Anayasa Mahkemesi (AYM) Genel Kurulunca, Anadolu Kültür AŞ İdare Heyeti Lideri Osman Kavala’nın kişisel müracaatının reddine ait kararın münasebeti yazıldı.
Seyahat Parkı odaklı olaylara ait davada tahliyesi ve beraatine karar verildikten sonra diğer hatadan tutuklanan Kavala’nın, kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edilmediğine hükmeden AYM Genel Şurası kararının münasebeti Resmi Gazete’de yayımlandı.
Münasebette, Kavala’nın “devletin bilinmeyen kalması gereken bilgilerini siyasal yahut askeri casusluk hedefiyle temin etme” hatasından tutuklandığı belirtilerek, Anayasa Mahkemesince incelemenin, soruşturma mercilerince ortaya konulan ve tutuklamaya temel alınan olguların müracaatçı tarafından kuvvetli cürüm belirtisi niteliğini taşıyıp taşımadığının belirlenmesi tarafından yapıldığı kaydedildi.
İddianamede, Kavala’nın, “Fetullahçı Terör Örgütü (FETÖ) ile kontağı olduğu belirtilen yabancı asıllı akademisyen H.J.B ile temasına dair bulguların yer aldığı aktarılan münasebette, bunun, suçlama bakımından göz gerisi edilemeyeceğine dikkat çekildi.
Münasebette, müracaatçının, H.J.B’yi tanıdığını, birtakım konferanslarda bir ortaya geldiğini, darbe teşebbüsünden iki gün sonra da karşılaştığını söylediği hatırlatılarak, şöyle devam edildi:
“Somut olay değerlendirildiğinde müracaatçı tarafından soruşturma mercilerince dayanılan ve sulh ceza hakimliği tarafından tutuklamaya temel alınan, ‘Türkiye aleyhine casusluk yaptığı, 15 Temmuz darbe teşebbüsüyle ve teşebbüsün gerisindeki yapılanma olan FETÖ ile irtibatı olduğu ileri sürülen H.J.B. ile ilişkisine dair teşebbüsten çabucak sonra bir lokantada görüşme, birçok farklı tarihte tıpkı mahalde bulunmaya işaret eden telefon sinyal bilgilerinin kesişmesi, birtakım konferanslarda yüz yüze görüşme, tıpkı gün içinde birkaç kere telefonla konuşma üzere olguların ve bunların yanı sıra casusluk cürmüyle temaslı olarak PKK terör örgütünün ideolojisiyle ve savlarıyla özdeşleştirilebilecek birtakım projelere takviye verdiği ve finansman sağladığı teziyle ilgili olarak başvurucudan ele geçirilen bir flash bellekteki ve cep telefonundaki tespitler’in isnat konusu kabahatin niteliği ve özellikleri dikkate alındığında bütünüyle kuvvetli cürüm belirtisi olarak kabul edilebileceği değerlendirilmiştir.”
Münasebette, tutuklamaya husus “devletin bilinmeyen kalması gereken bilgilerini siyasal yahut askeri casusluk maksadıyla temin etme suçu” bakımından tutuklama dışındaki öteki muhafaza önlemlerinin yetersiz kalmasının kelam konusu olabileceği tabir edildi.
Müracaatçı hakkında uygulanan tutuklama önlemlerinin ölçülü olduğu sonucuna varıldığı aktarılan münasebette, bu nedenle Anayasa’nın 19. unsurundaki kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edilmediğine karar verilmesi gerektiği tespitinde bulunuldu.
– Tutukluluğun makul süreyi aştığı savı
Münasebette, ferdî müracaatın karara bağlandığı tarih prestijiyle müracaatçının hata isnadına bağlı olarak tutulduğu toplam mühletin yaklaşık 2 yıl 10 ay olduğuna işaret edildi.
Müracaatçı hakkında, anayasal sistemi ortadan kaldırmaya teşebbüs etme ve ayrıyeten devletin bâtın kalması gereken bilgilerini siyasal yahut askeri casusluk gayesiyle temin etme cürümlerinden tutuklama önleminin uygulanması yoluna gidildiği hatırlatılan münasebette, “15 Temmuz darbe teşebbüsü ve bunla kontaklı olarak casusluk suçlaması, soruşturma yahut kovuşturma süreçlerinin tutuklu olarak sürdürülmesi gereksinimini büyütmüştür.” tespiti yapıldı.
Münasebette, müracaatçı hakkındaki tutukluluğun devamına ait kararların münasebetlerinin, hürriyetten mahrum bırakılmanın legal nedenlerinin belirtilmesi bakımından ilgili ve kâfi olduğu anlatıldı.
İsnat konusu cürümlere yönelik soruşturma yahut kovuşturma sürecinin yürütülmesinde bir özensizliğin de tespit edilmediği vurgulanan münasebette, “Bunlar dikkate alındığında yaklaşık 2 yıl 10 aylık tutukluluk mühletinin makul olduğu sonucuna varılmıştır.” denildi.
