eğitim alan öğrencilerin kimileri için ders zili yakında çalacak. Pekala, çocuklar online eğitimi sevdi mi, yüz yüze eğitimi özlediler mi? Mevzuyla ilgili görüşlerini çocuklara sorduk:
Melis Alım (8): Okulu ve arkadaşlarımı çok özledim. Online derslere devam etmek istemiyorum. Derslere okulumda ve sınıfımda devam etmek istiyorum. Online derslerden de randıman alabiliyorum lakin sınıfta daha çok şey öğreniyorum.
Ece Sude Tezcan (12): Okulda aldığım randımanı online eğitimden alamadığımı düşünüyorum. Online eğitimleri çok fazla sevmiyorum. Teneffüslerde arkadaşlarımızla vakit geçirebiliyoruz, ders bakımından çok daha randıman alıyorum. Okul her haliyle çok hoş. Arkadaşlarla birlikte ders işlemenin birebir vakitte motivasyonu da artırdığını düşünüyorum. Online eğitimlere çok fazla devam etmek istemiyorum, keşke 1-2 ayla kısıtlı kalabilseydi, süreç uzayınca sıkıcı olmaya başladı ve tıpkı vakitte sıhhatimizi da etkiledi. Bilgisayara çok fazla maruz kaldık, hem göz sıhhatimiz hem de hareketsizlikten ötürü vücut sıhhatimiz etkilendi. Online eğitimin bu taraftan olumsuz yanları çok fazla. Bu yüzden okulların açılmasını ve yüz yüze eğitime geçmeyi istiyorum. Umarım bu süreç en kısa vakitte biter.
Ela Açıkalınlı (9): Okulumu ve arkadaşlarımı çok özledim. Online dersleri hiç sevmiyorum, devam etmek istemiyorum, okula gitmek istiyorum. Arkadaşlarımla teneffüse çıkmayı ve öğretmenlerimi çok özledim. Konutta olmak hoş, konutta birçok şey yapabiliyorum lakin arkadaşlarımı çok özledim, onların yüzünü unutacağım diye çok korkuyorum.
Dilanur Güçlü (13): Okulu özlemesem de arkadaşlarımı özledim. Bu sene okulda son senem olduğu için arkadaşlarımla biraz daha vakit geçirmek isterdim. Lakin bu yıl online derslere devam edebilirim. Online dersleri hem seviyorum hem de randıman alıyorum.
Ekin Kara (11): Canlı dersler ve okul ortamı çok farklı. Okulumun açılmasını bekliyorum. Uzaktan eğitim gözlerimi çok yoruyor. Öğretmenimin yüzünü artık canlı canlı görmek istiyorum.
Memurlar
