– Hacettepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı ve Ticaret Hukuk Ana Bilim Kolu Lideri Prof. Dr. Rauf Karasu, Anayasa Mahkemesinin iptal kararıyla, trafik sigortası kapsamındaki tazminatların belirlenmesinde “Genel Şartlar”ın belirleyici olmayacağına işaret ederek, “Bu karar sigortalıların ve trafik kazalarında ziyan görenlerin lehine bir karardır.” dedi.
Prof. Dr. Karasu, trafik kazalarında ziyan görenler ile araç sahiplerini sevindiren Anayasa Mahkemesinin iptal kararını AA muhabirine kıymetlendirdi.
Mahkemenin, Karayolları Trafik Kanunu’nun mecburî trafik sigortasına ait 90 ve 92. hususlarında yer alan, “Trafik Sigortası Genel Şartları” sözlerini iptal ettiğini belirten Karasu, şöyle konuştu:
“Bu hususlarda, sigorta şirketlerinin trafik kazalarından doğan tazminat sorumluluğunun öncelikle Karayolları Trafik Kanunu ve Trafik Sigortası Genel Kaideleri’ne nazaran belirleneceği, bu kanun ve ‘Genel Kurallar’da düzenlenmeyen konular hakkında ise Türk Borçlar Kanunu’nun haksız fiillere ait kararlarının uygulanacağı düzenlenmiştir. Bu halde ‘Genel Şartlar’ı düzenleyen yönetime çok geniş yetkiler verilmişti. Anayasa Mahkemesi, 90 ve 92. unsurlarda geçen ‘Genel Şartlar’ tabirlerini iptal etti. Münasebetiyle trafik sigortası kapsamındaki tazminatların belirlenmesinde artık ‘Genel Şartlar’ kural olarak belirleyici olmayacaktır.”
Tazminatların öncelikle Karayolları Trafik Kanunu’na nazaran belirleneceğini ve karar bulunmayan hallerde Borçlar Kanunu’nun haksız fillere (tazminat) ait kararlarının uygulanacağını belirten Karasu, “Genel Şartlar”ın ise yalnızca Karayolları Trafik Kanunu ve Borçlar Kanunu’na ters olmayan kararlarının uygulanabileceğini lisana getirdi.
Karasu, “Dolayısıyla bu karardan sonra sigorta şirketlerinin tazminat sorumluluğunu azaltan ‘Genel Koşullar’ın birçok kararı uygulanamaz hale geldi. Bu karar sigorta şirketlerinin aleyhine, sigortalıların ve trafik kazalarında ziyan gören bireylerin ise lehine bir karardır.” dedi.
Daha evvelce trafik kazasında ziyan görenlerin, uğradıkları süreksiz iş göremezlik tazminatlarını ve süreksiz bakıcı masraflarını sigorta şirketlerinden talep edemediğine değinen Karasu, AYM kararıyla bu kararın geçersiz hale geldiğini, artık sigorta şirketlerinin ziyan görenlerin süreksiz iş göremezlik tazminatları ile süreksiz bakıcı masraflarını de ödemek zorunda kalacağını vurguladı.
Karasu, trafik kazası sonucu araç paha kaybı ölçüsünün Trafik Sigortası Genel Koşulları’nın ekinde yer alan bir formüle nazaran belirlendiğini anlatarak, şu bilgileri verdi:
“Bu formül uygulandığında paha kaybı ölçüsü aracın piyasada gördüğü gerçek kıymet kaybı ölçüsünden daha az çıkıyordu. Hatta kaza yapan bir aracın kilometresi 165 binden yüksek ise aracın hasar ölçüsü ne kadar yüksek olursa olsun kıymet kaybı ‘0’ çıkıyordu. Anayasa Mahkemesi kararıyla gerçek paha kaybını tespit etmeyen ve kontrole açık olmayan bu hesaplama formülü artık uygulanamayacak. Gerçek bedel kaybı, pazar şartları nazara alındığında hasar gören aracın, hasara uğramayan emsaliyle ortasında oluşan farktır. AYM kararıyla araç sahipleri artık sigorta şirketlerinden daha fazla bedel kaybı bedeli alabilecek. Ayrıyeten 165 bin kilometreden yüksek araç sahipleri de kıymet kaybı talep edebilecek. Bir öbür örnek de trafik kazasında ölen bireylerin dayanağından mahrum kalanların tazminat hakları konusunda verilebilir. Kararla artık dayanaktan mahrum kalan bireyler sigorta şirketlerinden daha fazla tazminat talep edebilecek.”
– “Karar, devam eden davarlarda da uygulanabilecek”
AYM’nin verdiği iptal kararlarının, bundan evvel açılmış ve devam eden davalarda da uygulanabileceğine dikkati çeken Prof. Dr. Karasu, “Aksi halde anayasaya tersliği hükmen saptanmış olan bir yasa kuralının uygulanmasının hukuken korunması üzere bir sonuç ortaya çıkar ki bu durum anayasanın üstünlüğü ve hukuk devleti unsuruna muhalif olur.” diye konuştu.
Karasu, Anayasa Mahkemesi kararından sonra Trafik Sigortası Genel Koşulları’nın hangi kararlarının geçerli hangi kararlarının geçersiz olduğu konusunda sigorta şirketleri ve kazalarda ziyan görenlerde tereddüt oluştuğundan, Hazine ve Maliye Bakanlığının en kısa mühlet içinde “Genel Şartlar”ı tekrar ele alarak AYM’nin kararına uygun değişiklikler yapması gerektiğine işaret etti.
Prof. Dr. Karasu, “Ayrıca ‘Genel Koşullar’da karara uygun değişiklik yapılana kadar, trafik kazasından ziyan görenler sigorta şirketlerine müracaat yaparken, kesinlikle Anayasa Mahkemesi kararını da eklesinler ve bu karara nazaran tazminat talebinde bulunsunlar.” ikazında bulundu.
Memurlar
