– Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB) Lideri Müberra Eresin, bu yıl rezervasyon taleplerinin seyahatten kısa bir müddet evvel gerçekleşmesini beklediklerini belirterek, “Son dakika gelişmeleri, bu yılı belirleyecek en değerli öge olarak öne çıkıyor. Aşı çalışmalarının olumlu sonuçlanması halinde talep artışına paralel olarak rezervasyon müddetlerinin de uzaması ihtimaller dahilinde bulunuyor.” dedi.
Eresin, Turizm Haftası hasebiyle kesimdeki gelişmelere ait AA muhabirine yaptığı açıklamada, salgın sürecinin başında yaptıkları değerlendirmelerde, salgının olumsuz tesirlerinin 2021’de de devam edeceğini öngördüklerini ve yılın birinci 2 ayında hem içeride hem dışarıda bunun gerçekleştiğini söyledi.
İstanbul’da ocak-şubat periyodu otel doluluk oranının geçen yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 56 düşüşle yüzde 29,2, Türkiye’de otel doluluklarının ise birebir devirde yüzde 47,2 azalarak yüzde 32 olduğunu aktaran Eresin, bu oranların hala açık olan otellerden sağlanan datalarla oluştuğunu tabir etti.
Eresin, devamla şunları kaydetti:
“Birçok otel, bilhassa kent otelleri ‘geçici molaya’ devam ediyor. İstanbul ve ülke ortalamasına baktığımızda kapalı olanlar da dahil edildiğinde tek haneli doluluklardan bahsedebiliriz. Turizme yönelik beklentiler, öngörüler artık günlük, hatta anlık olarak değişebiliyor. Bugünü konuşursak, gelecek aylara ait de iyimserlik oluşturacak bir işaret alamıyoruz. Şu anda geçen yılki kadar şiddetli bir süreç yaşadığımızı söyleyebiliriz. Milletlerarası hava trafiği şimdi açılmadı. Aşılama süreçleri tüm dünyada yavaş gidiyor. Hasebiyle bilhassa nisan ayında öngördüğümüz hareketlenme beklentimiz ötelenmiş ve eylül ayına kaymış durumda. Buna rağmen aşılama hem bizde hem öbür ülkelerde süratli bir halde tamamlanırsa, milletlerarası hava trafiği de açılırsa eylül beklentisi, haziran, temmuz aylarına çekilebilir.”
Eresin, kent otellerinde ise sürecin biraz daha uzun olacağını, Avrupa’dan ve başka büyük turizm pazarlarından gelen birinci sinyallere bakıldığında da kent otellerinin işlerinin yıl sonuna kadar çok güç göründüğünü aktararak, turizm kesimi çalışanlarının öncelikli aşılama programına alınmasının kendilerine moral verdiğini, bunun milletlerarası seviyede çok kıymetli bir pazarlama aracı olacağını vurguladı.
Kendilerine ulaşan data ve bilgilerin erken rezervasyon konusunda şimdi fark edilecek seviyede bir talep oluşmadığı tarafında olduğunu aktaran Eresin, “Bu yıl rezervasyon taleplerinin seyahatten kısa bir müddet evvel gerçekleşmesini bekliyoruz. Yani son dakika gelişmeleri, bu yılı belirleyecek en kıymetli öge olarak öne çıkıyor. Aşı çalışmalarının olumlu sonuçlanması halinde talep artışına paralel olarak rezervasyon müddetlerinin de uzaması ihtimaller dahilinde bulunuyor.” dedi.
– “Sektör için 2022, gerçek manada açılmış bir yıl olacak”
Müberra Eresin, ülkelerin ve hudutların açılmasıyla daha iyi sayılarla devam edileceğini belirterek, “2019 yılı sayılarına ulaşabilir miyiz? Bu soruya karşılığımız ‘hayır’ olacak. Kesim için 2022, gerçek manada açılmış ve 2019’u yakalama ihtimali olan bir yıl olacak. Ancak yeniden de 2021’de moral veren yükselmeler olur diye bekliyoruz. Turizm dalı, 7-8 ay daha dayanak alabilirse 2022 yılından itibaren takip eden 3-4 yılda tüm kayıpları kapatıp üzerine çıkacaktır ve Türkiye iktisadına evvelden olduğu üzere en büyük dayanağı verecektir.” diye konuştu.
