Sıhhat Bakanlığı Bilkent Yerleşkesi’nde Koronavirüs Bilim Konseyi Toplantısı sona erdi.
Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca, kritik açıklamalarda bulundu.
İşte Bakan Koca’nın değerlendirmeleri:
Salgın boyunca üzerimde çok ağır bir sorumluluk olsa da her durumda karşınıza çıkıp sizlere gelişmeleri iletmeye çalıştım. Bunun misyon olmasının yanında insani yanı da var.
Endişe dolu haberleri en anlaşılır biçimde açıklamak ve bunu salgın boyunca yapmak hakikaten çok güç. Bu zorluktaki en büyük dayanağım sizler oldunuz. Beni ailenizin bir ferdi olarak kabul ettiniz. Hepinize farklı başka teşekkür ederim.
BİLİM ŞURASI’NA TEŞEKKÜR
Salgın hastalık ortaya çıkınca ülkemizde kendisini tüm dünya devletleri üzere karanlık bir tünelin içinde buldu. Biz birinci günden beri bilimin ışığıyla o tüneli aydınlatmaya ve önümüzü görmeye çalıştık. Ülkemizin her bir ferdini gerimize alarak yolumuzu belirlemeye çalıştık. Huzurlarınızda bir sefer daha Bilim Heyetimize teşekkür etmek isterim.
Tünelin ucunda bir ışık belirince arkamızdakilerin öne hakikat atıldığına, önden gidenleri ezmeye çalışmasına da şahit olduk. Bu her ne kadar işimizi zorlaştırsa da elimizdeki meşaleyi bırakmadan, bilimden vazgeçmeden yolumuza devam ettik. Salgın her alanda bizi etkiledi. Dünyanın ahlakını tekrar tanzim etti. Ülkelerinin birbirlerinin yardım gereçlerine el koyduklarına şahit olduk. Alışkanlıklarımız değişti. Bunlar sancılı değişikliklerdir, farkındayım.
“BU YIL TARİHE GEÇECEKTİR”
Bu yıl tüm dünyanın ortak bir emel uğruna gayret ettiği lakin şimdi maksadına ulaşmadan sonlanan bir yıl olarak tarihe geçecektir. Tarih bu yılları büyük salgın yılları olarak anacaktır.
Sürü bağışıklığını uygulamaya çalışan İsveç’te 789, en çok hadise ve vefa sayılarına ulaşan ABD’de 984, virüste mutasyon görülen İngiltere’de 994 vefat görüldü. Türkiye’de ise milyon nüfus başına vefat sayımız 216’ya ulaştı. Günlük hadise sayıları dünyada nisan ayındaki birinci pik periyodunda 80 binlerdeydi. Şu an ise neredeyse 9 kat artışla 700 binlere ulaştı.
Nisan ortasındaki birinci periyodunda 8 bin 500 civarında olan günlük vefat sayılarının şu an %70 artışla 14 binlere ulaştığını görüyoruz. Son günlerde İngiltere üzere ülkeler denetimsiz olay artışlarını virüsün mutasyonuna bağlayarak açıklamaya çalışmaktadır.
Salgın gelişmiş olduğu sav edilenle geri kalmış olduğu sanılanı eşitledi. Ülkemizde de ekim ayının 2. yarısından itibaren süratli bir hadise artışı baş gösterdi. Birçok vilayetimizde %100’ü geçen artışlar oldu.
Vilayet ziyaretleriyle yerinde kıymetlendirme, HES kodunun tüm kamu kurumlarında, konaklama tesislerinde kullanımının yaygınlaştırılması, düğün-nişan üzere etkinliklere kısıtlama getirilmesi, hizmet sunum formlarının sınırlanması, kabalık meydan ve sokaklar için getirilen kısıtlama ve denetimler, okulların tekrar uzaktan eğitime geçmesi üzere yaygın genel önlemler hayata geçirildi.
