Sıhhat Bakanlığı Koronavirüs Bilim Şurası Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, bilhassa olumlu çıkan hadiselerin temaslı sorgusunda filyasyon takımlarına eksik bilgilendirme yapmasının, ülkenin pandemiyle çabasını baltalayacağını söyledi. Prof. Dr. Yavuz, belirtisi olup da teste gidenlerinse test sonucu çıkmadan işe yahut okula gitmemesi gerektiğini belirterek “En çok bu periyotta bulaştırıcılık yüksek oluyor. Test sonucu çıkana kadar kişi kesinlikle konutta kalmalıdır” dedi.
İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Kolu Öğretim Üyesi ve Sıhhat Bakanlığı Koronavirüs Bilim Heyeti Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, İstanbul başta olmak üzere Türkiye’de pandemi açısından genel durumun iyiye gitmediğini söyleyerek kıymetli değerlendirmelerde bulundu. Prof. Dr. Yavuz, “Genel durum alışılmış ki iyi gitmiyor. Hadise sayıları her geçen gün artıyor. Bu nedenle hepimiz çok hasta olmamak için karşımızdakini de hasta etmemek için tedbir almaya devam etmek zorundayız. Bize başvuran hastalardan da gördüğümüz kadarıyla bulaşma en fazla aile içi ve işyeri üzere ortamlarda oluyor. Lakin her iki durumda da belirleyici olan ‘maskesiz’ bir halde kapalı ortamda, şahısların birbirleriyle yakın temas kurması. Örneğin iş yerinde yemek yerken sıklıkla maskelerini çıkarıyor. Temasa dikkat edilmezse risk artıyor. Yahut mesela sigara sıkıntısı konuşuluyor. Dışarıda niçin yasaklandı vesaire. Dışarıya birlikte sigaraya çıkarıyorlar, halbuki sigara içerken ağzınızdaki nefesi de dışarıya üflüyorsunuz. Yakın temas ettiğiniz vakit da karşınızdakine bulaşma mümkünlüğü artıyor” diye konuştu.
“AYNI MESKENDE YAŞAMIYORANIZ MASKENİZİ ÇIKARMAYIN”
Yakın temas edilen, sosyalleşilen kapalı ortamların en büyük tehlike olduğuna işaret eden Prof. Dr. Yavuz, “Bir de buralarda maskelerin de çıktığını düşünürsek çok riskli hale geliyor nitekim. O nedenle bu devirde öbür beşerlerle, maskesiz bir halde görüşmemeye itina göstermek zorundayız. Şu evrede, en yakınımızdaki insan bile olsa, birebir meskende yaşamıyorsak, iş arkadaşımız olabilir, akrabamız olabilir, asla maskesiz hiç kimseyle temas etmemek zorundayız. Hele ki kapalı ortamda uzun müddet, asla maskesiz bir halde bulunmamalıyız. Maskenizi indirdiğiniz anda kimden olursa olsun enfekte olabilirsiniz” dedi.
“KIZIMLA BEN DE TOPLU TAŞIMA KULLANIYORUZ LAKİN MASKEMİZE ÇOK DİKKAT EDEREK”
İşe giderken toplu taşıma kullanan vatandaşların buna mecbur olduğuna da değinen Prof. Dr. Yavuz, “Bir beşere natürel ki toplu taşıma kullanma diyemezsiniz. Toplu taşımada araç sayıları artırılabilir mi? Evet bunlar teknik mevzular lakin o kalabalıkları ne kadar azaltırsak bizim açımızdan, bilhassa bu kış devrinde enfeksiyonun bu kadar artış gösterdiği süreçte çok kıymetli. Doğal esnek mesai konusu var bir de. Esnek mesai her yerde tam olarak uygulanmaya başlanmadı diye biliyorum. Tahminen yarım saat bile fark etse çalışma saatlerinde, kalabalıkların azaltılması açısından çok büyük fark yaratır. Yönetimsel düzenlemelerin bu nedenle çok daha dikkatli yapılması gerekiyor bu devirde. Toplu taşımada da kalabalık bile olsa maskenin indirilmemesi, hastalıktan korunmada epey tesirli olacaktır. Ben kendim de şayet toplu taşıma kullanacaksam, kalabalıkta arayı de koruyamadığım için maskeme bilhassa dikkat ediyorum. Kızım mesela şu an toplu taşıma kullanıyor, o da o biçimde korunuyor. Burnun bilhassa açıkta kalmaması, burnu açıkta bir yolcu varsa kesinlikle uyarılması gerekli” diye konuştu. Şu anda genel bir yasak uygulaması olamadığı için insan hareketlerinin ne kadar fazla kısıtlanabilirse o kadar riskin azaltılabileceğine de değinen Prof. Dr. Yavuz, 65 yaş üstündekilere getirilen kısıtlamaların da bu çerçevede kıymetlendirilmesi gerektiğine dikkat çekerek “O nedenle de kalabalıklaşmayı azaltacak birtakım tedbirler alınmaya çalışılıyor” dedi.
