HİKMET FARUK BAŞER – İstanbul Üniversitesi (İÜ) Su Bilimleri Fakültesi bünyesinde yapılan araştırmada, balık yetiştirilen havuzlardan çıkan suyun topraksız tarımda verimliliği ve büyümeyi yüzde 30 artırdığı tespit edildi.
İÜ Su Bilimleri Fakültesi Sapanca İçsu Eserleri Üretimi Araştırma ve Uygulama Merkezi’nde, Öğretim Üyesi Prof. Dr. İhtilal Memiş koordinatörlüğünde, araştırma vazifelisi Gökhan Tunçelli tarafından yürütülen projeyle balık üretim havuzlarından çıkan suyun topraksız tarımda kullanılması üzerine araştırma başlatıldı.
Sapanca’daki merkezde balık ve bitkinin birlikte yetiştirilebileceği “akuaponik” ismi verilen bir besin üretim sistemi kuruldu. Tesisin bir kısmındaki havuzlarda barındırılan balıklar yemle beslendi. Buradan çıkan su, bitkiler için besin olarak kullanıldı.
Balığın suya bıraktığı besin tuzları borular yardımıyla topraksız tarım için kurulan alana ulaştırılarak bu alanda marul yetiştirildi.
Araştırmada, yalnızca balık yetiştirilen havuzlardan çıkan suyu kullanarak, hiçbir kimyasal gübreye gereksinim duymadan yapılan topraksız tarımda verimliliğin ve büyümenin yüzde 30 arttığı belirlendi.
Araştırma vazifelisi Tunçelli, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye’de uygulanan “hidroponik” de denilen topraksız tarımın, yapay gübreler kullanarak yapıldığını ama “akuaponik” sistemde bu gübreye muhtaçlık duyulmadığını söyledi.
Avrupa’da kimi ülkelerin topraksız tarım metodunu kullandığını belirten Tunçelli, “Topraksız tarım geleceğin tarım faaliyetleri ortasında yer almaktadır. Bu aslında küçük çapta ve yüksek teknolojiye de gerek duymadan yapılabilecek bir ziraî faaliyettir.” dedi.
Tunçelli, topraksız tarımın, toprakla yapılan tarıma nazaran epeyce ergonomik olduğuna dikkati çekerek, “Ayrıca akuaponik sistemin klasik tarım ve akuakültüre kıyasla çok büyük avantajları var. Türkiye’de de son yıllarda akuaponik sistem tarım faaliyetlerinde kullanılmaya başladı.” diye konuştu.
Su Bilimleri Fakültesi olarak balık tank yahut havuzlarından çıkan suyun doğal ortama verilmeden evvel topraksız ve suda yapılan tarımda kullanılabilirliği ve verimliliği üzerine çalışma başlattıklarını lisana getiren Tunçelli, şunları kaydetti:
“Kurduğumuz sistemin bir kısmında, havuzlarda barındırılan balıkları büyümeleri için yemle besledik ve ortamdaki suda oluşan, besin elementlerini içeren suyu borular yardımıyla topraksız tarım için kurulan alana ulaştırarak burada marul yetiştirdik. Yani balığa yem vererek balığın büyümesini sağlıyoruz. Balığın aldığı yemi kendi metabolizması için harcadıktan sonra geriye kalan besinleri bulunduğu ortamdaki suya vererek bitkilerin kökleriyle bu besinleri kullanmasını sağlıyoruz. Böylelikle bitkileri büyütmüş oluyoruz. Bu sayede hem tek bir azot kaynağı ile iki eser elde etmiş hem de balık üretiminden çıkan suların bitkiler tarafından kullanımını sağlayarak suyun kalitesini iyileştirmiş oluyoruz.”
Gökhan Tunçelli, etraf dostu bu tip sistemlerin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılmasının suyun mümkün olduğunca az ve kirletmeden kullanılmasını sağlayacağını belirterek, “Araştırmadan elde ettiğimizin sonuca nazaran, yalnızca balık yetiştirilen havuzlardan çıkan su kullanılarak topraksız tarım yapabilmek mümkün. Bu usulle verimlilik ve büyüme yüzde 30 artırılıyor.” bilgisini verdi.
Memurlar
