Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, haziran ayı sanayi endeksine ait, “Sermaye ve orta malı kalemlerindeki çift haneye varan artışlar, yatırım talebi açısından da çok güçlü bir sinyal veriyor. Gösterdiğimiz bu aylık performansla, dünyada en süratli toparlanan birinci beş ülkeden biri olduk.” dedi.
Varank, Dış Ekonomik Alakalar Şurası (DEİK) tarafından çevrimiçi düzenlenen “Ufuk 2020 & Ufuk Avrupa Bilgilendirme Toplantısı”nda yaptığı konuşmada, bu toplantının çok temel bir emeli olduğunu belirterek, ufuk programları hakkında, özel bölümün yüksek bir farkındalığa sahip olmasını, buradaki imkanlardan özel dalın en verimli formda faydalanmasını arzuladıklarını söyledi.
Ufuk programlarının ayrıntılarına girmeden evvel, haziran ayı sanayi üretim endeksine değinen Varank, “Haziranda sanayi üretimi hem aylık hem de yıllık bazda yükseliş gösterdi. Her iki datanın de müspet olması, gerçek dalın gidişatını göstermesi açısından hayli sevindirici. Aylık artış yüzde 17,6 olarak gerçekleşti, mayıs ayındaki güçlü seviyeyi, haziranda da tekrarladı.” dedi.
Aylık bazda, endeksin tüm kalemlerinde yükseliş görüldüğüne dikkati çeken Varank, “Sermaye ve orta malı kalemlerindeki çift haneye varan artışlar, yatırım talebi açısından da çok güçlü bir sinyal veriyor. Gösterdiğimiz bu aylık performansla, dünyada en süratli toparlanan birinci beş ülkeden biri olduk.” diye konuştu.
– “Haziranda düzenlediğimiz 859 dokümanla, teşvik tarihimizin rekorunu kırdık”
Bakan Varank, bu sayıların Türkiye açısından bir sürpriz olmadığını belirterek, şunları söyledi:
“Salgın boyunca uyguladığımız makro siyasetlerin, gerçek bölüm açısından ne derece isabetli olduğunu üretim, kapasite kullanım oranları ve itimat endekslerindeki canlanmadan çok net bir formda görebiliyoruz. Kuvvetli geçen nisan ayının akabinde, mayıs ve haziranda ekonomik canlanma sürat kazandı. Haziranda düzenlediğimiz 859 evrakla, teşvik tarihimizin rekorunu kırdık. Yılın birinci yarısında yatırım talebi, salgına karşın, geçen yılın yüzde 14 üzerinde. Teşvik ettiğimiz sabit yatırım meblağı yaklaşık 86 milyar liraya ulaştı. Bu yatırımlar tamamlandığında, 130 bine yakın vatandaşımıza yeni istihdam imkanları doğacak.”
Gerçek bölüm cephesinin de temmuz ayında vites yükseltmeye devam ettiğini aktaran Varank, “Üretimin temel girdilerinden olan elektrik tüketimi bilgileri artış eğiliminde. Organize Sanayi Bölgelerimizdeki elektrik tüketimi, hazirana nazaran yüzde 7 daha fazla.Hatta temmuz tüketimi, pandemi öncesi periyot olan martı da geride bıraktı.
Tabi bizim için kıymetli olan, bu gidişatın daima ve sürdürülebilir olması. Lakin bu biçimde kalıcı bir toparlanmadan bahsedebiliriz. Bakanlık olarak tüm gücümüzle ve tüm kaynaklarımızla, üretimin yanında olmaya devam edeceğiz. Bir konunun altını çizmemiz lazım. Finansal piyasalarda yaşanan dalgalanmaların, gerçek bölüm dinamiklerini sarsmaması gerekiyor. Günlük değişimlere bakarak yatırım, üretim ve istihdam planlarınızı değiştirmemelisiniz.” tabirlerini kullandı.
