MİT tırlarının durdurulmasına ait davada yargılanan firari sanık eski Cumhuriyet Gazetesi Genel Yayın Direktörü Can Dündar’ın, “gizli kalması gereken bilgileri siyasal yahut askeri casusluk niyetiyle temin etmek” ve “örgüt (FETÖ) içindeki hiyerarşik yapıya dahil olmamakla birlikte, örgüte bilerek ve isteyerek yardım etmek” cürümlerinden 27 yıl 6 ay mahpus cezasına çarptırılmasına ait kararın münasebeti açıklandı.
İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından hazırlanan gerekçeli kararda, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Terör ve Örgütlü Hatalar Ofisi tarafından düzenlenen 25 Ocak 2016 tarihli iddianamenin özeti yer aldı. Kararda, mahkemece yapılan yargılama sonunda verilen kararın, Can Dündar tarafından ayırma kararıyla birlikte temyiz için Yargıtay 16. Ceza Dairesi’ne gönderildiği, dairenin 8 Mart 2018 tarihli kısmi onama ve bozma kararlarıyla belgenin tekrar mahkemeye geldiği hatırlatıldı.
Yapılan yargılama sonunda Yargıtay ilamına uyulmasına ve sanık Fazilet Gül hakkında davanın bu evraktan ayrılmasına karar verildiği belirtilen münasebette, sanık Can Dündar hakkında, “silahlı terör örgütüne üye olmaksızın bilerek ve isteyerek yardım etme” hatasından açılan davanın da bu belgeyle birleştirilmesine karar verildiği kaydedildi.
– Güvenlik Kurulu’na gönderilen Suriye temsilcisinin mektubu da kanıtlar ortasında
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınca düzenlenen 6 Ocak 2018 tarihli bir iddianamenin de kabul edilerek tıpkı dava belgesiyle birleştirildiği aktarılan kararda, sanık Can Dündar’ın savcılıktaki 26 Kasım 2015 tarihli, İstanbul 7. Sulh Ceza Hakimliğindeki 26 Kasım 2015 tarihli ve yargılama yapan mahkemedeki 1 Nisan 2016 tarihli savunmalarına yer verildi.
“Sanığın yargılama sırasında yurt dışına kaçtığı, bu nedenle hakkında kaçak kararı verildiği, ayrıyeten sanığın yurt dışından iadesi konusunda talepte bulunulduğu anlaşıldığından sanığın bozma ilamına karşı beyanları alınamamıştır.” denilen gerekçeli kararda, son savcılık mütalaası özetlendi.
Gerekçeli kararda, verilen karara destek oluşturan kanıtlar, şöyle sıralandı:
“Davadaki şahit beyanları, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık ile MİT Müsteşarlığının müdahillikleri, olayın kamuoyuna duyurulması, mahkemece verilen erişim ve yayın yasağı, soruşturmada sanıkların tutuklanmaları, gazete nüshaları, Anayasa Mahkemesinin sanıklar tarafından yapılan ferdî müracaata dair kararının ‘kişi özgürlüğü ve güvenliği’ hakkı tarafından incelenmesi, MİT’in 6 Şubat ve 27 Mart 2014 tarihli yazıları, sanıklara ilişkin telefonların baz incelemeleri, İstanbul Emniyet Müdürlüğünün 12 Ocak 2016 tarihli yazısı, evrakların birleştirilmesi, Dündar’ın mesken satışıyla ilgili İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığının 21 Mart 2016 tarihli yazısı, Dündar’ın ‘Tutuklandık’ isimli kitabı, Yargıtay 16. Ceza Dairesinin 8 Mart 2018 tarihli kararı, Suriye Arap Cumhuriyeti Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilciliği tarafından Güvenlik Kurulu Lideri ve Genel Sekreterine sunulan 5 Haziran 2015 tarihli, Türkiye Cumhuriyeti hükümetini şikayet eden ve Yargıtay 16. Ceza Dairesi Başkanlığı ile Dışişleri Bakanlığından temin edilen, Türkiye’nin BM’ye şikayet edilerek savaş hatalısı olarak gösterilmeye çalışıldığı özdeş mektup.”