Bunun yanında salgının seyrine nazaran illerimizle tek tek değerlendirmeler yaparak ağır bakım ve filyasyon kapasitelerimizin artırıldığı bir periyodu yaşadık.
Valilerimiz, vilayet sıhhat yöneticilerimizel yaptığımız görüşmeleri ve vilayetlerin durumunu anlık olarak kamuoyuyla paylaşmaya uğraş ettim.
VİLAYETLERDEKİ SON DURUM
Günlük olay sayılarında
Gaziantep’te %66
Tekirdağ, Bursa ve İzmir’de %60
Ankara ve Samsun’da %55
Trabzon ve Adana %50
Diyarbakır ve Hatay %48
Kayseri ve Kocaeli %45 düşüşler sağlandı.
İstanbul’da hadise sayısında değerli oranda düşüş sağlanırken, hastane yatışlarına ve ağır bakım doluluk oranlarına %25 olarak yansıdı.
Gerek vilayetler seviyesinde bütün kamu kaynaklarının harekete geçirilmesinde takviye ve katkılarıyla sayın İçişleri Bakanımız Süleyman Soylu beyefendiye ve valilerimize teşekkür ediyorum.
İNGİLTERE’DEKİ YENİ KORONAVİRÜS MUTASYONU
Bugünlerde dünya virüsün mutasyonuyla ilgili önlemlere ağırlaşmış durumdadır. Biz de gerekli önlemleri vakit geçirmeden uyguladık. İngiltere bir mutasyon olduğunu ve bunun virüsün daha süratli yayılmasına neden olduğunu ilan etti. Bu mutasyon eylül ayından beri mevcut.
Mutasyonun yayılma suratını artırması çarpan tesiri yapabilir lakin mutasyon ve varyasyonlar nizamlı olarak taranmaktadır. Anlaşılan ok i İngiltere’deki denetimsiz hadise artışının nedeni araştırılırken eylül ayından beri var olan mutasyon dikkati çekmiştir.
Türkiye hastalığı önemseyerek önlemleri en erken alan ülkelerin başında yer almaktadır. Bu sayede virüsün ülkeye girişini 3 ay geciktirdik.
“İNAKTİF AŞI BİLİNEN EN KADİM AŞI YÖNTEMİDİR”
DSÖ de bu durumun aşı çalışmalarını olumsuz etkilemeyeceğini açıkladı. Bugün en çok merak ettiğiniz konunu aşı olduğunu biliyorum. Huzurlarınızda bir defa daha inaktif aşı tercih ettiğimizi izah etmek istiyorum. İnaktif aşı bilinen en kadim aşı prosedürüdür. En kolay sözle virüs uygun ortamlarda çoğaldıktan sonra öldürülerek onu tanıması için bedene enjekte edilmesidir.
Bu aşı çeşidiyle birinci kez bağışıklama hedefli aşı yapılmıyor. Bu , yararından emin olduğumuz bir sistemdir. Ayrıyeten ülkemizde devam eden aşı çalışmalarından önde giden 3 tanesi inaktif aşılardır. Bununla birlikte ülkemizde adenovirüs temelli iki aşı adayımız insan çalışmalarına ulaşmıştır.
Başından beri Türkiye’de klinik çalışması olan, kendi insanımızda tesiri gösterilmiş bir aşıyı kullanmak istediğimizi beyan ettik. İnaktif aşının ülkemizdeki faz-3 klinik çalışması muvaffakiyetle sürmektedir. Olay sayılarının yüksek olduğu günlerde çalışma da çok süratli ilerlemekteydi.
Olay sayıları aldığımız önlemlerle süratle azalınca klinik çalışma da yavaşlamış oldu.Kurumumuzda çalışmanın orta sonuçlarını Bilim Konseyimize sunmuştur.
AŞI TÜRKİYE’YE NE VAKİT GELECEK?