– “Küresel iktisatta harekete geçmeyi bekleyen bir talep var”
Şu an başta ticaret ortaklarından olmak üzere, global iktisatta harekete geçmeyi bekleyen bir talep bulunduğunu lisana getiren Varank, “Bu ertelenmiş talep, tüketim ve yatırım artışı olarak sisteme girecek. İşte Türk sanayicileri, bu talebe ziyadesiyle karşılık verecek bir yapıyı kurmanın peşinde olmalı. Bir yandan yeni pazarlar ararken, öbür yandan mevcut pazarlarımızdaki avantajları katlayabilmeliyiz. Farkımızı ortaya koymak, rekabetçi fiyat ve yüksek kalite kombinasyonundan geçiyor. Buna giden yolda da verimlilik ve inovasyon kritik bir role sahip. Yeniliğe ve Ar-Ge’ye ne kadar çok bütçe ayırırsanız, piyasadaki rekabet gücünüz de o kadar yüksek olur.” diye konuştu.
– “Ufuk 2020 programı, 2014 yılında başladı ve bu sene sona erecek”
Tam bu noktada, finansman badiresi çeken ve dış kaynak arayanlar için Avrupa Birliği’nin Ufuk 2020 ve Ufuk Avrupa Programları’nın kıymetli olduğunu vurgulayan Bakan Varank, şöyle devam etti:
“Ufuk 2020 programı, 2014 yılında başladı ve bu sene sona erecek. Bu program, 80 milyar avroluk kaynağıyla dünyanın en büyük bütçeli Ar-Ge ve yenilik programı. Ufuk Avrupa ise 2021-2027 yılları ortasında uygulanacak ve bütçesinin asgarî 100 milyar avro olması bekleniyor. Sistemi çok kolay biçimde şöyle tanım edebiliriz. Birlik üyesi yahut bizim üzere asosiye ülkeler, ulusal bütçelerinden bu programlara katkıda bulunuyor. Sonraki kademede, Avrupa Kurulu çok çeşitli başlıklarda davetler açıyor. Özel bölüm, kamu dalı ve akademinin bu davetlere başvurması bekleniyor. Davetlere başvurmak için ekseriyetle en az 3 farklı AB üyesi ya da asosiye ülkeden ortaklar bulmanız gerekiyor. Münasebetiyle bu program, ülkelerin birlikte çalışmasını, verimli iş birlikleri kurmasını hedefliyor.”
Burada KOBİ’lere özel bir ayrıcalık tanındığını aktaran Bakan Varank, “KOBİ’ler programa ortaksız, yani ferdi müracaat yapabilecekleri üzere, ortaklarla müracaat yolunu da seçebiliyor. Ortaklı müracaatlarda şayet koordinatörseniz, sorumluluğun büyük kısmı sizlerin omuzunda kalıyor. Projeyi hazırlayıp, iş paketlerini ayarlamanız ve proje bütçesini direktörüz gerekiyor. Ufuk 2020 Programının Ulusal Uyumunu da TÜBİTAK üstleniyor.” dedi.
– “Ufuk 2020’de bugüne kadar 6 bin 663 proje başvurusu yapmışız”
Varank, TÜBİTAK kanalıyla da ortak arayanlara ortak bulduklarını, projelerin yazımına hem teknik hem de mali dayanak verdiklerini, hatta, şayet başarılı olup AB’den fon almaya hak kazanan olursa, alacakları hibe fiyatının aşikâr bir oranına kadar da para mükafatı verdiklerini tabir etti.
“Aslında tüm sıkıntımız, özel bölümün bu programlara daha yüksek bir motivasyonla başvurmasını sağlamak.” diyen Varank, “Peki Türkiye’nin müracaat sayıları nasıl gerçekleşmiş, kısaca bu hususa da değinmekte yarar görüyorum. Ufuk 2020’de bugüne kadar 6 bin 663 proje başvurusu yapmışız. Bunların yalnızca 685’i fonlanmaya bedel bulunmuş.Yani; ülkemizin içinde bulunduğu her 100 projeden yalnızca 10’u fon almaya hak kazanmış. Muvaffakiyet oranımız maalesef çok düşük. Bunun temel nedenlerinden birisi programın çok rekabetçi olması.” formunda konuştu.
