Anayasa Duruşması Umumî Konseyi, yurt dışında geçen hizmet vadelerini borçlanma imkanının, Türk vatandaşlığına alınma tarihinden evvelki müddetler için tanınmamasında, Anayasanın 35’inci unsurunda garanti altına alınan mülkiyet hakkıyla kontaklı olarak ayrımcılık yasağının ihlal edildiğine hükmetti.
Resmi Gazete’de yayımlanan karara nazaran, sonradan Türk vatandaşı olan kişi, yurt dışında çalıştığı vadeler için borçlanma bedelini yatırarak 1 Temmuz 2009’dan itibaren yaşlılık aylığı almaya hak kazandı.
Gelgelelim SGK, 22 Ocak 2015’te Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Müddetlerinin Toplumsal Güvenlikleri Bakımından Kıymetlendirilmesi Hakkında Kanun kapsamında, kişinin Türk vatandaşlığını kazandığı tarihten evvel yurt dışında geçen çalışma müddetini borçlanmasının mümkün olmadığı ve bu müddet düşüldükten sonra kalan çalışma mühletinin de yaşlılık aylığı bağlanması için gerekli olan taban vadeyi karşılamadığı gerekçesiyle aylığı kesti, ödenen paranın iadesini istedi.
Bu karara yönelik yapılan itiraz SGK tarafından reddedilmesi üzerine açılan davada duruşma, Türk vatandaşlığını kazandıktan sonraki mühlet üzerinden 3600 günü doldurduğu için davacıya yaşlılık aylığı ödenmesine karar verdi.
Temyiz üzerine lokal duruşmanın kararını bozan Yargıtay, Türk vatandaşlığına geçen davacının bu tarihten evvel yurt dışında geçen çalışma mühletini borçlanamayacağına ve müracaatçının isteğe bağlı sigortalı olma talebi de bulunmadığından davanın reddine karar verilmesi gerektiğine hükmetti.
Bunun üzerine Türk vatandaşlığına geçen kişi, Anayasa Duruşmasına ferdî müracaatta bulundu.
Anayasa Duruşması Umum Heyeti, oy çokluğuyla Türk vatandaşlığından evvelki yurt dışı çalışma müddetlerinin borçlanılmasına imkan tanınmamasıyla Anayasanın 35’inci hususunda teminat altına alınan mülkiyet hakkıyla ilişkili olarak ayrımcılık yasağının ihlal edildiğine hükmetti.
– Karardan
Müracaatçının talebine husus yaşlılık aylığının Anayasanın 35’inci unsuru bağlamında mülk olduğu tabir edilen kararda, müracaatçının şikayetinin mülkiyet hakkı bağlamında ayrımcılık yasağı argümanı tarafından değerlendirildiği vurgulandı.
Doğumla vatandaşlığı elde edenler ile sonradan vatandaş olanların çalışma kaideleri ve bu çalışmaların toplumsal güvenlik sistemi içindeki noktasının misal özellikler taşıdığına işaret edilen kararda, yurt dışındaki hizmet müddetlerinin borçlandırılması suretiyle yaşlılık aylığı tahsis edilmesi bakımından doğuştan ve sonradan Türk vatandaşı olanların karşılaştırılabilir birer kategori oluşturmadığı belirtildi.
Kararda, şu değerlendirmelerde bulunuldu:
“Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Müddetlerinin Toplumsal Güvenlikleri Bakımından Kıymetlendirilmesi Hakkında Kanun kararlarının uygulanması kapsamında vatandaşlığı doğumla kazanan kimselere borçlanma imkanı tanınırken sonradan vatandaşlığa alınanlara vatandaşlık öncesi çalışmalar için borçlanma imkanı tanınmamıştır. Doğuştan Türk vatandaşı olan bir kimse yurt dışındaki bütün çalışma vadeleri için prim borcu ödeyerek yaşlılık aylığı alabilmekteyken sonradan Türk vatandaşı olan müracaatçı, vatandaşlığı kazanmadan evvelki yurt dışı çalışma vadeleri için borçlanma imkanından ve binaenaleyh yaşlılık aylığından mahrum kalmaktadır. Vatandaşlığın kazanılma anına nazaran bu biçimde farklı bir muamele yapılmasını gerektirir nesnel ve makul bir münasebet ise bulunmamaktadır.”
Müracaatçıya vatandaşlığı kazandığı tarihten evvelki yurt dışı hizmetleri için borçlanma imkanı tanınmamasının haklı ve objektif bir münasebete dayanmadığına dikkat çekilen kararda, bunun da mülkiyet hakkına yönelik ayrımcı bir muameleye yol açtığı kaydedildi.
Çalışma çağını geçmişte bırakan müracaatçının bu ayrımcı müdahale sonucunda toplumsal güvenlik şemsiyesinin dışında kaldığından ölçüsüz bir külfet altına girdiği vurgulanan kararda, Anayasa’nın 35’inci unsurunda teminat altına alınan mülkiyet hakkıyla kontaklı olarak ayrımcılık yasağının ihlal edildiği aktarıldı.
Memurlar