Ahmet Meşhur’un bugünkü yazısı;
Belediyelerdeki vazifede yükselme süreçlerinde kritik değişiklikler yapıldı
Kamu işçi idaresinin en zayıf uygulandığı kurumlar belediyeler ve bağlı kuruluşlarıdır dersek herhalde abartma olmaz. Sayıştay raporlarına bakıldığında bu durum açıkça görülmektedir. Bu metnimizde 2 Temmuz’da yürürlüğe konulan Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli Yönetim Birlikleri Çalışanının Vazifede Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelik’le getirilmeye çalışılan kritik düzenlemeler ile 375 sayılı KHK’deki değişiklikleri açıklamaya çalışacağız.
Yeni düzenleme ile getirilen en kritik yenilik
Hem kamu kurumlarında hem de belediyelerde hizmette yükselme testine girmeden istisnai sistemlerden yararlanarak yönetici takımlarına atanma yaygın olarak kullanılan bir metottur. Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli Yönetim Birlikleri Çalışanının Vazifede Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelik ile belediyelerde bu durumun önüne kısmen de olsa mahzur olunmaya çalışılmıştır.
Imtihansız olarak belediyelerdeki yönetici ve büro yöneticisi takımına atanmada zabıta yöneticisi ve itfaiye yöneticisi takımları asansör olarak sıklıkla kullanılmaktaydı. Bu nedenle imtihansız olarak yönetici ve büro yöneticisi takımlarına atanmayı zorlaştırmak için testsiz atanılan zabıta yöneticisi ve itfaiye yöneticisi takımlarında en az iki yıl çalışma kuralı getirilmiştir. Daha evvel bu takımlarda bir ay üzere çok kısa vade vazife yapanlar testsiz olarak yönetici ve büro yöneticisi takımına atanabilmekteydi. Adeta zabıta yöneticisi ve itfaiye yöneticisi takımları asansör vazifesi görmekteydi. Yeni düzenleme kısmen de olsa bunun önüne geçmiştir.
Başkaca, yönetmelik kapsamı dışındaki daha üst vazifelerde bulunanların yönetici ve büro yöneticisi olarak imtihansız atanabilmesi için de en az altı ay mühletle çalışmış olma koşulu getirilmiştir. Buna nazaran yönetmelik kapsamı dışındaki daha üst hizmetlerde en az altı ay bulunanların, alt hizmetlerde çalışma mühleti kaidesi hariç olmak üzere, aranan sair hususî koşulları taşımaları kaydıyla, idare hizmetleri kümesi, araştırma, planlama ve savunma hizmetleri kümesi ve hukuk hizmetleri kümesinde gösterilen takımlar ile unvan değişikliğine tabi takımlara imtihansız, umumi kararlara nazaran atanabilmesi mümkün olabilecektir. Bu düzenleme öncesinde de üst seviye takımlarda kısa müddette bulunmak yönetici takımlarına atanmak için ehliyetli olmaktaydı. Lakin, yapılan düzenleme sonrasında en az altı aylık çalışma zaruriliği getirilerek imtihansız atanmanın devri azaltılmıştır. Mahsusen belediye yönetici yardımcılığı takımları testsiz olarak yönetici takımına atama için sıklıkla kullanılmaktaydı.
Elbette bu düzenlemeler sorunu kökten çözmemiştir. Lakin, imtihansız yönetici atamaları epey zorlaştırılmıştır. Mümkündür ki artık de belediyeler zabıta yöneticisi ve itfaiye yöneticisi takımlarına asaleten atama yapıp vekaleten de belediyelerdeki yönetici takımlarına baktıracaklardır. Bundan sonra belediyelerdeki kişisel kalem yöneticisi takımlarının da asansör takım olarak sıklıkla kullanıldığını da göreceğiz. Çünkü bu takımlarda belli bir mühlet çalışma mecburiliği da bulunmamaktadır. Maatteessüf belediyeler, işçi idaresinde kurallara en az riayet edilen kurumlardır.
Mahalli yönetimlerde uygulanan hizmette yükselme yönetmeliği hala yürürlükte
Bu düzenleme yürürlüğe girdi girmesine de İçişleri Bakanlığı ile Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’nın müştereken çıkardığı Mahalli Yönetimler Çalışanının Hizmette Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Yönetmelik hala yürürlüktedir. Belediyelerin de bu yönetmeliğin kapsamında olduğu düşünüldüğünde baş karışıklığı oluşması doğal hale gelmiştir. Binaenaleyh tıpkı hususta her iki yönetmelikte farklı farklı düzenlemelerin olduğu açıkça görülmektedir. Öyleyse çelişki halinde nasıl bir tatbik yapılacaktır?
Her iki yönetmeliğin umumi ve hususî olduğunu sav etmemiz epeyce zordur. Son düzenleme esas alınmalıdır üzere bir yaklaşımda sorunlu gözüküyor. Keşke bu tıp düzenlemeler yapılırken biraz daha dikkatli olunsaydı da oluşabilecek olası meşakkatler kökünden çözülmüş olsaydı.