Bilim Konseyimizin değerlendirmesiyle aşının ülkemizde kullanılması konusunda kendi insanımızda gösterdiği tesirden emin olduk. Artık aşının Türk insanında tesirli olduğundan eminiz.
Bu hoş haberi yeni bir haber ile süslemek isterim. Çin makamları da Türkiye’ye gönderilecek aşı dozları için onay süreçlerini tamamladılar. Aşılarımız bir aksilik olmazsa pazarı pazartesiye bağlayan gece yola çıkıyor. İnancımız bize her darlıktan sonra bir genişlik olduğunu söylüyor.
Bu hoş haberlerin milletimiz için,insanlık için hayırlara vesile olmasını diliyorum.
Türkiye İlaç ve Tıbbi Aygıt Kurumumuza bugün sonuçları bildirilen faz-3 çalışmasıyla ilgili Bilim Heyetimizde bedellendirilen bu sonuçları çalışmayı da koordine eden Serhat Ünal hocanın açıklamaları:
Çin SinoVac firması tarafından üretilen CoronaVac isimli inaktif virüs aşısı faz-3 çalışmaları 14 Eylül’de ülkemizde başlatıldı.
900’dan fazla çalışmaya alınan kişinin güvenlik verisi incelenip ikinci kısımda vatandaşlarımıza yapmaya başladık, o da 18 Kasım tarihidir.
%95 itimat aralığı bu cins çalışmalarda standarttır. DSÖ bunun %50 olmasını kâfi görüyor. %91 önümüzdeki günlerde daha da artacaktır.
Kırmızılar aşı kolundaki hasta sayısı, maviler plasebo kolundaki hasta sayısı olmak üzere…
21. günden itibaren fark ortaya çıkıyor.
Plasebo kolunda olan 26 hadisenin 6’sı önemli olay olarak tedavi edildi.
Buna karşılık aşı kolunda olan 3 kişi, 3’ü de sıhhat işçisi, bunların hiçbirinde bırakın hastaneye yatışı, bir hadisede hafif bir burun akıntısı haricinde hiçbir semptom olmadı.
İkinci değerlendirdiğimiz yan tesirleri sorunu.
En sık gözüken yan tesirler yorgunluk, baş ağrısı, aşı yapılan bölgede ağrı.
Aşıyla ilgili bir arkadaşımızda hafif alerjik tepki meydana geldi, o da anında tedavi edildi. Bunun dışında hiçbir önemli yan tesir görülmedi. Aşımız inançlı görünüyor.
“ÇİN DEVLET OLARAK BU DATALARIMIZI KULLANACAK”
Bakan Koca: Bu sonuçlar bu aşıyla ilgili dünyada açıklanan birinci datalar. Hasebiyle dünya, hatta Çin devlet olarak bu datalarımızı kullanacak. Özetle, aşının koruyuculuğu %91.25 oranında. Bu erken periyot, giderek daha da artmış olacak.
Olağanda 40 enfekte olan kişi olduğunda açıklamayı düşündüğümüz bir durumdu. Şu an 29 kişi kelam konusu. 40 enfekte olay olana kadar bu çalışma devam edecek.
Bu riskli olmasına karşın 3 kişini PCR’ı olumlu, ateş ve teneffüs sorunu olmayan, akciğer tutulumu olmayan, çok hafif geçiren bir tablo olduğunu görüyoruz. O 3 kişiyi riskli olmasına karşın çok hafif geçirdiğini rahatlıkla söyleyebiliriz.
Şu an emniyetli alanı yüksek olduğu, %50’nin üzerinde için aşıyı çok rahatlıkla kullanabilir olduğumuzu söylemek mümkün. Bu, Çin aşısıyla birinci bilgi olmuş olacak.
Münasebetiyle muhtemelen kullanımla ilgili bundan sonra ruhsat ve gibisi süreçlerle ilgili bu verinin kullanılabileceğini düşünüyoruz.
SORU-CEVAP
Aşılama stratejisi nasıl olacak? Aşılanacak kümeler netleşti mi?