– “Görüntüleri yayımlamasının ağır cezalık cürümlerden olduğunu ve tutuklanabileceğini biliyordu”
Sanık Can Dündar’ın, Adana 5. Sulh Ceza Hakimliğinin 14 Ocak 2015 tarihli kararıyla MİT’e ilişkin tırların durdurulması ve aranması olayıyla ilgili her türlü haberin devletin güvenliği nedeniyle yayımlanmasını, haberlere erişimi yasakladığını bildiği vurgulanan kararda, şu değerlendirmeye yer verildi:
“Sanığın gazetecilik mesleğini ifa etmesi, olay üzerinden geçen mühlet, siyasalların ve kamu vazifelilerinin olayın çabucak akabinde devlet sırrıyla ilgili yaptıkları açıklamalar, Anayasa Mahkemesine sunduğu ferdi müracaat dilekçesinde, ‘eyleminin yargısal makamlarca yürütülmekte olan soruşturmanın kapalılığını ihlal hatası kapsamında değerlendirileceğini’ söz etmesi, yaptığı kabahat teşkil eden yayın ile kendi savunmaları daima birlikte dikkate alındığında, sanığın hareketini gerçekleştirmeden evvel tüm gelişmelerden haberdar olup, tırların durdurulması sebebiyle kabahat işlendiği teziyle birçok yargı mensubu ve kolluk görevlisinin tutuklu olduğunu bildiği anlaşılmaktadır.”
Gerekçeli kararda, sanık Dündar’ın Anayasa Mahkemesinin “hak ihlali” kararına istinaden tahliye edildikten sonra “Tutuklandık” isimli bir kitap yazdığı hatırlatılarak, “Kitabında avukatı ve birebir vakitte Cumhuriyet gazetesinin İcra Konseyi Lideri olan Akın Atalay ile suça husus imajların yayınlanmasıyla ilgili konuşurken Akın Atalay’ın kendisine hitaben, ‘Bunun devlet sırrı olduğunu söyleyecekler. Tırları durduran savcıları, askerleri tutukladılar, devletin sırrını ifşa ağır ceza gerektiren hatadır. Tutuklama kaçınılmaz…’ halinde açıklamada bulunduğunu belirtmesi karşısında sanık Can Dündar’ın, suça bahis manzaraları yayınlamadan evvel, bunların devlet sırrı niteliğinde olduğunu, ağır cezalık cürümlerden olup tutuklanabileceğini, hatta imgelere temel teşkil eden tırların durdurulması sebebiyle yargı mensubu ve kolluk vazifelilerinin tutuklandığını bildiğini göstermektedir. Bu prestijle sanığın en azından bu konularda hukukçu bir kişi tarafından ağır cezalık bir cürüm işleyeceği ve tutuklanabileceği konusunda evvelden uyarıldığı şahsen kendi kaleme aldığı kitap içeriğinden de sabittir. ” sözleri kullanıldı.
– “Güncel gazetecilik anlayışıyla bağdaşmaz”
Sanığın suça mevzu olayla ilgili gazete haberinde, “İşte Erdoğan’ın yok dediği silahlar”, “Dünya gündemini sarsacak imgeler birinci kere yayımlanıyor” ve gibisi başlıklı haberler yaparak çok sayıda doküman ve manzaraları paylaştığı kaydedilen gerekçeli kararda, şu tabirler kullanıldı:
“Sanık haber içeriklerinde tırlar içerisinde bulunduğu argüman edilen silahların sayısı ve menşei ile ilgili açıklamalara yer vermiş, hatta savunmasında da tırların durdurulmasına ait birinci haberi yapan ve yalnızca top mermisi olduğu sav edilen imajın yayınlandığı Aydınlık Gazetesinin 21 Ocak 2014 tarihli nüshasındakinden farklı ve haber pahası olan birçok yeni manzara ve bilgiyi haberinde verdiğini açık bir halde beyan etmiştir. Sanığın kelam konusu bilgi ve dokümanlara ait ‘Tutuklandık’ ismiyle kaleme almış olduğu yeni kitabında, suça bahis imgeleri bir milletvekilinden temin ettiğini belirterek bunları ‘bomba’ haber olarak nitelendirmesi, suça bahis ve birinci defa kendisi tarafından yayınlanan manzaraların daha evvel öteki bir yerde yayınlanmadıklarının açıkça anlaşılması karşısında sanığın daha evvel hiçbir yerde yayınlanmamış ve aleniyet kazanmamış bilgi, evrak ve imgeleri birinci kere genel yayın direktörlüğünü yaptığı Cumhuriyet gazetesinin 29 Mayıs 2015 tarihli nüshasında yayınladığı sonucuna varılmıştır. Kaldı ki, daha evvel açıklanıp haberleştirilen ve yeniliğini kaybeden bir mevzunun yine tıpkı içerik ve biçimde bir gazetede manşet haberi yapılması aktüel gazetecilik anlayışıyla bağdaşmayacağı üzere, bu konu hayatın olağan akışına da karşıttır.