Takımlı müşavir takımsız müşavir periyodu
“Torba Kanunda Yapılan Değişiklikler Kamu Işçisine Nasıl Yansıyacak?” başlıklı metnimizde 375 sayılı KHK’de yapılan değişikliklerin ıstıraplarından bahsetmiştik. Yaşanacak beklenen kahırların biraz daha ayrıntılı açıklanması gerekmektedir.
Hizmetten alınan birtakım umumi yöneticiler vazifeden alınma devranına bağlı olarak müşavir olarak atanabilecekken kimileri yalnızca bakan müşaviri maaşı alacaklar. Bu durum kendi içerisinde tutarsızlık barındırmaktadır. Tek sözle özetlemek gerekirse 703 sayılı KHK ile vazifeden alınan müşavirlerin hiçbirisi tekrar müşavir olarak atanamayacaktır.
7247 sayılı Birtakım Kanun ve Kanun Kararında Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un süreksiz hususunda taraf alan; umumî yönetici ve üstü takım, konum ve hizmetlerden 9/7/2018 tarihinden bu hususun yürürlüğe girdiği 26 Haziran 2020 tarihe kadar olan periyotta alınan yahut vazifesi sona eren kamu vazifelileri, bu unsurun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir ay içerisinde talepte bulunmaları halinde, evvelki yöneticilik vazifelerinin ilgisine nazaran Cumhurbaşkanlığı’na bağlı, ilgili, bağlı kurum ve kuruluşlarda müşavir yahut danışman takım yahut konumlarına ya da bakanlıkların merkez teşkilatlarında bakanlık müşaviri unvanlı takımlara atanabileceklerdir.
İşte sorun burada çıkmaktadır. Bir tarafta umum yönetici ve üstü takımlarda bulunup ta müşavir takımında bulunanlar yahut müşavir olarak atanma imkanı verilenler, sair tarafta ise umumi yönetici ve üstü takımlarda bulunup ta müşavir olarak atanamayan lakin müşavir maaşı alacak olanlar. Bu durumun adil olduğunu düşünmek epey zordur. Kaldı ki bunlara müşavir maaşı verip te müşavir takımından mahrum bırakmak çok sağlıklı bir prosedür olmamıştır. Beğenirsiniz yahut beğenmezsiniz lakin bir devir umum yönetici yahut üzeri takımlarda bulunanların araştırmacı yahut mühendis vb. takımlarında bırakılmaları gerçek değildir. Müşavir maaşı verip de müşavir takımına atamamak hangi emele hizmet edecektir? Bu kimselerin yıllarca amirliğini yaptığı bireylerin buyruğu altında çalışmaya zorlanması çok sağlıklı bir durum olmasa gerektir. Kaldı ki fiili tatbikte bu kimselere rastgele bir iş verilmesi de kelam konusu olmamaktadır.
Başka yandan 7247 sayılı Kanun’daki yeni düzenleme sonrasında umumi yönetici ve üzeri takımlarda bulunanlar hizmetten alındıktan sonra vadesine bakılmaksızın müşavir takımına atanmaktadır.
Emsal durumun 703 sayılı KHK öncesinde hizmetten alınan valiler için de makbul olduğunu tabir etmek isteriz. Maatteessüf yapılan yeni düzenleme yeni bir tartışmayı başlatmış ve sorun çözülene kadar da tartışma devam edecektir.
7247 sayılı Kanun’un 21’inci hususuna gerek var mıydı?
375 sayılı KHK’nin muvakkat 33’üncü unsuru motamot yanında dururken ve burada mekan alan iki yıllık hudut ortadan kaldırılmışken yeni düzenlemenin 21’inci unsuru ile getirilen süreksiz 37’nci hususun niye konulduğunu anlamış değiliz. Yani hususun olması ile olmaması arasında fark olmadığını düşünüyoruz.
Müsteşar ve müsteşar yardımcılarının son durumu değişti mi?
703 sayılı KHK ile yeni sistemde müsteşar, müsteşar yardımcısı ve merkez valisi ile takımları kaldırılan sair üst kademe kamu başkanlarının mevcut takımları, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’yle yeni düzenleme yapılıncaya kadar şahıslarına bağlı olarak saklı tutulacak ve yalnızca müsteşar, müsteşar yardımcısı ve merkez valisi olup da takımları iptal edilenlerin mali, toplumsal hak ve yardımları, Cumhurbaşkanı’nca belirlenecek yordam ve esaslar yürürlüğe girinceye kadar, bu unsurun yayımı tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat kararlarına nazaran ödenmeye devam edecekti.
Şu ana kadar Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’yle yeni bir düzenleme yapılmadığı için hem bunların takımları şahsa bağlı hale getirildi hem de mali, toplumsal hak ve yardımları motamot koruma edildi. Geçen bu denli devrana karşın kararnamenin hala niye çıkarılmadığını merak ediyoruz.
Memurlar