Dal olarak 54 farklı bölümü beslediklerini söz eden Eresin, 2022’den itibaren kendilerine düşeni ziyadesiyle yerine getireceklerini söyledi.
Konaklama kesimi olarak salgın sürecinin başından itibaren konukları ağırlamaya hazır olduklarını belirten Eresin, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bunda Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından başlatılan ve yaklaşık bir yıldır muvaffakiyetle uygulanan İnançlı Turizm Sertifika Programı kıymetli bir etken oldu. Şu ana kadar 8 bin 500 işletme bu belgeyi almış durumda. Bunlardan 3 bin 500’ü Kültür ve Turizm Bakanlığı evraklı konaklama tesisi. Bu program, dünyadaki hijyen sertifikası programları ortasında en iddialılardan biri. Salgın sürecinde bölüme hem ulusal hem milletlerarası seviyede rekabet avantajı sağladı. Hatta kimi ülkelerde örnek uygulama olarak gösterildi. Bu sertifikayla tatilini Türkiye’de geçirecek tüm Türk vatandaşları ve yabancı ziyaretçilere ulaşımdan konaklamaya, tesis çalışanlarından yolcuların kendi sıhhat durumuna uzanan geniş bir yelpazede bir dizi yeni önlemler tanımlanıyor. Sertifika alım şartları epey ağır ve 200’e yakın kriterin sağlanması gerekiyor. İşletmeler, dünya çapında sertifikasyon firmaları tarafından denetleniyor.
Hijyen ve Kovid-19 tedbirleri konusunda tüketici hassasiyetinin arttığı bir devirde tedbirlerini alan işletmelerin öncelikle tercih edildiğini gözlemliyoruz. Otellerimiz, yeme içme yerlerimiz, turizme açık tüm yerlerimiz, seyahat acentelerimiz, cins otobüslerimiz neredeyse turizmle ilgili tüm hizmet alanlarımız belirli standartlarda sertifikaya kavuşturuldu ve hakikaten bunun uygulamalarını da çok iyi halde hayata geçirdi. Konuklarımız, gönül rahatlığıyla Turizm İşletme Evraklı ve İnançlı Turizm Sertifikalarını almış otellerimizde konaklayabilirler. Tek yapmaları gereken bu dokümanların varlığından emin olsunlar.”
– “Salgının global turizm üzerindeki tesiri bu yıl da devam ediyor”
TÜROB Lideri Eresin, Dünya Turizm Örgütü’nün (UNWTO), salgının global turizm üzerindeki yıkıcı tesirinin bu yıl da devam ettiğini ve Ocak 2021’de milletlerarası turist trafiğinde 2020’ye kıyasla yüzde 87 düşüş olduğunu açıkladığını anımsattı.
Zarurî testler, karantinalar ve birtakım durumlarda hudutların büsbütün kapatılmasının, milletlerarası seyahatin tekrar başlamasını engellediğini, aşılama suratı ve dağıtımının beklenenden daha yavaş olmasının turizmin yine başlamasını daha da geciktirdiğini söz eden Eresin, şunları kaydetti:
“İçinde bulunduğumuz Avrupa bölgesi turist girişlerinde yüzde 85 düşüş yaşadı. Şubat ayı prestijiyle tüm global destinasyonların yüzde 32’si memleketler arası turistlere büsbütün kapalı. Bu yüzden UNWTO, global turizm için 2021’in birinci birkaç ayının kuvvetli olacağını öngörüyor. UNWTO, 2020’nin turizm açısından kaydedilen en makûs yıl olurken, memleketler arası seviyede daha iyi bir 2021 için güçlü ve acil adımlar atması gerektiğine dikkat çekiyor. Milyonlarca insanın geçim kaynağı ve işletme buna bağlı. Ülkeler ortasındaki gelişmiş uyum ve uyumlu seyahat ve sıhhat protokolleri, turizme olan inancı yine sağlamak ve milletlerarası seyahatin kuzey yarım küredeki ağır yaz döneminden evvel inançlı bir formda devam etmesini sağlamak için çok kıymetli. UNWTO, 2021’in birinci çeyreğinde memleketler arası turist girişlerinin 2019’un tıpkı periyoduna nazaran yaklaşık yüzde 85 oranında azalmasını bekliyor. Bu, salgın öncesi düzeylere kıyasla yaklaşık 260 milyon memleketler arası giriş kaybı manasına geliyor.”
