Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca, aşı çalışmaları ve pandeminin denetim altına alınması noktasında gelinen etaba dair SABAH’ın sorularını yanıtladı;
Koruyuculuk konusunda bu basamakta hiçbir aşı için net mühlet verilemiyor. Bunu, uygulama yaygınlaştıkça göreceğiz. Klâsik prosedürlerle üretilen yani virüsün izole edildiği, inaktif hale getirildiği aşıların 6-8 ay, duruma nazaran bir yıl esirgeyici olduğunu biliyoruz.
Aşılama için bir planlama yapıyoruz. Aşılamayı yaygın yapmayı ve birinci basamağı tesirli kullanmak istiyoruz. Vatandaşın kolay erişebileceği bir sistemimiz var. Dağıtım ve soğuk zincir imkanlarımız da güçlü.
Aşıların menşeinden çok üretim metodu, güvenlik ve aktifliğine bakılmalı. En sağlam olan klasik prosedürle geliştirilen inaktif aşı tipi. Bu, üretimi kolay olmayan, maliyeti yüksek bir aşıdır. İnaktif aşılar, farklı hastalıklar için uzun yıllardır ülkemizde uygulanmakta olan ve uzun periyot güvenlilikleri bilinen aşılardır. Başka aşı, yani mRNA aşısı genetik yoldan tesir eden ve daha kısa müddette üretilebilen bir aşıdır. İnsanlarda yeni uygulanan bir teknolojiyle hazırlanmaktadır. Çalışmalarda kısa devir sonuçları başarılı olmuştur, orta ve uzun vadede sonuçları bilinmemektedir. Yurtdışından inaktif aşıyı bilhassa tercih ettik. Bizim Nisan’dan sonra kendi aşımız çıkacak. Yani, ithal aşıya gereksinimimiz da kalmayacak.
ECZANEDEN ALINABİLİR
Çin daha fazla talebimizi karşılayamadı. Aşısına güveniyor. Kendi muhtaçlığını ve dış talebi yönettiğini söylüyor. Başka aşılarla ilgili de işbirliğimiz devam ediyor. Bulabildiğimiz öbür aşıyı getirteceğiz. Ruhsatını almış bir aşı, müracaat sonrası Türkiye’de de test ve onaydan geçerse, eczaneden satışına müsaade verebiliriz. İnaktif aşı dışında memleketler arası süreçlerden geçmiş öbür aşılara da erişim sağlanacak.
Nüfusun en az yüzde 60’ının aşılanması gerekiyor. Bu durumda 50 milyon kişiyi en erken devirde aşılamamız lazım. Erken devirde dünyayla birlikte en yaygın aşılamayı yapan ülkelerden biri olacağız. Mart ayından bu yana hastalığı atlatanları da hesaba kattığımızda aşılama ve bağışıklık kazananlarla birlikte çok önemli uzaklık almış olacağız. Sıhhat çalışanlarıyla birlikte evvel ben aşı olacağım. Aşılanmayı herkese tavsiye edeceğiz.
Dünyada birinci dalga şimdi bitmedi. Bu durum tepe süreçlerle yaşanıyor. İstanbul 3. tepeyi, Anadolu 2. tepeyi gördü. Son alınan önlemlerin tesirinin iki hafta sonra görüleceğini düşünüyoruz. Evvel hadise, sonra hastaneye yatış sayısı, sonra ağır bakıma geçiş, daha sonra entübe olan hasta sayısı düşüyor. En sonunda kaybettiğimiz hasta sayısı azalıyor. Münasebetiyle olay sayısıyla birlikte hastane yükünün de azalması kıymetli. Ağır bakım doluluğu konusunda Adana, İzmir, Samsun, Hatay, Antalya, Ordu üzere vilayetlerde sorun yaşıyoruz. İstanbul ve Ankara daha denetim altında.
YERLİ AŞIMIZ SAĞLAM VE MİLLETLERARASI SEVİYEDE
Türkiye yerli aşıda tüm prosedürleri yerine getiriyor ve süreçler Dünya Sıhhat Örgütü’nün standartlarıyla birebir uyumlu. Hiçbir eksiğimiz yok. İlaç ve Tıbbi Aygıt Kurumumuzun vereceği ruhsat milletlerarası olarak geçerli. Yerli olarak 4’ü inaktif olmak üzere mRNA ve vektör aşılarıyla birlikte geliştirilmekte olan 16 aşı adayımız var. Bunlardan Faz-1 çalışmaları devam eden aşımız inaktif yani en muteber olan klâsik tekniklerle olan aşı.
OKAN MÜDERRİSOĞLU
Memurlar
