Anayasa Mahkemesi, silahlı terör örgütüne üye olma ve örgüt propagandası hatalarından tutuklandıktan yaklaşık 1 yıl sonra tahliye edilen müracaatçıların, kişi hürriyeti ve güvenliği ile söz ve basın özgürlüklerinin ihlal edildiği argümanlarını yerinde bulmadı.
Resmi Gazete’de yayımlanan karara nazaran, Özgürlükçü Demokrasi gazetesinin PKK/KCK medya yapılanmasıyla irtibatlı olarak, PKK’nın yayın organı üzere hareket ettiği kuşkusuyla resen ceza soruşturması başlatıldı.
Soruşturma kapsamında gözaltına alınan gazetenin imtiyaz sahibi İhsan Yaşar 6 Nisan 2018, gazetede editör olarak vazife yapan Mehmet Ali Çelebi 10 Nisan 2018’de terör örgütüne üye olma ve örgüt propagandası yapma cürümlerinden tutuklandı. Tutukluluk kararlarına yapılan itirazlar reddedildi.
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığının 22 Mayıs 2018 tarihli iddianamesiyle Yaşar ve Çelebi hakkında silahlı terör örgütüne üye olma, örgüt propagandası yapma, terör örgütlerinin yayınlarını basma yahut yayınlama cürümlerinden, Yaşar için ayrıyeten ateşli silah ve mutat sayıdaki mermileri bulundurma hatasından kamu davası açıldı.
Yargılama müddeti içinde değişik tarihlerde faklı mahkemelerce tutukluluk durumu bedellendirilen müracaatçıların son olarak 10 Nisan 2019’da tutukluluk halinin devamına karar verildi. Karara karşı yapılan itiraz da 3 Mayıs 2019’da kesin olarak reddedildi. Bunun üzerine Yaşar ve Çelebi, 29 Mayıs 2019’da ferdi müracaatta bulundu.
Müracaatçılar, kuvvetli hata kuşkusu ve tutuklama nedenlerinin bulunmadığını, suçlamaya bahis haber ve yazıların kabahat ögesi içermediğini, isnat edilen hareketlerin söz ve basın özgürlükleri kapsamında kaldığını, tutuklama kararının gerekçesiz olduğunu, tutuklama kararında ölçülülük unsurunun dikkate alınmadığını ve isimli denetim kararlarının neden yetersiz kaldığının açıklanmadığını ileri sürdü.
Bu ortada, İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi, 28 Haziran 2019’da Mehmet Ali Çelebi’nin silahlı terör örgütü içindeki hiyerarşik yapıya dahil olmamakla birlikte terör örgütüne bilerek ve isteyerek yardım etme cürmünden 3 yıl 9 ay mahpusla cezalandırılmasına, silahlı terör örgütü propagandası yapma ve terör örgütlerinin yayınlarını basma ve yayınlama hatalarından beraatine karar verdi. İhsan Yaşar’ın ise silahlı terör örgütüne üye olma ve silahlı terör örgütü propagandası yapma kabahatlerinden beraatine, Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Başka Aletler Hakkında Kanun’a muhalefet cürmünden 10 ay mahpus cezasına çaptırılmasına, yayıncı firmadaki iştirak hissesinin müsaderesine hükmedildi. İhsan ve Yaşar’ın tahliye edilmesi kararlaştırıldı.
Anayasa Mahkemesi, kıymetlendirme sonucunda, müracaatçıların hak ihlali argümanlarını yerinde bulmayarak, kişi hürriyeti ve güvenliği ile tabir ve basın özgürlüğü haklarının ihlal edilmediğine karar verdi.
Kararda, bir gazetede yayımlanan haber ve yazılar hasebiyle terörle kontaklı suçlamalarda bulunulduğunda gazetenin sahibi bakımından yalnızca birtakım haberlerin içeriğine değil bir bütün olarak gazetenin yayınlarına da bakılması gerektiği tabir edildi. Gazetedeki yayınların içeriği dikkate alındığında bunların Türkiye tarafından gerçekleştirilen hudut ötesi harekata yahut bunun icra ediliş haline dair tenkitlerin lisana getirilmesinin çok ötesinde söz ve açıklamaları kapsadığı aktarıldı.