Kuruldan alınan fonların yüzde 41’inin özel kesime, yüzde 34’ünün yüksek öğretim kurumlarına, yüzde 18’inin de kamu kurumlarına gittiği bilgisini paylaşan Varank, “Türkiye olarak Ufuk 2020’ye aktardığımız 266 milyon avroluk kaynağın yüzde 90’ını geri almış durumdayız. Gayemiz bu oranı daha yüksek düzeylere çekebilmek. Komiteye yaptığımız katkıdan çok daha fazlasını ülkemize getirme bahtımız var. Bu talihi da sizlerin farkındalığını artırarak en iyi halde kullanmak istiyoruz. Önerilen projeler ne kadar kaliteli, ne kadar katma bedelli olursa, ülkeye girecek kaynak da o derece artar.” dedi.
Kelam konusu fonlardan faydalanmanın, pek çok avantaj sunduğuna da dikkati çeken Varank, şunları kaydetti:
“Öncelikle şunu belirteyim, Ücretsiz bir kaynağa kavuşuyorsunuz, aldığınız fon aslında bir hibe, hasebiyle geri ödeme yükümlülüğünüz yok. Önerdiğiniz proje, “yenilik projesiyse”, proje bütçenizin yüzde 70’ine kadar, şayet ‘araştırma ve yenilik projesiyse’, bu durumda proje bütçenizin tamamını hibe olarak almanız mümkün. Ayrıyeten tüm bunlara ek olarak; elektrik, su, kira üzere harcama kalemleriniz için yüzde 25 genel sarfiyat dayanağı de alabiliyorsunuz. Finansa erişimin yanında, elbette öteki avantajlar da kelam konusu.
Örneğin proje sonucu ortaya çıkardığınız eseri, AB piyasalarına çok daha kolay satabiliyorsunuz. Zira ortaya Avrupa Komitesi referanslı bir eser koymuş oluyorsunuz. Hiç elbet bu durum evvel AB ile ticaretinizi, sonrasında da global ticareti kolaylaştırıyor. Ayrıyeten konsorsiyumlarda yer almanız, ortaklarınızla yeni ticari iş birliklerinin de önünü açıyor.”
Hususa ait bir örnek paylaşan Varank, şunları aktardı:
Somut bir örnek üzerinden gideyim. Diyelim ki Siemens ile tıpkı konsorsiyumda yer aldınız ve Ufuk Programına başvurdunuz. Projenin başarılı olmasıyla birlikte, tanınırlığınız artıyor. Siemens’in bundan sonra yapacağı Ar-Ge projelerinde ya da ticari iş birliklerinde, akla birinci siz geliyorsunuz. Projelerin peşinden koşan değil, peşinden koşulan bir şirket oluyorsunuz. Firmanızın tanınırlığı artıyor. İşte tüm bu avantajlardan faydalanmanız için, sizlerden beklentilerimiz var. Açılan davetleri yakından takip edin, birbirinize duyurun. Hatta yalnızca bu maksada yönelik, sistematik bir duyuru ve izleme sistemi da tasarlayabilirsiniz.”
DEİK’in bu sürecin, uçtan uca bir paydaşı olabileceğine işaret eden Bakan Varank, TÜBİTAK’la birlikte burada vazife alabileceğini söyledi.
– “Gelecek süreçte, eylül kritik kıymete sahip”
Gelecek süreçte, eylül ayı kritik bir kıymete sahip olduğunu, Ufuk 2020 Programının son davetinin eylül ayında ve 1 milyar avroluk bütçeyle Avrupa Yeşil Mutabakatı alanında olacağını belirten Bakan Varank, kelamlarını şöyle tamamladı:
Bu davet, tarımdan besine, ulaşımdan güce, üretimden etrafa varıncaya dek farklı alanlarda yenilik projesi geliştiren herkese açık. Ülkemizin bu davetten azami yarar sağlaması; hem bugün hem de yarınlarımız için hayli kıymetli. DEİK üyeleri olarak sizler de bu imkandan en iyi formda faydalanmalısınız. Şimdiden kendinize uygun alanlarda çalışmaya başlayın, her evrede TÜBİTAK ile irtibata geçin.
Proje yazımından tutun da, ortak bulmaya varıncaya dek her evrede yanınızdayız. Bu son davette göstereceğimiz muvaffakiyet, Ufuk Avrupa programı için de bir rol model olacak. Ufuk 2020 ve Ufuk Avrupa kapsamında özel bölümümüzün daha atik ve özgün işlerle farkını ortaya koymasını bekliyoruz.”
Memurlar