Türkiye Cumhuriyeti devletinin yabancı devletlerin de müdahil olduğu iç savaş halindeki Suriye ile komşu olup, 900 kilometrelik çok uzun bir kara sonunun olması, Suriye’de 2011 yılından beri devam eden iç savaş ortamında birçok memleketler arası çapta silahlı terör örgütü ve bir kısmı kamuoyunca malum uzantıları ve türevlerinin faaliyet göstermesi, kelam konusu terör örgütlerinin ülkemiz hudutları içerisinde bu süreçte birçok terör hareketi gerçekleştirmiş olmaları ve bunun tekrarlanması riskinin yüksek seviyede olması, iç savaş ortamıyla çatışmalardan kaynaklanan ve Avrupa ülkelerini de etkileyen mülteci sorunu karşısında ulusal güvenlik açısından hassasiyet ve sakıncaların hala devam ettiği bir ortamın varlığı konusunda rastgele bir ihtilaf ve çekişme bulunmamaktadır.”
– “Bilgi ve dokümanların devlet sırı niteliğinde olduğunun kabulü gerekir”
MİT’in yazılarında, “ülkenin ulusal menfaatleri doğrultusunda yürütülen faaliyetler sırasında durdurulan MİT tırlarından ele geçen gereçlere ait bilgi ve evrakların devlet sırrı niteliğinde olan ve kapalılık taşıyan bilgi ve dokümanlar olduğunun” belirtildiğine dikkat çekilen gerekçeli kararda, “MİT Müsteşarlığının bir istihbarat teşkilatı olması, kendi faaliyet alanıyla ilgili ve detaylı bilgi sahibi olduğu konulardaki bilgi ve evrakların devlet sırrı olduğu tarafındaki yazı ve değerlendirmeleri, olayın oluş formu, meydana gelen gelişmeler ile evrak kapsamındaki sair kanıtlar daima birlikte değerlendirildiğinde, suça mevzu bilgi ve evrakların devlet sırı niteliğinde olduğunun kabulü gerekir.” denildi.
Mahkemece Yargıtay 16. Ceza Dairesi’nin 8 Mart 2018 tarihli bozma ilamına uyma kararı verildiği aktarılan münasebette, sanığın devlet sırrı niteliğindeki bilgileri yayımlamasından sonra Suriye’nin Birleşmiş Milletler Daimi Temsilciliği tarafından Güvenlik Kurulu Lideri ve Genel Sekreterine 5 Haziran 2015 tarihli, Türkiye Cumhuriyeti hükumetini şikayet eden özdeş mektup sunulduğuna dikkat çekildi.
Kararda, “Anılan bilgileri direkt siyasal casusluk kastı ile temin ettiğinin kabulü gerekeceğinden sanığın üzerine atılı bulunan Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 328/1 hususunda düzenlenen kabahati (gizli kalması gereken bilgileri siyasal yahut askeri casusluk niyetiyle temin etmek) işlediği istikametinde mahkememizde tam bir vicdani kanaat oluşmuştur.” sözü yer aldı.
– Alt sondan uzaklaşma münasebeti
Sanık Dündar’ın suça mevzu haberi, tüm dünya gündemini sarsacak biçimde, ulusal yayın yapan ve 50 binin üzerinde tirajı olan bir gazetede manşetten verdiği vurgulanan kararda, sanığa verilen cezada alt sondan uzaklaşma münasebeti olarak da, “Suçun işleniş hali, sanığın her iki cürüm tarihinde gazetenin genel yayın direktörü olması, gazetedeki pozisyonu gereği başka sanık Fazilet Gül’ün yaptığı haberinin yayınlanmasından habersiz olamayacağı, buna nazaran cürüm kastının tartısı, hatanın işlenmesinde kullanılan araç, cürmün işlendiği vakit ve yer, hata konusunun değer ve bedeli, ulusal güvenlik istikametinden ortaya çıkan tehlikenin tartısı dikkate alınarak verilen cezanın alt hududundan uzaklaşılarak ceza tayini cihetine gidilmiştir.” değerlendirmesi yer aldı.