– Karşı oy münasebetleri
Anayasa Mahkemesi’nin 8 üyesinin oy çokluğuyla aldığı karara, Lider Zühtü Arslan’ın da ortasında bulunduğu 7 üye karşı oy kullandı.
Lider Zühtü Arslan, karşı oy münasebetinde, tutuklama önleminin kişi hürriyeti ve güvenliği hakkına yönelik ağır bir sınırlama olduğunu, tutuklamaya lakin zarurî durumlarda ve yasal kaideler bulunduğunda başvurulabileceğini belirtti.
Tutuklama kararında suçlamanın temel desteğinin, müracaatçının H.J.B. ile irtibatı olarak gösterildiğine dikkati çeken Arslan, “gerek tutuklama kararında gerekse iddianamede birtakım varsayımlardan hareketle kimi çıkarımlar yapılarak yöneltilen soyut argümanların atılı hatanın işlendiğine dair olgular olarak tabir edildiğini” kaydetti.
Osman Kavala’nın, H.J.B. ile telefonla yahut yüz yüze yaptığı belirtilen görüşmelerin içeriğine ait somut hiçbir bilgiye yer verilmediğini tabir eden Arslan, müracaatçının ısrarla, “görüşme ve buluşma olmadığını, H.J.B. ile lokantada karşılaştığını, öteki bir kümeyle başka masaya oturduğunu” söylediğini, bunun Büyükada’daki toplantıya katılan bir akademisyenin tabirinde de yer aldığını anlattı. Lider Arslan, karşı oy münasebetinde, “Somut müracaatla ilgili en kıymetli sorun müracaatçının tutuklandığı siyasal yahut askeri casusluk hatasının varlığına dair kuvvetli belirti bir yana kolay kuşkunun dahi ortaya konulamamış olmasıdır.” tabirlerine yer verdi.
Başkanvekili Hasan Tahsin Gökcan da “devletin güvenliği, iç yahut dış siyasal faydaları bakımından niteliği itibariyle kapalı kalması gereken bilgileri siyasal yahut askeri casusluk amacıyla temin etmek” hatasında, öncelikle devlet sırrı kabul edilen ve fail tarafından elde edilmeye çalışılan somut bir sırrın var olması gerektiğine işaret etti. Gökcan, karşı oyunda, “Şu halde tutuklama kararında hangi zımnî bilgilerin hatanın konusunu oluşturduğu gösterilmemişse, bu takdirde ortada hatanın maddi konusunun bulunmadığı sonucuna varılmalıdır.” görüşüne yer verdi.
Öteki üyeler Engin Yıldırım, Yusuf Şevki Hakyemez, Hicabi Dursun, Celal Mümtaz Akıncı ve Emin Kuz da çoğunluk görüşüne katılmadı.
– Osman Kavala ile ilgili yargısal süreç
Seyahat Parkı odaklı olaylara ait davada, İstanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesince tutuklu yargılanan Osman Kavala, somut ve kesin kanıt bulunmadığı gerekçesiyle beraat etmiş ve tahliyesine karar verilmişti.
Birebir gün 15 Temmuz darbe teşebbüsü soruşturması kapsamında gözaltına alınan Kavala, bir gün sonra sevk edildiği hakimlikçe “Anayasal sistemi ortadan kaldırmaya teşebbüs” kabahatinden tutuklanmıştı.
Kavala hakkında ayrıyeten İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınca yürütülen darbe teşebbüsüne ait soruşturma kapsamında sevk edildiği mahkeme tarafından “devletin bilinmeyen kalması gereken bilgilerini siyasal yahut askeri casusluk emeliyle temin etme” kabahatinden tutuklama kararı verilmişti.
“Anayasal tertibi ortadan kaldırmaya teşebbüs” kabahatinden 2 yıllık tutukluluk müddetinin dolduğu gerekçesiyle 20 Mart’ta tahliyesine karar verilen Kavala, casusluk kabahatinden tutuklu bulunduğu için cezaevinden çıkamamıştı.
– Daha evvel yaptığı müracaat da reddedilmişti
Osman Kavala’nın avukatlarının, “tutuklama önleminin hukuksal olmaması, soruşturma evrakına erişimin kısıtlanması ve tutukluluk incelemelerinin hakim/mahkeme önüne çıkarılmaksızın yapılması nedenleriyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiği” argümanlarıyla ilgili daha evvel yaptığı ferdî müracaat, Anayasa Mahkemesi Genel Kurulunca 22 Mayıs 2019’da reddedilmişti. Genel Konsey, kararı 5’e karşı 10 üyenin oy çokluğuyla almıştı.
Kavala, ikinci sefer Anayasa Mahkemesine ferdî müracaatta bulunmuş, Anayasa Mahkemesi Genel Şurası, 29 Aralık 2020’de Osman Kavala’nın kişisel başvurusunu 7 üyeye karşı 8 üyenin oy çokluğuyla reddetmişti.
Memurlar