Pazartesi günü prestijiyle Türkiye’de aşılar olacak. Bilhassa Bilim Şuramız daha evvel bu bahisle ilgili geniş bir çalışma yaptı. 4 etaplı bir strateji hazırlandı.
Birinci planda sıhhat çalışanları olmak üzere yapılmıştı. Öncelikle sıhhat çalışanlarımızdan başlamış olacağız. 9 milyon kişini olacağını söyleyebilirim birinci kademede.
Mümkün mertebe daha kısa bir vakit diliminde, en geç nisan olmak üzere birinci iki hatta üçüncü basamakta olan bireyleri aşılamayı düşünüyoruz. Bu aşılamayı yaparken birinci basamak sıhhat hizmetlerinin çok güçlü olduğunu biliyoruz. Aile Sıhhati Merkezlerimiz ve kamu, üniversite hatta özel hastanelerimiz bu aşılama için kullanılmış olacak. Günde ortalama 1.5-2 milyona kadar aşıyı yapmamızın imkanı olduğunu söyleyebilirim.
KORONAVİRÜS MUTASYONU SONRASI TÜRKİYE’DE ÖNLEMLER GENİŞLETİLECEK Mİ?
Dünyada temmuz-ağustos-eylül ayından itibaren mutasyonların olduğu, Türkiye’de de benzeri mutasyonların olduğu, daha çok bulaştırıcılığı olduğunu söylemiştik.
Biz de ülke olarak belirli vakit dilimlerinde yaygın biçimde mutasyon olup olmadığı halde tahlilini yapıyoruz. Bizdeki bilgiler de bulaşıcılığın arttı istikametindeydi.
Bizim şu ana kadar yaptığımızı ön inceleme ve tahlillerde İngiltere’dekine misal bir mutasyona rastlamadığımızı lakin gelecek hafta genom tahlili yaparak daha net bir şey söylemek mümkün. İngiltere, Danimarka ve Güney Afrika için bir kısıtlama kelam konusu oldu. Şu an yeni bir kısıtlamayı düşünmüyoruz fakat ülkelerle ilgili farklı bir şey gündeme gelirse her an bu kısıtlamalar tekrar yapılabilir.
Şu devirde üzerinde durmamız gereken, virüsün mutasyonuyla birlikte bulaştırıcılığının arttığı, bir ortaya gelmelerin, kalabaılık ortamlarda bir ortada olmanın bu bulaştırıcılığın artışıyla birlikte daha riskli olduğunu söyleyebiliriz.
YERLİ AŞI ÇALIŞMALARI
5 tane ek aşının faz safhasına, insan çalışma safhasına geldiğinin, bunlardan 3 adedinin inaktif aşı olduğunu söylemiştim. Adenovirüs çalışması da ayrıyeten kelam konusu. Zannediyorum ocak ayı içerisinde bunlardan 1-2 tanesi daha faz çalışmasına geçmiş olur. Bunun dışında inaktif olan faz-1 çalışmasını tamamlamış olan aşı çalışmamızla ilgili faz-2’de 200 şahısla yapılmış olacak. Bununla ilgili gönüllülerin sıhhat taramalarına başlandı.
Prof. Dr. Ateş Kara:
Çocuklarda MIS-C tablosunda bir artış var. Toplum içerisndeki olay sayısı artınca virüs olan çocuk sayısı da artıyor. Bugünlerde MIS-C tablosundaki olaylar azalmaya başladı. Çocukların bilhassa Kovid-19 virüsünü aldıklarında çok fazla semptom geliştirmiyorlar fakat bedenleri buna bir karşılık geliştiriyor.
Gözlerinde kızarıklık, kalplerinde ttulum, ciltlerinde döküntü üzere. MISC- dediğimiz tablo da o.
Virüsün bulaştırıcılığının artıığını söylüyor İngiltere’deki mutasyonla ilgili değerlendirmeler lakin bu tam kesin olarak gösterilmiş değil.
