Yaz aylarının geride kalmasıyla corona virüs olay sayısı dünya genelinde tırmanışa geçti. Türkiye’de dün açıklanan son bilgilere nazaran; 3 bin 819 bireye hastalık tanısı konuldu, 103 kişi hayatını kaybetti.
Birçok ülke salgının birinci periyodundaki tedbirlere geri dönerken aşı çalışmaları da yakından takip ediliyor. Bu çalışmalardan iyi haberler gelse de uzmanlar, aşının insanlara ulaştırılıncaya kadar tedbirlerin devam etmesi gerektiği görüşünde.
Bu tedbirlerin başında elbet maske geliyor. Maske toplumun geneli tarafından sahiplenilse de bu kurala uymayan çok sayıda vatandaş sokaklarda tehlike saçmaya devam ediyor.
Yapılan bir araştırma Türkiye’de her 10 şahıstan 4’ünün gün uzunluğu birebir maskeyi kullandığını ortaya koydu. Mevzuyla ilgili açıklama yapan Sıhhat Bakanlığı Koronavirüs Bilim Heyeti Üyesi Doç. Dr. Afşin Kayıpmaz, “kirlenmemek ve ıslanmamak” kuralıyla cerrahi maskelerin işe gidip gelen bir kişinin bir günlük kullanımı için kâfi olacağını söyledi.
Kayıpmaz, “Gün içerisinde çıkarılan maskeler küçük buzdolabı poşetleri gibisi poşetler içerisinde saklanıp sonrasında tekrar kullanılabilir. Günlerce tıpkı maskeyi kullanmak uygun değildir” diye konuştu.
ÇİFT MASKE DAHA MI TESİRLİ?
Maskeye olan talebin merdivenaltı üretimi artırdığına dikkat çeken Kayıpmaz, “Bu üretimlerde de maliyeti düşürmek ve daha fazla kar elde etmek amacıyla maskeler standart dışında üretilebiliyor” ihtarında bulundu.
Sıhhat Bakanlığı Eser Takip Sistemi (UTS) kaydı olan, Türk Standartları Enstitüsü’nün standartlarına uygun olarak üretilmiş maskelerin tercih edilmesi gerektiğine işaret eden Kayıpmaz, şunları kaydetti:
“Çünkü bu maskelerde “melt blown” ismi verilen bir orta katman bulunmaktadır. Bu katman da alt ve üstteki iki katmanla birlikte ağız ve burundan çıkacak parçacıkları süzme kabiliyetine sahiptir. Burun bölgesinde telin olması maskenin burundan düşmemesini sağlayacaktır. İki maske kullanılmasında da bir sakınca yoktur lakin az evvel söylediğim kriterleri karşılayan tek katlı maskeyi uygun olarak kullandığınızda, bu sizi fiziki uzaklık kuralıyla birlikte hastalıktan yüzde 90’ın üstünde koruyacaktır. Çift kat maske takıp burnunu açıkta bırakanları görüyorum. Bu biçimde çift maske de taksanız sizi ve etrafınızdaki öteki insanları korumayacaktır. “
“NEMLENDİĞİNDE DEĞİŞTİRİLMELİ”
Fransa merkezli Batı Avrupa’nın en eski tüketici hakları müdafaa derneği “UFC-Que Choisir”, cerrahi maskelerin 60 derece sıcaklıkla yıkanması durumunda 10 defa kullanabileceğini argüman etti. Bu teze ait değerlendirmelerde bulunan Dr. Kayıpmaz, “Cerrahi maskeler yapısı gereği nemlendiğinde süzme kabiliyetini kaybeder. Bu nedenle bu maskeleri nemlendiğinde, yere düştüğünde, kirlendiğinde kesinlikle yenisiyle değiştirmeliyiz” diye konuştu.
Bu noktada yıkanabilir maskelerin tercih edilebileceğini lisana getiren Kayıpmaz, “Burada da yeniden TSE’nin standartlarını karşılayan, en az 5 defa yıkamaya güçlü maskeler tercih edilmelidir. Bu maskeler de konuta dönüşte kesinlikle yıkanmalıdır. Dünyanın birçok gelişmiş ülkesinde şu anda temizlenince süzme özelliğini kaybetmeyen ve bu sayede tekrar kullanılabilir hale gelen maskelerin üretimi noktasında çalışmalar da yürütülmektedir” sözlerini kullandı.
“AŞI KISA VADEDE FAAL BİR ARAÇ DEĞİL”
Kayıpmaz devam eden aşı çalışmalarına da değindi. Son günlerde arka arda duyurulan gelişmelerin son derece ümit verici olduğunu kaydeden Kayıpmaz, şunları söyledi:
“Bununla birlikte aşılar, kısa vadede hastalığın yayılımını önlemede aktif bir araç olarak görülmemelidir. Aşılar elbette ruhsatlanıp yaygın kullanıma girdikten sonra önümüzdeki yıl içerisinde bizim hastalıkla uğraşımızda değerli rol oynayacaktır. Aşılar için gerekli tüm basamaklar tamamlanıp müsaadeler alınıncaya ve aşılar dünyada risk kümeleri başta olmak üzere insanların birçoklarına ulaştırılıncaya kadar önlemlere uymaya devam etmek durumundayız.”
Kayıpmaz, aşı faal olarak kullanılmaya başlayıncaya kadar en ucuz ve kolay iki sistemin maske ve ara olduğunu da kelamlarına ekledi.
Engin Yeşil/ntv.com.tr
Memurlar
