Besin desteğine ilgi neden bu kadar arttı?
Gereğince beslenemediğini düşünen, son devirlerde Pandemi ve birçok hastalıkla muhatap olan insanımız canhıraş bir halde besin desteğine yüklenmektedir. Sağlıkçıların ve bahis uzmanlarının beslenme konusunda kelamını dinlemeyen ya da kâfi bulmayan ya da ulaşamayan insanımız, reklamlarla şişirilen besin desteği dalına teslim olmuş durumdadır. Kaliteli besine ulaşmada zorlanan yahut pazardan aldığı besinlerin besleyiciliğinin kâfi olmadığını düşünen insanımız, sağlıklı beslenme konusunda husus uzmanlarının bu alanı boş bırakması ile, önüne geleni gereğince düşünmeden bünyesine katmaktadır.
Bir kutu besin desteği 350- 400tl’yi geçebiliyor
Doğal beslenme uzmanlarının ulaşamadığı insanlara, besin destek üreticileri çok kolay ulaşabilmekte ve yönlendirebilmektedir. O kadar ki, internet ortamında, besin destek eseri satan bir siteye üye oluyorsunuz ve bir nevi sıhhatinizi onlara emanet ediyorsunuz. Ayrıyeten bu yararlı bir işte. Hem alıyor kullanıyorsunuz hem de etrafınıza onları satarak para kazanıyorsunuz. Etrafınızdakileri üye yaptıkça kazanmaya devam ediyorsunuz. Saadet zinciri üzere. O denli ki, bir kutu kapsül 350- 400tl ve onun yanında şunu ve şunu da almanız gerekiyor demiyorlar mı? Pes doğrusu! Pazarda 3 liralık havuç için pazarlık yapan vatandaş, hiç ikiletmeden bir aylık pazar masrafını bir kalemde ödemeyi kabul ediyor. Bu durumun beslenme eksikliğinden çok ruhsal ve sosyolojik tarafları olduğu kesinlikle. Bu da başka bir tartışma konusu. Herhalde bu durumda aile tabiplerinin ilaç ve rapor yazmaktan diğer misyonlarının de olduğu sonucunu çıkarmak sıkıntı olmasa gerek.
Bu hususta Sıhhat ve Tarım yetkililerine büyük misyon düşüyor
İnsan sıhhati için öncelik, iyi ve sağlıklı beslenerek hastalığa karşı güçlü olmak olduğu herkesçe kabul edilen bir gerçektir. Fakat alanda bu kabul gereğince geçerlilik arz etmiyor. Pekala bunun nedeni nedir?
Hem sıhhat sistemi hem besin üretimi “önce sağlık” yerine “önce doymak” üzerine konseyidir. Bu türlü olunca da beşerler, sağlıklı beslenme ve kaliteli besin üretiminde ortaya çıkan boşluğu aşamıyorlar. Bu durumda da etraflarına kulak kabartıyorlar.
Aile sıhhat kuruluşları sorumluluğu dahilindeki vatandaşların yalnızca hastalığından değil de sıhhatinden da sorumlu olduğunu bilerek yönlendirme yapsa ve hastayı yalnızca bir iki dakika dinleyip ilacı yazmakla yetinmese, numaratördeki skorla sorumluluğunu sınırlamasa, bu mevzuya katkısı olabilir mi? Muhakkak oranda katkı sağlayacağı söylenebilir. Kaldı ki, aile sıhhat merkezleri ve kimi klinikler Pandemi periyodunda neredeyse boş duruyor.
Ziraî üretimde, üretimin yeterliliği ve fazlalığı öne çıkarıldığı kadar, üretilen eserin kalitesi ve besleyiciliği de öne çıkarılsa ve vatandaşa yalnızca istatistiki bilgilendirme yapmak yerine kaliteli eser bilgilendirilmesi de yapılsa bu sıkıntıya olumlu katkı sağlanmış olur mu? Nispeten olur. Örneğin kaysının üretimi ile, dünyadaki birinci sırada oluşumuzla ilgili bilgi vermenin yanında yararlarının ve sıhhat açısından kıymetinin vurgulanması ve bunun daima bir biçimde yapılması iyi olmaz mı? Çünkü internet ortamında ve kulaktan kulağa besin desteği eseri satanlar; vatandaş üzerinde bu kadar ikna edici olabiliyorlar ve fahiş fiyata satabiliyorlarsa, bu alanda önemli bir boşluktan faydalanıyorlar demektir. Bu boşluğun sorumlusu da eğitim, bilinçlendirme ve yönlendirmede uzman olan kuruluşlardır.
Sağlıklı beslenmenin değeri bilindiği halde, ne okullarda sağlıklı beslenme dersi var, ne de sıhhat ve besin kuruluşlarında kayda bedel, uygulanabilir sağlıklı beslenme programı var. Vatandaşın bilinçsizce besin desteklerine büyük paralar ödeyerek yönelmesi, aktarların önünde üç tutam bilmem ne otu için kuyruk olması, günümüz koşullarında çok düşündürücü bir durum.
Bu türlü bir durumda, reklamında besin desteği yazan ve enzim düzenleyiciden, hücre yenileyiciliğe, bünyede olması gereken demir, magnezyum, çinko vs. üzere desteklerden yola çıkan destek eserler; kulaktan kulağa, felce, baş ağrısına, migrene, halsizliğe hatta kovide devaymış üzere algılanmaya devam ediyor. Pazarda 3 liralık zerzevat için canhıraş pazarlık yapan vatandaş da bir kutu desteğe 300-400 tl veriyor ve peynir ekmek üzere yemeye, içmeye, yutmaya devam ediyor.
Vilayetle de bu destekler gerekli ise dolanımı ve kullanımı uzman kılavuzluğunda, uzman ellerce gerçekleşmelidir. Fahiş fiyat uygulaması makul ölçülere çekilmeli ve takip edilmelidir.
M. Murat Gün
Memurlar