Bu kapsamda gazetede, Suriye’de bulunan ve Türkiye’nin güvenliği açısından tehdit oluşturduğu bedellendirilen terör örgütü YPG’ye yönelik hudut ötesi harekat kapsamında güvenlik güçleriyle teröristler ortasında silahlı çatışmaların ağır halde devam ettiği süreçte direkt terör örgütü mensuplarını sahiplenen, hatta Türk güvenlik güçlerini bir manada düşman olarak niteleyen yayın ve haberler bulunduğuna dikkati çekilen kararda, şu tespitlere yer verildi:
“Bu taraftaki haber, yazı ve yorumlar süreklilik arz edecek formda yayımlanmış ve bu cins yayınlar yayıncı firmaya kayyım atanıp iştirak hissesine el konulduğu tarihe kadar devam etmiştir. Bu durumda gazetenin yayınlarının direkt Türk güvenlik güçleriyle silahlı çatışma halinde olan terör örgütün destekleme hedefine özgülendiği söylenebilir. Bu prestijle anılan yayınlar hasebiyle gazetenin editörü Mehmet Ali Çelebi istikametinden terörle kontaklı bir suçlama bakımından kuvvetli cürüm belirtisinin mevcut olduğu kabul edilmelidir. Tekrar Türkiye tarafından yapılan hudut dışı harekatın devamı mühletince, bilhassa güvenlik güçlerinin terör örgütü mensuplarıyla giriştiği silahlı çatışmaların ağır olduğu bir periyotta, gazetenin bu terör örgütünün propagandasına özgülendiğine işaret eder formda kelam konusu yayınların sürdürülmesi hasebiyle gazetenin sahibi İhsan Yaşar bakımından da kuvvetli hata belirtisinin mevcut olduğu sonucuna ulaşılmıştır.”
Örgüt kabahatlerinin soruşturulmasının kamu makamlarını önemli zorluklarla karşı karşıya bıraktığı belirtilen kararda, bu nedenle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının, isimli makamlar ve güvenlik vazifelilerinin kabahatlerle ve suçlulukla tesirli biçimde çabasını çok derecede güçlendirmeye neden olabilecek biçimde yorumlanmaması gerektiği vurgulandı.
Kararda, “Başvurucuların terörle temaslı bir hata nedeniyle tutuklandıkları dikkate alındığında hakimliğin isnat edilen hata için öngörülen yaptırımın yükünü, işin niteliğini ve kıymetini de göz önünde tutarak, uygulanan tutuklama önleminin ölçülü olduğu ve isimli denetim uygulamasının yetersiz kalacağı sonucuna varmasının keyfi ve temelsiz olduğu söylenemez. Bu münasebetlerle tutuklamanın türel olmadığı savına ait olarak Anayasa’daki kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edilmediğine karar verilmesi gerekir.” değerlendirmesi yer aldı.
Müracaatçıların tutuklamanın türel olmadığı argümanı incelendiğinde hata işlemiş olabileceklerinden şüphelenilmesi için inandırıcı kanıtların bulunduğu ayrıyeten olayda tutuklama nedenlerinin mevcudiyeti ve tutuklamanın ölçülü olduğunun söylenebileceği sonucuna varıldığı anlatılan kararda, “Bu kapsamda yapılan değerlendirmeler dikkate alındığında müracaatçıların sırf söz ve basın özgürlükleri kapsamında kalan aksiyonları nedeniyle soruşturmaya maruz kaldığı ve tutuklandığı savı tarafından farklı bir sonuca varılmasını gerekli kılan bir durum bulunmamaktadır. Açıklanan münasebetlerle Anayasa’nın 26 ve 28. unsurları bağlamındaki tabir ve basın özgürlüklerinin ihlal edilmediğine karar verilmesi gerekir.” sözleri kullanıldı.
Öte yandan, tutukluluğun makul süreyi aştığı istikametindeki müracaat ise müracaat yollarının tüketilmemesi nedeniyle kabul edilemez bulundu.
Memurlar
