Anayasa Mahkemesi, terörden kaynaklanan zararın karşılanması istikametindeki yargı kararının uygulanmaması üzerine açılan tazminat davasının müddet bakımından reddedilmesinin, adil yargılanma hakkı kapsamındaki mahkemeye erişim hakkını ihlal ettiğine karar verdi.
Resmi Gazete’de yayımlanan karara nazaran, Abdullah K, 1995 yılında terör olayları sebebiyle ikamet ettiği köyden ayrılmak zorunda kaldığı için ziyanlarının karşılanması talebiyle 5233 sayılı Kanun kapsamında Ziyan Tespit Kurulu Başkanlığına başvurdu.
Abdullah K, kurulun başvuruyu reddetmesi üzerine kararın iptali talebiyle yönetim mahkemesinde dava açtı. Yönetim Mahkemesi, komitenin ret kararını iptal etti.
Abdullah K, bu defa Valiliğin ortadan geçen vakit içinde iptal kararının gereğini yerine getirmediği gerekçesiyle tazminat talebiyle tam yargı davası açtı. Yönetim mahkemesi tarafından müracaatçının maddi tazminat talebi kısmen kabul, kısmen reddedildi.
Bu karara itiraz edilmesi üzerine Bölge Yönetim Mahkemesi ise davayı müddet aşımından reddetti. Yönetim Mahkemesinin münasebetinde, yönetime başvurarak mahkeme kararının yerine getirilmesinin istenebileceği, bunun müddeti içinde yapılması gerektiği belirtilerek, olayda dava açma mühleti olan 60 gün içinde tam yargı davasının açılmadığı kaydedildi.
Abdullah K, Bölge Yönetim Mahkemesinin kararı üzerine, mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiği savıyla Anayasa Mahkemesine ferdi müracaat yaptı.
Yüksek Mahkeme, başvurucuyu haklı bularak, adil yargılanma hakkı kapsamında mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiğine, ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yine yargılama yapılmasına hükmetti.
Kararda, Türk hukukunda genel icra sürecinden farklı olarak idari mahkemelerce verilen kararların uygulanmasına ait özel bir takip süreci yahut farklı bir idari ya da yargısal düzenek öngörülmediği kaydedildi.
Anayasa ve 2577 sayılı Kanun uyarınca yönetimin, mahkeme kararlarını derhal ve gecikmeksizin uygulamak zorunda olduğunun altı çizilen kararda, “İdare, hiçbir durumda hakkında verilen kararları değiştiremez, uygulanmasını geciktiremez, reddedemez yahut bir idari kurumun müsaadesine bağlı kılarak bir kararın uygulanmasını dolaylı olarak engelleyemez ve geciktiremez.” denildi.
Somut olayda, Bölge Yönetim Mahkemesinin müracaatçının mahkeme kararının uygulanmaması üzerine açtığı tam yargı davasında, dava açma mühletinin başlayabilmesini, “mahkeme kararının uygulanması talebiyle yönetime başvurma kaidesine bağladığı” belirtildi.
Anayasa Mahkemesinin kararında, Bölge Yönetim Mahkemesinin, iptale ait mahkeme kararlarının müracaatçılara bildirisi üzerine dava açma mühleti olan altmış gün içinde davanın açılmadığını da belirterek, davanın müddetinde olmadığını vurguladığı aktarıldı.
Yüksek mahkemenin kararında, şunlar kaydedildi:
“Başvuruya bahis dava, iptale mevzu idari süreç sebebiyle talep edilen tam yargı davası olmayıp davaya bahis idari sürecin iptal edilmesine karşın kararın uygulanmaması sebebiyle açılmış tam yargı davasıdır. Somut müracaata mevzu olayda Bölge Yönetim Mahkemesinin açılan tam yargı davasını 2577 sayılı Kanun’un 12. unsurunda belirtilen müddette açılmadığı gerekçesiyle reddetmesinin yasal desteğinin bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Anayasa Mahkemesi açıklanan münasebetlerle mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiğine karar vermiştir.”
Memurlar