Çocuklarda ister istemez virüsün sayısı artıracaktır fakat İngiltere’de hadise taşıyan çocuk sayısına bir artış olarak görülmedi bu.
Çocuklardaki hadise sayısında artış olarak bir yansımamız yok.
BREZİLYA’NIN FAZ-3 ÇALIŞMALARININ SONUÇLARINI AÇIKLAMAYI ERTELEMESİ
Bununla ilgili bir şey söylemem mümkün değil. Brezilya’nın kendi iç sorunu olabilir. Türkiye’deki başarsının bu aşıların, bizim vatandaşımız üzerindeki etkisin görerek aksiyon almak istiyoruz demiştim. O devirde hem Pfizer hem de SinoVac aşısına faz-3 çalışmasına müsaade vermiştik. Bizim için bizim sonuçlarımız değerli.
Bu sonuçları görmemiz başka sonuçlardan daha değerli olduğu kanaatindeyim. 3 gün evvel de enstitü %50’nin üzerinde güvenilirliğin olduğunu, %90’ın üzerinde koruyuculuğun olduğunu söylemişti.
UĞUR ŞAHİN’İN TÜRKİYE İÇİN KÂFİ AŞI DEPOLANDI AÇIKLAMASI–GÖRÜŞMELER NE DURUMDA?
Bu husus biraz fazla gündeme getirilen ve yer yer yanlış bilgi transferinin olduğunu gördüğümüz bir mevzu. Biontech aşısıyla ilgili olağan ki inaktif aşıyı önemsemiştik lakin başından itibaren bu aşıyı geliştiren iki Türk bilim insanımız olması nedeniyle yakın iş birliği içerisinde bu aşının Türkiye’de uygulanmasını istedik.
Bununla ilgili başından beri bize söylenen 25 milyon üzere bir aşı olabileceği 2021 için.
Fiyat boyutuyla rastgele bir problemimiz olmadı.
Lakin temel bu periyotta yaşadığımız sorun şu oldu: Bu devirde aşının üretimiyle ilgili sorumluluk taşımama durumunun kontrata yazılması istendi.
Acil kullanım müsaadesi olduğu için şu devirde bu üretimle ilgili bir sorun olma durumunda sorumluluk taşımamayı mukaveleye konmak istenmedi.
Biz bundan yana olmadık. Ben Uğur Hoca’yla son 2-3 gün 5-6 kere görüştüğümüzü, Uğur Hoca’yla bu sorunu kısmen aştığımızı söyleyebilirim.
Mukavelenin ölçüsüyle üretimle ilgili bir sorun olduğunda sorumluluk taşıyabileceklerini belirten bir maddeyi koymaya karşılıklı razı olduk. Kontrat ölçüsünden daha fazla bir sorumluluk taşımama noktasında ısrarlı olduklarını, bunu aşmamızın mümkün olmadığını söz ettiler. Biz bunu vatandaşımıza kontratın ölçüsünce sorumluluk taşınabileceğini belirterek bu aşıyı yapabileceğimizi konuşmuş olduk. mart ayı sonuna kadar 4.5 milyon, opsiyonel olarak da 30 milyona kadar kelam konusu olabileceğini görüşmüş olacağız.
AŞILAR NEREYE GELECEK? BİRİNCİ ETAPTA KAÇ DOZ?
SinoVac aşısı birinci planda 3 milyon olarak gelecek. Toplam şubat ayı sonuna kadar 50 milyon üzere bir mukavele yapıldı. 3 milyon birinci partinin pazartesi sabah Türkiye’de olacağını söyleyebilirim. Biontech-Pfizer aşısı mart sonuna kadar 4.5 milyon üzere planladık. ocak ayında zannediyorum 1-1.5 milyon üzere bir kısmı gelmiş olacak. Önümüzdeki haftalar bunu bir takvimle netleştirerek Uğur Hoca bildirmiş olacak.
Memurlar