Milliyet’ten AYLİN RANA AYDİN’ın haberine nazaran: Son yıllarda randımanı düşen çam fıstığı, altınla yarışır hale geldi. Pilav, dolma, helva üzere yemeklerde tercih edilen çam fıstığının fiyatı artıyor.
Üreticiler, üretim ölçüsünde düşüş olduğunu belirtiyor. Fıstık çamı dikim alanlarının genişletilmesi gerektiğine değinen üreticiler, çam balı üretiminde kullanılan Basra böceklerinin ağaçlara ziyan verdiğini tabir etti. Türkiye’nin en büyük ihracat pazarının Avrupa olduğunu söyleyen üreticiler, “Çam fıstığı üretiminde dünyada önde geliyoruz. Şili’de fizibilite çalışmaları yapıp, ağaçlandırma yapıyorlar. Avrupa pazarının oraya kaymasından tasa ediyoruz. Yeni üretim alanları açmalıyız” diyor. Marketlerde 23 – 25 gramlık paketlerde satılan çam fıstıklarının kilogram fiyatı 800 – 900 lirayı buluyor.
Ege İhracatçı Birlikleri (EİB) bilgilerine nazaran, Türkiye geçen yıl yüzde 46 artışla 42 milyon 91 bin dolarlık çam fıstığı ihraç etti. 2019 yılında ise bu sayı 28.7 milyon dolar idi.
Önde gelen üreticiyiz
Karatosunlar Çam Fıstığı Sürece Tesisi sahibi Serkan Karatosun, yeni üretim alanlarının açılması gerektiğinin altını çizdi. Çam fıstığının stratejik bir eser olduğunu söyleyen Karatosun, “Üretimde bir azalma kelam konusu. Yeni üretim alanlarının açılması gerekiyor. Dünyada önde gelen üreticilerden biriyiz” dedi.
Randımanın düşmesinde Basra böceğinin de tesirli olduğunu lisana getiren Karatosun, “Çam balının ana kaynağı olan Basra böceği çam ağacının özünü emiyor. Bu nedenle fıstık çamları da hastalıklara açık olduğu için ziyan görüp, kuruyorlar. Çam balı üretimine değil, fıstık çamı ağacından bal üretimine karşıyız” diye konuştu.
Yer fıstığı tornada kılık mı değiştirdi?
Daha evvel gündeme gelen hususlardan biri de; yer fıstığının çam fıstığı görünümünde tüketiciye sunulması. Çeşitli süreçten geçirilerek hal olarak değerli çam fıstığına benzetilen yer fıstıkları tüketiciyi yanıltıyor. Yüksek fiyat nedeniyle piyasada düzmece eserlerin de çoğaldığını söyleyen üreticiler, tüketicileri dikkatli olması gerektiği konusunda uyarıyor.
‘Fiyatta önemli artış olabilir’
Ege İhracatçı Birlikleri (EİB) Koordinatör Lider Yardımcısı Birol Celep, çam fıstığı ihracatının süratle devam ettiğini söyledi. “İklim şartları, ziraî eserlerde rekolte ve değişiklikten ötürü önemli girdi maliyetleriyle önümüze çıkıyor” diyen Celep, “Arz, talepten çok daha az olduğu için fiyatlar artıyor. Gelecekte bu türlü spesifik eserlerde önemli fiyat yükselişleri görebiliriz” yorumunu paylaştı.
Çam fıstığı altınla yarışta
Neden kozalak boş çıkıyor?
Üretimin yüzde 80’inin ihracata gittiğini belirten Serkan Karatosun, şöyle konuştu:
“Şili taraflarında fizibilite çalışmaları yapılıyor. Çam fıstığı alanına yük verdiler, ağaçlandırma çalışmaları var. Avrupa pazarının oraya kaymasından telaş ediyoruz. Pazarı kaptırmamamız gerekiyor. Daha çok üretim alanı olursa bir alanda az randıman olsa bile öbür alandaki randıman birbirini tamamlar. Üreticiden kilogramını yaklaşık 500 liraya alıyoruz. Eser bol olursa fiyat da düşer.”
S.S. Kozak Bucağı Ziraî Kalkınma Kooperatifi sorumlusu Şükrü Yılmaz, yaklaşık 10 yıldır üretim ölçüsünde düşüklük olduğunu belirtti. Kozalaklar olsa bile içlerinin boş çıktığını söyleyen Yılmaz, “Bunun sebebi araştırılıyor ancak kesin bir şey söylenmedi. Bu mevzuyla ilgili bir ilgi bekliyoruz. Üretici de sıkıntı durumda kalıyor. Üreticide kilogram fiyatı yaklaşık 600 lira” tabirlerini kullandı.
Memurlar
