İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi ve Sıhhat Bakanlığı Koronavirüs Bilim Heyeti Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, grip döneminin bu yıl Güney yarım kürede çok düşük olaylarla seyrettiğini lakin Kuzey yarım kürenin daha kalabalık bir nüfus olduğu için o kadar şanslı olmayabileceğini söyledi.
Prof. Dr. Yavuz, bu yıl Mart ayında corona virüs salgınının patlak vermesiyle grip salgınıyla ilgili sürveyans yani gribe dair bilgi tahlillerinin vaktinde başlayamadığına değinerek, şunları söyledi:
“Düşünülen şu ki, bu tedbirlere devam edersek, yani kalabalıkta bulunmamak, maske takmak, araya uymak vb. grip hadiselerinin Güney yarım küredeki üzere bizim yarım küremizde de düşük hadiselerle seyredeceği. Sonuçta covid ve grip benzeri yolla bulaşan hastalıklar. Her ne kadar covid daha bulaşıcı olsa da geçiş yolları misal.
Münasebetiyle aslında bu tedbirlerin gribi de azaltacağı düşünülüyor. Lakin bunu görebilmemiz için grip sürveyans sistemini devam ettirmemiz gerekiyor. Grip sürveyans sistemi Türkiye’de her yıl yapılıyordu lakin geçtiğimiz Mart ayında covid patlayınca maalesef biraz sekteye uğramıştı. Fakat artık Sıhhat Bakanlığı’yla en son toplantılarımızda bunun birebir formda geçen yılki üzere (kış zamanlamasında) tüm Türkiye’deki laboratuvarlarda başlayacağına dair bir karar alındı.
İKİSİNE BİRDEN BAKABİLEN TESTİ YOLDA
Grip sürveyansı ile nitekim hadiselerin olup olmadığının tespit edildiğini söyleyen Prof. Dr. Yavuz, şu bilgileri verdi:
“Kaç tane gripli hasta oluyor, grip salgını ne vakit başladı, kaç kişiyi etkiliyor, ne etaba geldi, gribe benzeyen belirtilerle, ağır teneffüs yetmezliğiyle gelen şahısların aslında sahiden kaç tanesi grip hastası, bunları belirlememize yarıyor. Bunun testi, yeniden birebir covid’de olduğu üzere yapılıyor. Her iki hastalığın belirtileri birbirine çok benziyor açıkçası. Her ne kadar birinde nefes darlığı daha çok, öbüründe tahminen burun akıntısı daha fazla olabilir ancak çok benziyor birbirine. Sonuçta ateş, öksürük, ikisinde de var. Kas-eklem ağrısı ikisinde de var. burun akıntısı birinde daha çok, ishal Covid’de daha fazla görülse de karıştırılabiliyor. Grip mi nezle mi farketmiyor, tek semptom kâfi değil. En az iki üç semptom olması gerekiyor ki biz bunu bir hastalık olarak yorumlayabilelim. Hafif boğazı acıyan herkesin, grip mi oldum, covid mi diye paniklemesine gerek yok. İkisinde de benzeri belirtiler görüldüğü için ikisine birden bakabilen test geliştirilirse, bunu ayırt etmek daha kolay olacaktır. İdeali şudur, bir örnekte her ikisine birden çalışabilmek. Bunun da çalışmalarının yapıldığını Türkiye Halk Sıhhati Kurumu geçtiğimiz günlerde söyledi. Türkiye Halk Sıhhati Kurumu Merkezi Laboratuvarı bu testi girp dönemine yetiştirmek için çalışmaları hızlandırdı. En hoşu bu olacak. Tek örnekle her ikisine de bakabileceğiz.”
“AŞILARDA ÖNCELİK RİSK KÜMESİNİN OLMALI”
Grip aşısına olan ağır taleple ilgili de konuşan Prof. Dr. Yavuz, hem grip hem de zatürre aşılarında önceliğin risk kümelerinde olduğunun altını çizerek, şöyle devam etti:
“Bu aşılarla ilgili çok büyük bir talep var halkta. Bu salgında şu nokta muhakkak artık anlaşılmalı; beşerler birbirine nezaket göstermek zorunda. Birbirimizi düşünmemiz lazım ki bütün toplumun çıkarı korunsun. Grip aşısında her yılki üzere bu yıl da öncelik risk grubundakilerindir. Bu yılın farkı, covid salgını nedeniyle tüm dünyada inanılmaz ağır bir talep olması. Dünyada da herkes grip aşısına saldırmış durumda.
O nedenle de aşı temini dünyanın her yerinde sorun haline geldi. Şayet aşınız sınırlıysa ki limitsiz bir kaynağınız yok, o vakit en riskli kümelere hak tanımak zorundayız. Yani 65 yaş üstü olanlar, ek hastalığı bulunanlar üzere. Bunlar en riskli küme. Onlar varken ben kenarda durabilmeliyim. Bu nitekim çok değerli. Covid’de de karşınızdakini düşündüğünüz vakit bütün toplumu korumuş oluyorsunuz. Birebir şey zatürre aşısı için de geçerli. Riskli kümelere öncelikli öneriyoruz. Gençseniz, komorbit hastalıklarınız yoksa, ne grip aşısı için, ne zatürre aşısı için sistemi zorlamayın lütfen. En büyük fayda oradan elde ediliyor, hem toplum için, hem hasta bazında baktığımız vakit da kaynaklar sınırsız değil ve var olan sayılı kaynakları akla yatkın kullanmak zorundayız. hali grip aşısı tutumu da değişik, aşı bolken, kimse olmuyordu; artık aşı kısıtlı, değere bindi. Değişik bir yaklaşım gelişti toplumda da.”
“VENTİLLİ MASKE ‘BENCİL’ BİR MASKEDİR”
Vatandaşların tüm ihtarlara karşın cerrahi maske yerine ventilli maske kullanmaya devam etmesiyle ilgili de kıymetli ihtarlarda bulunan Prof. Dr. Yavuz, kelamlarını şöyle noktaladı:
“Maske, temel olarak kaynak denetimidir. Örneğin ben enfeksiyon taşıyor olabilirim ve bunu bilmiyor da olabilirim. Bir enfeksiyon kaynağıyım ve bulaştırabilirim. Kaynağı maske ile denetim etmek zorundayız. Bu şuuru geliştirmemiz lazım. Maske takmadığınız vakit kendinizi riske edebilirsiniz lakin karşınızdakini de hastalık riskine sokuyorsunuz. Ventilli maske dediğimiz, üzerinde hava akışının bulunduğu maskelerse, katiyen karşınızdakini korumayan maskelerdir. Siz ventilli maske ile kendinizi korurken karşınızdakini riske atarsınız. Aşıdaki üzere tıpkı saygısızlık olur. Bencil bir maskedir ventilli maskeler. İnançlı değildir, en iyisi üç katlı düz cerrahi maskelerdir.”
Memurlar
