Araç şoförleri yaya geçitleri bulunan yerlerde birinci geçiş hakkını yayaya tanımak zorunda. Lakin birçok şoförün bu kurala uymadığı görülüyor. Yaya geçidinden karşıya geçmeye çalışırken öncelik bizde olmasına karşın, şoförlerin büyük kısmı yaya geçidinde beklememizi umursamadan sürat kesmeyerek yollarına devam etti.
Mersin’de yaşayan 8 yaşındaki ilkokul öğrencisi Koray Tekin Turhan, geçen Mart ayında yaya geçinde geçerken bir arabanın çarpması sonucu hayatını kaybetti.
Yaya geçidinde çarptı
Yaya geçidi olmasına karşın yol vermeyip yoluna devam eden ve 8 yaşında bir çocuğun vefatına sebep olan Zühal G. ise olaydan 15 gün sonra yapılan davanın birinci duruşmasında isimli denetim koşuluyla özgür bırakıldı. Öncelik yaya verilmesine karşın, Zühal G. üzere bu kuralı ihlal eden binlerce şoför bulunuyor.
Milliyet’ten Çiğdem Yılmaz; birçok noktadaki yaya geçitlerinde müşahede yaptı ve görünüm ne yazık ki farksız. Şoförlerin büyük kısmı yaya geçidinde beklememizi umursamadan sürat kesmeyerek yollarına devam ederken, birkaç adım atmamıza karşın geçiş önceliğini araçlarına tanıyan ve ezme değerine yoluna devam eden şoförlerle de karşılaştık.
Yaya geçitlerinde geçiş önceliği her ne kadar yayanın olsa da, birçok yaya araçların ağır olduğu yerde beklemeyi tercih etti. Araç varken geçmeyi deneyen de olmadı. Öncelik kendisinde olmasına karşın dakikalarca araçların geçmesini bekleyen yayaların olduğuna da şahit olduk. Yaya geçinde karşıdan karşıya geçmeye çalışan bir yaya önceliğin kendisinde olduğunu, neden beklediğini sorduğumuzda da aldığımız karşılık, “Türkiye’de kim hakikat düzgün kurallara uyuyor? Biri uysa başkası uymuyor. Bunun ayrımını da yapmayacağımız için, risk almak yerine beklemeyi tercih ediyorum” oldu.
Yol verenler de oldu
Gün içinde kullandığımız yaya geçitlerinde daima olumsuz imgelerle karşılaşmadık. Karşıdan karşıya geçerken önceliğin yayada olduğunun şuurunda olan şoförler de vardı. Yaya gördükleri anda yavaşlayıp yol verdiler. Fakat şunu söyleyebiliriz ki; 10 şoförden üçü birinci geçiş hakkını yayaya tanısa da, öteki yedisi için bunu diyemeyiz.
Cezası 652 lira
2021 yılı için trafik cezalarında yüzde 9.11 oranında artırım yapıldı. Yeni artırımlarla birlikte yaya ya da okul geçitleri ile kavşak giriş ve çıkışlarına yaklaşırken suratını düşürmeyen, yayalara öncelik tanımayan ve birinci geçiş hakkı vermeyen şoförlere 652 TL ceza kesilecek.
‘Benim oğlum yaya geçidinde öldü’
Kural tanımaz bir şoför nedeniyle 8 yaşındaki oğlunu kaybeden Mehtap Tekin Turhan Milliyet’e şunları anlattı:
“Olay okul çıkış saatinde yaşandı ve kazanın olduğu alan kalabalık bir yer. Oğlum yaya geçidinden geçerken sağda gelen iki araç yol veriyor, lakin soldan gelen araç o kadar süratli geliyor ki o süratle oğluma çarpıyor. Halbuki tam okul çıkışı ve orada yaya geçidi var ve benim oğlum yaya geçidinde öldü.”
Birinci duruşmada hür
“Biz, oğlumun mevtin dokuzuncu günü isimli polisi tarafından arandık ve bize “Duruşma gününüz belirlenmiştir” denildi. Oğlumun mevtini şimdi kabullenmemişken bize duruşma tarihi verildi. 6 Nisan’da birinci duruşmamız görüldü ve oğlumun vefatına sebep olan bayan hür bırakıldı. İddianame nasıl bu kadar çabuk hazırlandı, nasıl bu kadar süratli duruşma günü alındı, anlamış değiliz. Şahitlerimiz dinlenmeden, sürat tespiti yapılmadan duruşma yapıldı ve tahliye edildi. Anlamadığımız noktalardan biri, neden her şey bu kadar süratli yapıldı. Bizim yaşadığımız bu durum bir savcının ya da hakimin başına gelseydi. Yeniden adalet bu halde mi ilerlerdi, çok merak ediyorum. Olayın üzerinden bir ay geçmeden her şey oldu bitti.”
“Karara itiraz ettik lakin reddedildi. Avukatımız belge üzerinde çalışıyor. Ne yapabilirsek o formda ilerleyeceğiz ve meczupların karartılmaması için elimizden geleni yapacağız. Polis tutanaklarında zati şoförün yüzde yüz kusurlu olduğu yazıyor. Tek temennimiz adil bir yargılama. Bu halde bir kararın verilmesi öbür cezaların da önünü açıyor. Zira ne yazık ki Türkiye’deki trafik cezaları caydırıcı değil. Ceza yaptırımı olmayınca da beşerler istediği üzere davranıyor.”
Üç ayda 349 kaza
Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Daire Başkanlığı’nın bilgilerine nazaran de, 2021 yılının birinci üç ayında Türkiye genelinde meydana gelen ölümlü-yaralanmalı trafik kazalarının oluş biçimine bakıldığında 5 bin 129’u yayaya çarpma olarak meydana geldi. Ölümlü-yaralanmalı trafik kazalarına neden olan şoför kusurlarında ise yaya ve okul geçitlerinde yavaşlamamak, yayalara geçiş hakkı vermemek nedeniyle birinci üç ayda 349 kaza oldu.
Öncelik yayanın
2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu kapsamında araç şoförleri yaya geçitleri bulunan yerlerde birinci geçiş hakkını yayalara tanımak zorunda. Kanunun 74’üncü hususunda açık bir biçimde “Sürücüler, kavşak giriş ve çıkışları ile yaya ve okul geçitlerine yaklaşırken yavaşlamak, varsa buralardan geçen yahut geçmek üzere bulunan yayalara durarak birinci geçiş hakkını vermek zorundadırlar” deniliyor.
Memurlar