Yargıtay’ın birçok kararında “örgüte yardım” kabahatinin irdelendiği ve TCK’nın sistematiğinden büsbütün farklı bir anlayışla düzenlenen unsurda “yardım etme” fiillerinin de “örgüt üyeliği” kapsamında değerlendirildiği bilgisi verilen kararda, yardım fiilini işleyen failin, örgütün hiyerarşik yapısına dahil olmaması, yardımda bulunduğu örgütün TCK’nın 314. hususu kapsamında silahlı terör örgütü olduğunu bilmesi ve yardımının örgütün emeline hizmet eder nitelikte bulunmasının cürmün tamamlanması için kâfi olduğu aktarıldı.
– “Suça mevzu haber görüntüsü FETÖ üyelerince eş vakitli paylaşıldı”
Sanık Dündar’ın suça husus yaptığı haber ve şikayete husus paylaşımının, “Özgürüz” isimli mecmuanın internet adresinde, “Can Dündar Özgürüz canlı yayınında ‘MİT tırları’ savunmasını yaptı” açıklamasıyla paylaşıldığı bilgisi verilen kararda, şunlar kaydedildi:
“Video incelendiğinde, sanığın paylaşımlarının FETÖ’nün çıkarlarına uygun olduğu, bilhassa suça husus paylaşım içeren haber ve görüntüsünün eş vakitli olarak FETÖ mensupları tarafından toplumsal medyada yayılmaya başlanıldığı, örgütün üst seviye idaresinde bulunan Emre Uslu, Tuncay Opçin, Adem Yavuz Arslan üzere şahıslarca bu görüntünün ve haberin retweet yoluyla yayılmaya çalışıldığı, bu bireylerce sanık tarafından yapılan haber ve görüntünün doğruluğu konusunda bu örgüt mensuplarınca paylaşımlar yapıldığı, haber ve görüntünün epeyce farklı çevrelere ulaştırılmaya çalışıldığı, bilhassa sanığın suça bahis haberlerinden sonra örgüt tarafından evvelden beri istendiği formda bu haber ve paylaşımların farklı lisanlara çevrilerek memleketler arası arenaya taşındığı, kelam konusu haberlerle ve paylaşımlarda siyasi iktidarı gerek iç kamuoyunda gerekse milletlerarası alanda ‘teröre takviye veren bir ülke’ pozisyonuna düşürmek maksadı konusunda sanığın örgüte hizmet ettiği, adeta örgütün evvelden beri istediği maksadı sanığın istekli olarak gerçekleştirdiği, böylece sanığın asıl gaye ve kastının örgütün gaye ve kastıyla örtüştüğü, sanığın kelam konusu görüntüsü ve haberleriyle en başından beri ‘FETÖ’ye bilerek ve isteyerek yardım etme’ hatası kastını taşıdığı anlaşılmakla mahkememizce sanığın bu kabahati işlediğine de kanaat gelmiştir.”
Gerekçeli kararda sanık Can Dündar hakkında TCK’nın 43. hususunun (zincirleme suç) uygulanmasının talep edildiği de hatırlatılarak, Dündar’ın öbür sanık Fazilet Gül’ün aksiyonuna iştirak ettiğinin sabit olmadığı gerekçesiyle bu unsur kararının uygulanmadığı aktarıldı. Kararda, “Kaldı ki, suça mevzu manzara ve haberlerin yayınlandığı cürüm tarihleri olan 29 Mayıs 2015 ve 12 Haziran 2015 tarihleri ortasında geçen kısa vakit dilimi dikkate alınarak müsnet kabahatin değişik vakitlerde işlendiğinden bahsedilemeyeceği açık olduğundan zincirleme hata kararları uygulanmamıştır.” denildi.
– 27 yıl 6 ay mahpusla cezalandırılmıştı
İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi, 23 Aralık 2020’deki duruşmada, firari sanık Can Dündar’ın “gizli kalması gereken bilgileri siyasal yahut askeri casusluk niyetiyle temin etmek” hatasından 18 yıl 9 ay ve “örgüt içindeki hiyerarşik yapıya dahil olmamakla birlikte, örgüte bilerek ve isteyerek yardım etmek” kabahatinden 8 yıl 9 ay olmak üzere toplam 27 yıl 6 ay mahpus cezasına çarptırılması istikametinde karar kurmuştu.
Memurlar