Milliyet’ten His Erdoğan’ın haberine nazaran: Ticaret Bakanlığı tarafından cumartesi günü yapılan basın açıklamasında Sarp Gümrük Kapısı’na gelen yabancı plakalı bir aracın akaryakıt deposunda saklanmış 480 kilogram bal ele geçirildiği kamuoyu ile paylaşıldı.
İklimsel problemler nedeniyle 2020 yılı bal üretimi evvelki yıla nazaran yüzde 25 azalmıştı. Yanı sıra ise koronavirüs pandemisiyle birlikte sağlıklı beslenmeye yönelik besin eserlerine talep de artınca elbette fiyat da arttı. Esasen kıymetli bir eser olarak tağşiş yapanların ve kaçakçıların her vakit dikkatini çeken bal, tekrar ‘fırsatçıların kapısı’ haline geldi. Meğer yapılan kapsamlı kontrollerle balda sahtecilik büyük oranda ayıklanmaya başlamıştı.
Güçlü bir bal üreticisi olan Türkiye, arı ömür alanları konusunda yapılan çalışmalar ve bal üretimini artırmaya odaklanırken, tüketicileri ise besin sahteciliğinden müdafaaya çalışıyor. Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği Lideri (TAB) Ziya Şahin ile Türkiye’nin bal pazarını konuştuk, üreticilerden tüketicilere tekliflerini aldık.
Maliyetler de arttı
Arıcılar koronavirüs pandemisi devrinde de ülkenin çabucak her yerinde üretimlerine devam etti. Fakat iklim şartları bu yıl randımanı belirleyen temel öge oldu. Ziya Şahin bu nedenle bal üretiminde yüzde 20’ye varan kayıplar oluştuğunu söyledi. Bu yıl bal fiyatlarının artabileceğine işaret eden Şahin, yanı sıra tüketim talebindeki artışa dikkat çekti. Şahin, “Dünyada 2019 yılından hiçbir arı eseri kalmadı. İnsanların bal ve bal eserlerine talebi arttı. Bu durum bal ve bal eserlerinin fiyatlarını artırdı. Ayrıyeten bu yıl üreticilerin maliyetleri de artmış durumda” dedi. Türkiye’de üretilen balların çeşitli ve bedelinin de öteki ülkelere göre çok daha önde olduğunu anlatan Şahin, şöyle devam etti:
“Kaçak bal girişlerinin nedeni; ülkemizde önemli bir bal tüketim alışkanlığı var. Birden fazla ballarımızın pahası bilhassa Avrupa piyasasının üzerindedir. Münasebetiyle içi piyasada pazar bedeli yüksek olan kestane balının kaçak girme sebebi ülkemizde fiyatların yüksek olmasıdır.”
Dünyada 2’nci
Şahin’in verdiği bilgilere nazaran Türkiye, bal üretiminde dünyada Çin’den sonra ikinci sırada, kovan sayısında ise üçüncü sırada bulunuyor. Yıllık 110 bin ton bal üretimi iç piyasa muhtaçlığını karşılarken, ihracata da husus oluyor.
Türkiye’de 2019 yılı prestijiyle 8.1 milyon arılı kovan, 109 bin ton bal üretimi var. Son yıllarda polen, propolis ve arı sütü ve öteki arı eserleri üretimi de süratle gelişiyor. Buna nazaran 1.8 ton arı sütü, 130 ton polen, 340 kg arı ekmeği, 9.5 ton propolis üretimi yapıldı.
Yüklü olarak Trakya ile Konya’da ayçiçeği, Adana ile Şanlıurfa’da narenciye ile ayçiçeği ve pamuk, Ege’de çam, Doğu Anadolu’da yayla, Batı Karadeniz ve Karadeniz çizgisi boyunca da kestane balı üretimi yapılıyor.
Bal üzere fırsatçılık
Ticaret Bakanlığı Gümrük Koruma takımlarınca Sarp Gümrük Kapısı’nda gerçekleştirilen operasyonda bir aracın akaryakıt deposuna saklanarak yurda sokulmak istenen 480 kilogram bal ele geçirildi.
‘Pandemiyi kullanıyorlar’
TAB Ordu Üye Vilayet Birliği Lideri Akın Çiftçi, 2020 yılında iklimsel meselelerle bal üretiminde azalma olsa da, Türkiye’nin gereksinimine yetecek kadar bal üretiminin her vakit olduğunu söyledi. Salgınla birlikte artan talebin ise merdiven altı üretim yapanlar ve sahteciler açısından ‘fırsat’ olarak görüldüğünü anlatan Çiftçi, “Tarım ve Orman Bakanlığı ve vilayet, ilçe üniteleri gayretini artırdı. Kontrollerin sonuçlarını alıyoruz. Tüketici, üretici birlikleri ve bildiği markalardan gönül rahatlığıyla alım yapabilir” dedi.
Faaliyetten men cezası
Besinde taklit ve tağşiş yapanlar, yeni yasa çalışmasıyla önemli cezalarla karşı karşıya. Bireylerin hayatını ve sıhhatini tehlikeye sokacak besinler, masrafları sorumlusuna ilişkin olmak üzere piyasadan toplatılacak ve mülkiyeti kamuya geçirilerek imha edilecek. Bu besinleri üreten, ithal eden, kendi ismi yahut ticari unvanı altında piyasaya arz eden besin işletmecilerine, 1 yıldan 5 yıla kadar mahpus ve 1000 günden 5000 güne kadar isimli para cezası verilecek.
Fiilin tekrarlarında ise faaliyetten men edilmeye kadar değerli yaptırımlar var.
Nasıl ayırt edeceğiz?
TAB Düzce Üye Vilayet Birliği Lideri Cafer Kaba ise bilhassa ‘kestane’ balı üzere kıymetli balların, geçersiz üreticilerin dikkatini çektiğini belirtirken, tüketicilere ikazlarda bulundu.
Kaba, “Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği’nin 80 vilayette il birlikleri var. Birçoklarının dolum ve paketleme imkanı var. Kendi ballarımızı paketleyip satıyoruz. Tüketiciler buralardan da eser temin edebilir. Kestane balı üretimi bu yıl da tüketimi karşılayacak kadar var. Tüketiciler telaş etmesin. Bu sene toptan olarak 110 liradan alıma başladık artık 130 lira oldu. 850 gram ambalajında 150-170 liraya kadar tüketicilere satılıyor. Çiçek balı 850 gramı ise 50 liraya satıyoruz. Çeşitli markalarda 75 liraya kadar satılıyor. Tüketici, kulaktan dolma tabirlere inanmasın. Gerçek çam balı ve kestane balının donmaması lazım. Gerçek çiçek balı ise donar” diye konuştu.
Memurlar
