Soru: 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi olarak misyon yapıyorum. 2019 ve 2020 yıllarına ilişkin yıllık müsaademi hiç kullanmadım. 30 Kasımdan İtibaren 2019, 2020 Ve 2021 Yıllarına ilişkin izinlerimi birleştirerek yurt dışına gitmek istiyorum. Kurum yetkilimiz 2021 yılına ilişkin yıllık müsaademi kullanabilmem için misyona başlayarak 1 gün dahi olsa iş başı yapmam gerektiğini, sonrasında 2021 yılına ilişkin yıllık müsaademi kullanabileceğimi söylüyor. Yurtdışından gelip gitmektense bir ay fiyatsız müsaade almak daha hesaplı. Amerika dan gelmeden üç yıllık müsaademi 30 Kasımdan itibaren kullanabilmem için ne yapmam lazım, beni aydınlatırsanız çok şad olurum.
Karşılık: Devlet Memurları Kanununun 102. hususunda, “Devlet memurlarının yıllık müsaade mühleti, hizmeti 1 yıldan on yıla kadar (On yıl dahil) olanlar için yirmi gün, hizmeti on yıldan fazla olanlar için 30 gündür. Mecburî hallerde bu mühletlere gidiş ve dönüş için en çok ikişer gün eklenebilir.” kararı, 103. hususunda ise, “Yıllık müsaadeler, amirin uygun bulacağı vakitlerde, toptan yahut gereksinime nazaran kısım kısım kullanılabilir. Birbirini izliyen iki yılın müsaadesi bir ortada verilebilir. Cari yıl ile bir evvelki yıl hariç, evvelki yıllara ilişkin kullanılmayan müsaade hakları düşer…” kararı yer almaktadır.
103. unsurun münasebetinde, “Yıllık müsaadenin kullanılışında hem Devlet memurlarının haklarını korumak hem de hizmetin aksamamasını önliyecek yöntemlere yer vermek maksadı güdülmüştür. Bu bakımdan amirlere kıymetli bir sorumluluk verilmiştir. Amir, hizmetin gereklerine nazaran, yıllık müsaadesi geciktirebilecek ve iki yılın müsaadelerini uzun vadeli bir tek müsaade halinde birleştirebilecektir. Lakin, bu takdirde, memurun daha evvelki yıllarda kullanmamış olduğu müsaade hakları düşecektir; öğretmenler özel kanunlarına nazaran, okulların yaz ve dinlenme tatilleri sırasında epey uzun mühletlerle müsaadeli sayıldıklarından, kendilerine ayrıyeten yıllık müsaade hakkı tanınmasına gerek görülmemiştir… Buradaki “amir” tabiri ile, hizmetin sevk ve yönetiminden sorumlu olan amir kasdedilmektedir.” denilmektedir.
Burada tereddüt konusu olabilecek konu 103. unsurda yer verilen “Birbirini izliyen iki yılın müsaadesi bir ortada verilebilir.” kararı olup; 2019, 2020 ve 2021 yılı müsaadelerinin bir ortada verilmesinin bu karara karşıtlık teşkil ettiği, üç yılın müsaadesinin birarada verilemeyeceği kıymetlendirilebilir. Bu cümlenin devamındaki karar ile unsur münasebetini birlikte dikkate aldığımızda tereddüt oluşturan tabirlerin geçmişe dönük olduğu, memurun yalnızca cari yıl ve bir evvelki yıl müsaadesini birlikte kullanabileceği, daha evvelki yıllardan kullanmadığı müsaadeler varsa bu müsaadelerin yanacağı, münasebetiyle üç yılın (2018, 2019 ve 2020) müsaadesinin bir ortada verilmesinin mümkün olmadığı sonucu çıkmaktadır. Memura şimdi doğmayan fakat doğması mümkün bir müsaade hakkına dayalı olarak müsaade verilmesinin mümkün olmaması da bu tezimizi dayanaklar mahiyettedir.
Üstteki açıklamalar çerçevesinde 2019 ve 2020 yılına ilişkin müsaadelerin tek seferde verilmesinde rastgele bir tereddüt bulunmamakta olup, 2021 yılına girilmesiyle o yıl içinde yeni müsaade hakkı doğacağından yeni bir müsaade onayı ile 2021 yılı müsaadesinin verilmesi mümkün olacaktır. Burada yeni bir tereddüt konusu, müsaade bitiminde misyona başladıktan sonra lakin yeni müsaade talep edilmesinin zarurî olup olmadığı hususu olabilir. Yıllık izindeki memur misyona başlamadan kalan müsaadesini talep edebilir mi? Yıllık müsaadelerde memurun mali ve toplumsal hakları devam etmekte, bu müsaadeler çalışılmış üzere değerlendirilmekte, memurun hizmetle bağlantısı devam etmektedir.
Mülga Devlet İşçi Başkanlığının 22.9.2011 tarihli ve 17327 sayılı yazısında, hastalık müsaadesi kullanırken vazifeye başlamadan yıllık müsaade talebinde bulunulabileceği, fakat yıllık müsaade verilecek vaktin belirlenmesi konusunda amirlerin takdir yetkisinin olduğu, söz edilmektedir. Bu görüş kıyasen uygulandığında, müsaade talebi, müsaade onayı ve vazifeye başlamanın intranet üzerinden elektronik ortamda gerçekleştirildiği kurumlarda müsaade bitmeden yeni müsaade talebinin karşılanması teknik problemlere yol açsa da bu duruma yasal olarak bir mahzur bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Sonuç olarak, 2019 ve 2020 yılına ilişkin müsaade haklarının birleştirilerek verilebileceği, 2021 yılına girilmesiyle de bu yıla ilişkin müsaade doğmuş olacağından yıllık müsaade devam ederken yeni bir müsaade talebinde bulunulabileceği, bu talebin karşılanmasında yasal bir pürüz olmadığını fakat müsaade mühleti ve müsaade periyodunun belirlenmesi konusunda amirlere geniş bir takdir yetkisi verildiğini değerlendirmekteyiz.
Memurlar