“TESTE GİTTİYSENİZ SONUCU ÇIKANA KADAR MESKENDE KALMAK ZORUNDASINIZ”
Prof. Dr. Yavuz, kişinin kendinden şüphelendiğinde test sonucunu beklemeden izole olması gerektiğini söyleyerek “Eğer hastalık belirtisi gösteriyorsanız test sonucunuz çıkana kadar kesinlikle konutta kalmak zorundasınız. Öksürük, ateş, koku, tat alma kaybı, kırgınlık, artık bu belirtileri biliyoruz. Hastalık belirtisi gösteren kişinin kesinlikle kendini o devir çabucak izole etmesi gerekiyor. Zira hastalığın en fazla bulaştığı periyot, semptomlardan bir gün öncesi ve birkaç gün sonrası. Yani o sizin test sonucunuzun daha tam da çıkmadığı günler. Bu, çocuğunuz olabilir, kendiniz olabilirsiniz, kesinlikle meskende kalınmalı. Test sonucunuz müspet çıkarsa esasen daha uzun mühletler meskende kalmanız gerekecek. Bilhassa kalabalık yerlerde çalışanlar bu formda işe gittiklerinde etraflarına bulaştırabilir. Hele bir de işe gidip maskeleri çıkarıyorsanız, en bulaştırıcı olduğunuz periyotta etrafınızdakileri önemli manada riske etmiş olursunuz. Onun için bu sorumluluğu herkesin alması gerekiyor. Bilhassa öğrenciler açısından bu çok değerli. Şu an okullar açık biliyorsunuz, hasta çocuğu ailelerin okula mutlaka göndermemesi gerekiyor. Bu çok büyük bir sorumluluk. Zira (pozitifse) sınıfta herkesi enfekte edebilir çocuk”şeklinde konuştu.
“EKSİK YA DA YANLIŞ BİLGİ SALGININ DENETİM ALTINA ALINMASINI ZORLAŞTIRIYOR”
Salgınla çabadaki en değerli silahlardan birinin, yanlışsız temaslı takibi olduğuna işaret eden Prof. Dr. Yavuz, bunun gerçek yapılmamasının pandeminin uzamasına bile neden olacağını söyleyerek şu ihtarlarda bulundu: “Temaslılarınızı hakikat bir formda bildirdiğiniz vakit o insanları da korumuş oluyorsunuz. Ayrıyeten o insanların bir ortada olduğu öbür insanları da korumuş oluyorsunuz. Yani temaslıları gerçek ve eksiksiz bir biçimde bildirmek de çok önemli bir sorumluluk. Ülkede salgının denetim altına alınabilmesi için bu çok kıymetli. Siz ne kadar çok hasta ya da olumlu kişi belirleyip onları ne kadar faal bir biçimde izole edip tedavi edebilirseniz salgının da o kadar kısa müddette denetim altına alınmasını sağlayabilirsiniz. Olumlu birinin kimlerle temas ettiğini bildirmesi, temaslıları açısından da, ülkenin geleceği açısından da kıymetli.”
“HEKİM DENETİMİNDEKİ HASTALARIN TEDAVİYE UYMALARI GEREKİR”
Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, son günlerde konutta takip edilen hastaların yan tesir olur endişesiyle ilaçlarını kullanmadıkları istikametindeki paylaşımlarla ilgili de ihtarda bulundu ve aspirin kullanımını Kovid tedavisindeki yerine de değindi ve kelamlarını şu formda noktaladı: “Bir Kovid hastası ilgili tabip tarafından görülmüş, değerlendirilmişse, tabibinin verdiği tedaviyi uygun biçimde tanım edildiği üzere kullanması gerekiyor. Hastanın tedavisi sorumlu hekimindedir. Verilen tedavilerin tabipten habersiz kullanılmaması hasta için iyi olmayabilir. Aspirin konusu da şöyle, hastaneye yatan Kovid hastalarında damar içinde pıhtılaşma oranı artıyor. O nedenle biz aslında kanı sulandırmak için birtakım tedaviler kullanıyoruz. Bütün dünya kullanıyor bunu. Aspirin de bu stil bir tedavi olduğu için, sanki tesirli olabilir mi diye hudutlu delil sağlayan bir çalışma sonucu da yayınlanmıştı. Fakat o şimdi bu husus netleşmiş değil. Araştırmalar devam ediyor. Konutta geçiren hastalar da şayet risk grubundaysa bu biçim tedavileri aslında meskende de başlıyoruz. Münasebetiyle herkesin aspirin kullanması gerekli değil. Zira bazen ummadığımız ziyanlı tesirleri de olabiliyor ilaçların. Ancak şahısta koroner arter hastalıkları atelosklerotik (damar kireçlenmesi) hastalıkları olanlar zati aspirin kullanıyor oluyor. Onlar koronavirüs tedavisi sürecinde de aspirin kullanımına devam edebilirler. Lakin ayaktan takip ettiğimiz her hastaya rutin olarak aspirin vermiyoruz. Faydalı mı ziyanlı mı olduğu konusunda şimdi elimizde bilgi yok zira.”
Memurlar
