Birleşmiş Milletler (BM) Milletlerarası Bağımsız Suriye Araştırma Encümeni, Beşşar Esed rejiminin İdlib ve etrafında sıhhat kuruluşları ve sivil ögeleri vurarak savaş cürmü işlediğine dair makul münasebetler olduğunu, Rusya Hava Kuvvetlerinin de İdlib’de misket bombası kullanarak ve sivil ögelere gelişigüzel hücumlar düzenleyerek savaş cürümleri oluşum eden hareketlerde bulunduğunu duyurdu.
Encümenin Kasım 2019 – Haziran 2020’yi kapsayan Suriye’nin İdlib ili ve etrafındaki insan hakları durumuna ait hazırladığı 29 sahifelik rapor açıklandı.
Raporda, aslında “savaş yüzünden mahvolmuş” ve “yaygın insan hakları ihlalleri” ile “savaş cürümlerinin yaşandığı” İdlib’de halkın artık de yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla karşı zıdda olduğu vurgulandı.
“Suriyeli çocuklar, bayanlar ve erkekler, hükümet (Esed rejimi) yanlılarının 2019’da silahlı kümelerin elinde kalan son nahiyeleri de ele geçirmek için başlattığı askeri harekatta sonu gelmeyen acılara maruz kaldı.” tabiri kullanılan raporda, rejim ve destekçilerinin havadan ve karadan sınırsız bombardımanları, tutuklama, azap, yağma ve bölgesinden edilme hadiseleri bu acılara örnek olarak gösterildi.
Raporda, son 8 ayda nahiyede 17 hastane ve sıhhat kuruluşu, 14 mektep ve 9 pazar konumu ile 12 akında da sivillerin yaşadığı meskenlerin maksat alınması olmak üzere 52 atak gerçekleştirildiği aktarıldı.
Yarkurul raporunda, İdlib ve etrafında yakın geçmişte yalnızca üç ayda 1 milyondan fazla sivilin yanından edilmesine ait BM İnsan Hakları Kurulunun kişisel soruşturma açılması talebinde bulunduğu haberi paylaşıldı.
– Savaş kabahati vurgusu
Rejim ve Rusya’ya yönelik savaş hataları da dahil pek çok suçlamanın bölge aldığı raporda, şunlar kaydedildi:
“Suriye hükümeti (rejim), Rusya Hava Kuvvetleri ile birlikte İdlib ve Halep’in batısındaki birtakım kesimleri tekrar ele geçirmek için askeri hareketlerini havadan ve karadan akınlar yaparak dramatik formda artırdılar. Bu taarruzlar, sivil altyapıyı, insansızlaştırılmış köyleri, kasabaları kırıp geçti ve yüzlerce Suriyeli bayan, erkek ve çocuğun hayatına mal oldu.”
Raporda, çok sayıda hastane, mektep, pazar mekanı ve konutun hava ve kara akınlarıyla vurularak tahrip edildiği, bu formda amaç gözetmeksizin yapılan ataklar ve misket bombası kullanılmasının savaş hatalarına giren fiiller arasında olduğu belirtildi.
Esed rejiminin İdlib ve etrafında sıhhat kuruluşları ve sivil ögeleri vurarak savaş cürmü işlediğine dair makul münasebetler bulunduğu vurgulanan raporda, rejimin başkaca ayrım gözetmeksizin sivil kesimleri, mektepleri ve müdafaa altındaki yapıları kasten vurduğu, binlerce sivili öldürdüğü yahut yaraladığı söz edildi.
– Misket bombaları da raporda bölge aldı
Raporda, Rusya Hava Kuvvetlerinin de İdlib’de misket bombası kullanarak ve sivil ögelere havadan ve karadan gelişigüzel akınlar düzenleyerek savaş kabahatleri oluşum eden aksiyonlarda bulunduğu belirtildi.
Raporda ayrıyeten Heyet Tahrir Şam’ın (HTŞ) da savaş hatası oluşum edebilecek hareketlerde bulunduğu kaydedildi.
Sivillere yönelik akınların detaylarının nokta aldığı raporda, İdlib’deki Maarratünnuman ve Eriha ile Halep’in batısındaki Etarib ve Daret İzze kesimlerinde aralık ortasında başlayan ve şubat ortasına kadar süren akınlarda sivil nüfusun ayrım gözetmeyen ataklara maruz kaldığına dikkat çekildi.
Ayrıyeten sivillere, mekteplere ve sıhhat kuruluşlarına yapılan atakların savaş hataları kapsamında olduğunun altı çizildi.
Komite raporu, İsviçre’nin Cenevre kentinde devam eden BM İnsan Hakları Kurulunun 44. oturumunda 14-15 Temmuz’da sunulacak.
Memurlar