Eresin, geleceğe yönelik iki senaryonun öngörüldüğünü söz ederek, “Birincisi, temmuz ayında bir toparlanma başlayabilir ve geçen yıla nazaran milletlerarası girişlerde yüzde 65 artış yaşanabilir. Lakin bu durumda bile 2019’da kaydedilen düzeylerin yüzde 55 altında kalacak. İkinci senaryoda ise eylül ayı prestijiyle turist trafiğinde geçen yıla nazaran yüzde 30’luk bir artış olabileceği istikametinde. Tekrar de bu 2019 düzeylerinin yüzde 67 altında olacaktır.” diye konuştu.
– “Desteklerin yıl sonuna kadar devam etmesi, bu yıl için bölümün en büyük takviyesi olacak”
Müberra Eresin, içeride ve dışarıda turizm bölümü sayılarının bu kadar negatif görünürken, turizm kesimine sağlanacak takviyelerin devamının hayati ehemmiyet taşıdığını vurgulayarak, dala verilen takviyelerin yıl sonuna kadar devam etmesinin bu yıl için kesimin en büyük dayanağı olacağını belirtti.
31 Mart 2021 prestijiyle sona eren kısa çalışma ödeneğinin turizm bölümünde devam etmesinin hayati bir muhtaçlık olduğunu kaydeden Eresin, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“İşten çıkarma yasağı ve nakdi fiyat takviyesi uzatıldı. Lakin maalesef kısa çalışma ödeneği uzatılmadı. Kısa çalışma ödeneği sayesinde salgının kesim istihdamı üzerindeki olumsuz tesiri minimumda kalmıştı. Bu uygulama, turizm kesimi için ülkelerin sonlarının açılmasına kadar sektörel olarak devam ettirilebilir, sonrasında 2-3 aylık periyotlar halinde uzatılarak turizm hareketlerinin ülke ve kent girişlerinin takibiyle bölgesel olarak devam ettirilebilir.
Her 2-3 aylık periyodun sonunda ülke ve kent girişlerinde sayılar olağana dönmüşse yeni bir uzatmaya gerek kalmaz. Nakit sorunu yaşayan ve boş kalan işletmeler çalışanlarını fiyatsız müsaadeye göndermek zorunda kalacak. Her vakit ısrarla belirttiğimiz üzere önceliğimiz insan sıhhati lakin bunun kadar kıymetli olan bir başka hususumuz da bölümümüzün yetişmiş insan kaynağını koruyabilmek ve salgın sonrasında da Türkiye’nin alanında en nitelikli çalışan kümesinin bölüm bünyesinde devam edebilmesini sağlayabilmektir.”
– “Hükümetten bilhassa kesim için KGF konusunda yeni bir takviye bekliyoruz”
TÜROB Lideri Eresin, kısa çalışma ödeneğinin bitmesiyle yiyecek-içecek dalına sağlanacağı belirtilen kişi başı 1.500 TL nakdi takviye ve sigorta prim takviyesinin konaklama kesimine de verilebilmesini bilhassa rica ettiklerini belirterek, “Baktığınızda, maalesef zorlayan kurallar konaklama dalı için de motamot ve ziyadesiyle geçerli. Seyahatler hür bırakılıp karşılıklı ülke sonları açılmadığı sürece otellerin işlerini toparlayabilmesi mümkün değil.” dedi.
Konaklamada büyük bir likidite sorunu olduğuna işaret eden Eresin, yine yapılandırma için başvuran şirketler bulunduğunu anlattı.
Eresin, hükümetten bilhassa kesim için KGF konusunda yeni bir takviye beklediklerini söz ederek, “Konaklama tesislerine düşük faizle 2 yıl ödemesiz yeni krediler açılabilir. Bu, konaklama tesislerinin geçmiş 5 yıldaki cirolarına, devlete ödedikleri vergilere bakılarak yapılabilir. Geçmiş ciro ve ödenen vergilere bakıldığında bu kredilerin hakkaniyetle dağıtılabilmesinin mümkün olacağını düşünüyoruz. Bu, bölümü yine canlandırmak için büyük bir dayanak olacaktır ve aslında sonrasında bölüm bu kredileri rahatlıkla geri ödeyecektir.” biçiminde konuştu.
Memurlar
