Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, Avrupa Birliği (AB) ile Birleşik Krallık ortasında sağlanacak muahedeye paralel biçimde, Türkiye ile Birleşik Krallık ortasında da bir Özgür Ticaret Mutabakatı imzalanması tarafında Birleşik Krallık makamlarıyla çalışmaların olumlu ilerlediğini belirterek, “Hatta aşikâr bir noktaya ulaşmış durumdayız.” dedi.
Bakan Pekcan, Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneğince (TÜSİAD) düzenlenen “Küresel Tedarik Zincirlerinin Tekrar Yapılanması” bahisli webinara katıldı.
Dünya iktisadında global paha zincirlerinin trendinin değişmesi yahut en azından dönüşmesi ihtimaliyle karşı karşıya olduğunu tabir eden Pekcan, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının bu ihtimalin belirlenmesinde tetikleyici rol üstlendiğini söyledi.
Pekcan, salgının, çağdaş dünyada eşine az rastlanmış ölçüde ekonomik şoklara ve daralmaya yol açtığına işaret ederek, bunun hem arz hem de talepte gerçekleştiğini, finansal piyasalarda da önemli dalgalanmaların kaydedildiğini bildirdi.
Kovid-19 krizinin, global bedel zincirlerinin işleyişindeki derin fay çizgilerini harekete geçirdiğine dikkati çeken Pekcan, global şirketler ve onların farklı kıtalarda yer alan tedarikçileri ortasındaki karşılıklı yüksek bağımlılık modelinde kırılmalar oluştuğunu yarattığını lisana getirdi.
Pekcan, bilhassa salgının birinci devirlerinde tedarik zincirlerindeki aksamaların global firmalar tarafından yeni tedarik ağları arayışı için de bir başlangıç oluşturduğunu vurgulayarak, “Bu, Çin’e alternatif üretim üsleri yaratılması çalışmalarının hızlanmasına yol açmıştır. Bu çerçeveden bakıldığında yeni arayışların bir sonucu olarak, önümüzdeki periyotta, global bedel ve tedarik zincirlerinde hissedilebilir ve gözle görülebilir değişimleri yaşamamız şaşırtan olmayacak.” diye konuştu.
Bakan Pekcan, global paha zincirlerindeki dönüşümü konuşmanın tek sebebinin salgın olmadığını, Sanayi 4.0 olarak başlayan trendle dönüşümün temellerinin atılmaya başlandığını, bilhassa otomasyon alanında yeniliklerin üretimde düşük vasıflı iş gücüne bağımlılığı azaltabilecek nitelikte olduğunu kaydetti.
Düşük vasıflı iş gücüne bağımlığın azalmasının da üretim süreçlerinin dağınık global ölçekli yapısından daha bütünleşik bölgesel ölçekli bir yapıya dönüşmesini teşvik edebilecek nitelikte olduğunu tabir eden Pekcan, “Dolayısıyla aslında Sanayi 4.0 ile başlayan üretimde bölgesel ağırlaşma sürecinin, ticaret savaşları ve korumacılık tedbirleriyle bir arada tetiklenmesi, pandemi şokuyla birlikte sürat kazanmış olabileceği istikametinde bir değerlendirmede bulunmak mümkün.” tabirlerini kullandı.
– “Bloklaşma ve kamplaşma üzere süreçlere taraftar değiliz”
Bakan Pekcan, bilhassa ABD ve Avrupa Birliği’ndeki (AB) üreticilerde tedarikçilerin yurt içi yahut yakın bölgelere alınmasına yönelik çalışmalar başlatılmasına ve yerelleşmenin artırılmasına yönelik bir eğilim oluştuğunu belirterek, şu değerlendirmede bulundu:
“Hatta bunun da bir yan tesiri olarak, bölgesel bloklaşmanın artabileceği, liberal ticaret siyasetlerinin yerini korumacılığın, ülkeler ortası iş birliğinin yerini ise bölgeselleşmenin ve milliyetçiliğin alacağı ‘adalaşma’ devrine girdiğimiz bile kimi memleketler arası çalışmalarda lisana getirilmeye başladı. Tedarik aralarının ve müddetlerinin kısalması, tedarikçi sayılarının artırılması, tedariklerin daha sık ve daha küçük partiler halinde yapılması, tedarik zincirlerinde bölgesel yeni ağlar kurulması, yeni tedarik zinciri ağlarına yönelik olarak yeni ticaret ve gümrük birliği alanları oluşturulması öne çıkabilecek eğilimler ortasında kıymetlendirilmektedir. Global ticaretteki korumacılık maalesef yeni bir bahis değil. Pandemi öncesinde, bilhassa 2018 yılından itibaren ABD-Çin-AB eksenli başlayan ve global ekonomiyi kıskacına alan korumacılık trendi bugün de artarak tesirlerini sürdürüyor. Biz Türkiye olarak her vakit adil rekabet koşulları ve kurallara dayalı hür ticaretten yana olduk. Zira biz kendimize ve rekabet gücümüze güveniyoruz. Hasebiyle bloklaşma ve bloklar ortası kamplaşma üzere süreçlere genel prestijiyle taraftar değiliz lakin elbette tüm bu senaryoları iyi irdeliyoruz ve konumumuzu bu tarafta alıyoruz.”
