Danıştay’ın Ayasofya kararı için beklenen gün geldi. Herkes Danıştay’ın Ayasofya kararını merakla bekliyordu. Danıştay 10. Dairesi, Ayasofya’nın camiden müzeye dönüştürülmesine dair 24 Kasım 1934 tarihli Bakanlar Şurası kararını iptal etti. Danıştay’ın münasebetinde, Ayasofya’nın Fatih Sultan Mehmet Han Vakfı mülkiyetinde olduğu, cami olarak topluluğun hizmetine sunulduğu belirtildi. Ayrıyeten münasebette, Ayasofya’nın tapu evrakında cami vasfı ile tescilli olduğu, bunun değiştirilemeyeceği kaydedildi. Ayasofya’nın tekrar cami olmasının yolunu açan Mütemadi Vakıflar Tarihi Yapıtlara ve Etrafa Hizmet Derneği’nin kurucu lideri 75 yaşındaki İsmail Kandemir Yeni Şafak’a konuştu. İstanbul Fatih’teki Kariye Camisi, Rumeli Hisarı, İlyas Beyefendi Camisi, Trabzon’daki Ayasofya ve İznik’teki Ayasofya’nın cami vasfına dönüştürülmesi için yıllardır hukuk savaşı yürüten emekli Matematik Muallimi İsmail Kandemir’in gayretleri sonuç verdi. Cami vasfına geri döndürülen yapılardan namaz vakitlerinde ezan sesleri yükselmeye başladı. 15 yılı aşkın vadedir Ayasofya Camisi’nde namaz kılınması için hukuk savaşı veren Etrafa Hizmet Derneği Lideri Kandemir’in, bu doğrultuda Danıştay’a açtığı dava ise 2 Temmuz’da görülecek. Yeni Şafak’a konuşan Kandemir, “Ayasofya’nın kendi özüne dönerek tekrar namaz kılınan bir camiye dönüşmesi en büyük arzum. Bu uğurda yıllardır savaş veriyorum” dedi.
BU SAÇMALIK SON BULMALI
Daha şimdi 20’li yaşlardayken Ayasofya’ya her gidişinde tarifsiz bir memnunluk yaşadığını tabir eden Kandemir, “Orası benim için bir ülkü, bir amaçtı. Daha sonraki süreçte Ayasofya’da namaz kılmak için teşebbüslerde bulundum. Birinci olarak Bakanlar Heyeti kararının iptalini istedim. Duruşma 1985 yılında ‘müze oldu’ biçiminde karar verdi. Bu karar bana çok saçma geldi. Ben 1934 kararını gündeme getiriyorum. Onlar ‘1985’te müze oldu’ diyordu” sözlerini kullandı.
Karar düzeltimeli
Ayasofya ilgili kararnamenin durdurulması için birinci başvuruyu Bursa’daki Yönetim Duruşması’na yaptığını akabinde evrakın Danıştay‘a taşındığını aktaran Kandemir, bu süreçte çıkan red kararlarına karşın sürecin peşini bırakmadığını aktardı. Kandemir, “Bir mahal hem müze, hem cami olamaz. Kimi kişilere ‘ayakkabılarını çıkar namaz kıl imamın hutbesini dinle’ derken, kimilerine ise ‘şu kadar fiyat ver müzeyi gez’ diyorsunuz. Bu son nokta saçma durumun düzeltilmesi için Danıştay’ın kararını bekliyoruz” tabirlerini kullandı.
Dört yıldır bekleniyor
Kandemir, Ayasofya’nın müzeye dönüşmesi için Bakanlar Şurası kararındaki Atatürk’e ilişkin imzanın incelenmesi için 2016’da dava açtı. İmza örneğinin incelenmesi için o periyoda ilişkin Bakanlar Konseyi kararının duruşmaya gönderilmesi gerektiğine işaret eden Kandemir, “Kararın örneği 4 yıldır duruşmaya ulaşmadı. Bu nedenle de Atatürk’ün imzasına ilişkin kriminal incemele yapılamadı” dedi. Kandemir laflarını şöyle sürdürdü: “Atatürk’ün imzasıyla ilgili kararın netleşmemiş olması bu mevzuyla ilgili sair evrakımız olmadığı manasına gelmiyor. O periyot bakanlardan birinin İstanbul’da olduğuna dair evrak var. Lakin tıpkı bakanın Bakanlar Heyeti’nde imzası var. Bir kişi 1934 kurallarında hem Ankara’da hem İstanbul’da olamaz.”
Benim Kızılelmam
Bursalı İsmail Kandemir, “Ayasofya benim Kızılelmam. Gençlik yıllarımda gidip bâtın zımnî namaz kılardım. Artık 75 yaşındayım. Artık sıhhat problemi, eskisi kadar ziyaret edemiyorum ancak şu an birisi haydi kalk seni Ayasofya’ya götüreyim dese, abdestimi alır yola düşerim. Bir ana çocuğunun yüzüne bakarken ne hissederse, hissettikleri nasıl tarifsizse, Ayasofya konusunda benim hislerim de tarifsiz, bunu anlatamam” dedi. Tek gayesinin ‘değerlerine sahip çıkmak’ olduğunu belirten Kandemir, milliyetçi bir Türk vatandaşı için Ayasofya’da namaz kılmanın ulaşılamayacak bir ülkü olmadığını söyledi.
Memurlar