– “Ticari diplomasi faaliyetlerini de aktiflikle sürdürüyoruz”
Pekcan, bölgesel ölçekte bakıldığında bugün Türkiye’nin, AB başta olmak üzere, komşu ve etraf ülkelerle güçlü bir yasal iş birliği altyapısının, derinleşmiş ekonomik ve ticari münasebetlerinin bulunduğunu belirterek, şöyle konuştu:
“Bölgemizdeki ticaret ortaklarımızla bu bağlarımızı yasal, teknik ve fiili olarak daha da ileri noktalara taşımak için çalışmalarımızı sürdüreceğiz. Bu mevzuda ticari diplomasi faaliyetlerimize de Bakanlık olarak orta vermeden devam ediyoruz. Misyona gelişimden itibaren 164 ikili görüşme gerçekleştirdik, bunların 72’si muhataplarımızla yüz yüze oldu. Bu periyotta hem AB ile Gümrük Birliğinin güncellenmesi hem de çelik bölümünde uygulanan korumacılık tedbirleri başta olmak üzere Bakanlık olarak 44 görüşme gerçekleştirdik, bunun 32’sini ben muhataplarımla yaptım. Bu süreçte İstişare Şurası üyelerimiz yakinen biliyorlar, biz sivil toplum kuruluşlarımızı Gümrük Birliği Mutabakatı’nın güncellenmesi için faal rol oynamaya davet ediyoruz. Zira artık AB iş dünyasının da en az Türk iş dünyası kadar Gümrük Birliği Mutabakatı’nın güncellenmesine muhtaçlığı var. 25 yılını doldurmuş ve süreksiz olarak düzenlenmiş mutabakat üzerinde konuşuyoruz, artık bu pandemi sürecinde de ön plana çıkan dijitalleşme, e-ticaret, servis ve hizmet, kamu alımlarını, tarım eserlerini kapsamamaktadır. Bu mutabakatın güncellenmesi her iki tarafın iş dünyasının da yararınadır.”
Bakan Pekcan, AB ve bölgesel ortaklar olmak üzere ticari diplomasi faaliyetlerini de aktiflikle sürdüklerine işaret ederek, “AB ile Birleşik Krallık ortasında sağlanacak muahedeye paralel bir biçimde ülkemiz ile Birleşik Krallık ortasında bir Hür Ticaret Muahedesi imzalanması tarafında Birleşik Krallık makamları ile çalışmalarımız olumlu biçimde ilerliyor. Hatta belirli bir noktaya ulaşmış durumdayız. Yalnızca AB ile Birleşik Krallık ortasındaki mutabakat sürecinin gecikmesi bizim onlara paralel mutabakat yürüttüğümüz için bu gecikmeye neden olmaktadır. Tekrar ‘Küresel Paha Zincirleri’ bağlamında kıymetli mevzular olan AB Yeşil Mutabakatı Stratejisi’ni ve AB Tedarik Zinciri yasal düzenlemelerini yakından takip ettiğimizi ve bu bahisler üzerinde çalıştığımızı da belirtmek isterim.” dedi.
– “Türkiye’nin bir fırsat dalgası yaşayabilme potansiyeli mevcut”
Bakan Pekcan, global paha zincirlerinin dönüşüm sürecinde Türkiye’nin avantajlarına da dikkati çekerek, ülkenin elinin güçlü olduğu söyledi. Dünya genelinde yapılan birçok çalışma ve anketin Türkiye’nin “yeni normal” olarak isimlendirilen periyotta alternatif tedarikçi adayı ülkelerden biri olma potansiyeline sahip bulunduğunu gösterdiğini vurgulayan Pekcan, alternatif arayışları çerçevesinde Türkiye’nin, potansiyel olarak, daha avantajlı pozisyona geçebilecek ülkelerin başında geldiğini bildirdi.
Çin’in Bir Nesil Bir Yol Projesi kapsamında bilhassa lojistik konusunda attığı adımları da göz gerisi etmemek gerektiğini söz eden Pekcan, bu mevzuda süratle adımlar atacaklarını, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile uyum halinde yalnızca kara yolu kotalarına bağlı kalarak değil, hem demir yolu hem de Ro-Ro nakliyatının ön plana çıkması ve ticaret iştiraklerinin ağır olduğu ülkelerde Türkiye lojistik merkezlerinin kurulması istikametinde çalışmalarının devam ettiğini anlattı.
Pekcan, Türkiye’nin bu avantajın üstüne yeni yatırımlar ve yeni ticari iştirakleri içeren bir fırsat dalgası yaşayabilme potansiyelinin mevcut olduğunu belirterek, “Türkiye’nin bu fırsat dalgasını içselleştirebilecek kapasitesi var.” diye konuştu.
Bakanlık olarak dijital iktisada adaptasyon konusuna büyük kıymet verdiklerini vurgulayan Pekcan, bu doğrultuda yürüttükleri çalışmalara değindi.
Pekcan, salgın devrinde “e-Ticaret Olarak KOBİ’lerin Yanındayız” kampanyasını başlattıklarını hatırlatarak, “135 bin KOBİ’miz bu kampanyadan yararlandı 7 bin ek iş gücü yarattık ve 3 bin 761 KOBİ’miz e-ticaretle tanıştı ve 1,2 milyar lira erken ödeme gerçekleştirildi.” tabirlerini kullandı.
Bakanlık projelerinin yanı sıra Türkiye’nin global tedarik zincirleri alanında ön sıralarda yer alabilmesi için başlatılan bir projeye de dikkati çeken Pekcan, “Cumhurbaşkanlığı İktisat Siyasetleri Şurası, Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi, Ticaret Bakanlığı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı ve özel kesim temsilcilerinin iştirakleriyle toplantılar gerçekleştiriyoruz. Çalışmaları yürütmek üzere bakanlar seviyesinde ‘Yönlendirme Komitesi’ bir de ‘Program Ofisi’ oluşturduk. Bu sürecin önümüzdeki günlerde Bakanlığımızın katkılarıyla daha da kurumsal bir hale geleceğini öngörüyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Memurlar
