Adalet Bakanlığınca hayata geçirilen e-Duruşma uygulamasını birinci defa kullanan avukatlar, sistemin getirdiği kolaylıktan şad.
Yargı ıslahatı kapsamında 15 Eylül’den bu yana uygulamaya konan e-Duruşma sistemi ülke genelinde şu anda 329 mahkemede muvaffakiyetle uygulanıyor. Ayrıyeten e-Duruşma sistemi salgınla gayrette mahkemelerde oluşabilecek yoğunlukların önlenmesine de katkı sağlıyor.
E-Duruşma, ülke genelinde 91 tüketici mahkemesi, 181 icra hukuk mahkemesi, 33 kadastro mahkemesi, 5 asliye hukuk mahkemesi, 4 sulh hukuk mahkemesi, 8 aile mahkemesi, 6 iş mahkemesi, 1 asliye ticaret mahkemesine uygulanıyor.
Sistemi kullanan avukatlar da AA muhabirine uygulamanın getirdiği yenilikler ve yargıdaki teknolojik gelişmelerin sağladığı kolaylıkları kıymetlendirdi.
Avukat Yunus Egemenoğlu, uygulamanın bilhassa Kovid-19 salgını devrinde faaliyete geçirilmesinden memnunluk duyduklarını belirterek, birinci defa girdiği e-Duruşma’daki tecrübesinin çok iyi geçtiğini söyledi.
Bakanlığın, süratli bir adaptasyon süreci ve birtakım eksikleri tamamlama uğraşında olduğunu anlatan Egemenoğlu, kelam konusu sistemin 6 ülkede uygulandığını vurguladı.
Egemenoğlu, sistemin çok faydalı ve yanlışsız bir adım olduğunu lisana getirerek, “Hele Kovid periyodunda faydalı bir adım olduğu için, bu gelişmeyi keyifle karşıladık ve çok sevinerek girdik duruşmaya. e-Duruşma’yı daha ağır nasıl kullanabiliriz ve neler yapabiliriz konusunda çalışıyoruz.” dedi.
– Hukuk ofisleri da yeni sistem için hazırlanıyor
E-Duruşma sisteminin kendi içinde birtakım değişimleri de getireceğine işaret eden Egemenoglu, bu kapsamda kendi hukuk ofislerinde da birçok değişimin yaşanacağını söyledi.
Egemenoğlu, e-Duruşma’ya iştirakle ilgili hukuk ofislerinde fiziki kaidelerin oluşturulması gerektiğine vurgu yaparak, şunları kaydetti:
“Unutulmamalı ki sonuçta bu bir duruşma, bunun ciddiyetine de bakarak davranmamız gerekiyor. Örneğin biz çizimleri yaptırdık, tadilata başladık, ofisimize duruşma odaları yapıyoruz. Ses izolasyonu olan, 1, 2 ve 4 kişinin katılabileceği, manzarayla ilgili gerekli alt yapının olacağı odalar oluşturuyoruz. Duruşmaya iştirak adabı ve yargının ehemmiyeti nedeniyle de bunları yapmamız gerekiyor. Çok duruşması olan büyük ofislerde yoğunluk nedeniyle birden fazla oda gereksinimi doğuyor. “
Egemenoğlu, Adalet Bakanlığının e-Duruşma’yla ilgili bir taşınabilir uygulama hazırladığını belirterek, böylelikle avukatların duruşmaya taşınabilir aygıtlardan da bağlanma imkanı olacağını söz etti.
Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi’nin (UYAP) her geçen gün geliştiğini ve bunun heyecan verici olduğunu lisana getiren Egemenoğlu, “Yargıyla ilgili herşeyin elektronik ortama atılması, yarınlarda dijital geçişlerde kıymetli bir adım. Uzun vakittir UYAP üzerinden çalışıyorduk. Şu anda pandemide çok rahatlıkla meskenden çalışabiliyoruz. Buna e-Duruşma ile katılma adımı eklenmesi beraberinde bir sürü ezberi değiştirecek. Avukat sayısının bu ay itibariyle 128 binlere ulaştığı, 27 bine yakın stajyerin de sırada olduğu bir sene içerisinde iş imkanı açısından fiziki zorunluluklar da kalkacaktır. Çok nitelikli, belirli bir husustaki uzman ve öteki bir kentte yaşayan meslektaşlarla da çalışma imkanımız olacak.” sözlerini kullandı.
Egemenoğlu, öteki kentteki davaları takip etmelerinin hem vakit kaybı hem de ulaşım, konaklama üzere masraflara neden olduğunu anlatarak, yeni sistemle bunun önüne geçileceğini söyledi.
– “Sistemin avantajları çok büyük”
Avukat Volkan Sümer de yeni uygulamanın avantajlarının dezavandajlarına nazaran daha fazla olduğunu belirterek, “Bu sistemin avantajları çok büyük. Örneğin, yargılamada çok usulen duruşmalar olabiliyor, misal evrak eksiği oluyor, evrakın tamamlanmasını beklemeniz gerekebiliyor. Bunun için duruşma salonuna gitmek zorundasınız, beyanda bulunmak zorundasınız. Diyelim ki İstanbul’da çalışan birinin İstanbul’daki bir adliyeye gitmesinde bir sorun yok ancak o duruşmanız İstanbul dışındaki öteki bir vilayetteyse bu sahiden büyük bir vakit, emek ve para kaybı. Vatandaşlar için de bir yük. Sonuçta avukatının oraya gitmesi demek vatandaşın da bunun ekonomik külfetine katlanması demek.” diye konuştu.
Uygulama üzerinden iştirakinin sağlandığı duruşmada, olağan duruşma salonundaymış üzere beyanda bulunabildiklerini vurgulayan Sümer, “Ofisinizden UYAP sistemindeki bir taleple mahkemenin bunu kabul etmesi üzerine sizi görüntü konferans ile duruşma salonuna kabul ediyorlar. Siz tekrar cübbenizi giyerek ofisinizden bu duruşmada söylemek istediğiniz ne varsa müvekkiliniz için ne istiyorsanız, tıpkı duruşma salonundaymış üzere söyleyebiliyorsunuz. Natürel ki canlı duruşmanın yerini asla tutmaz fakat zarurî bir uygulama değil, ihtiyari bir uygulama.” değerlendirmesini yaptı.
Sümer, salgın vaktinde insanların dışarı çıkmadığı, meskenden çalıştığı bir devirde, avukatların kilometrelerce ötedeki kentlere gidip duruşmalara katılmalarının zorlaştığını lisana getirerek, “Ama e-Duruşma sisteminde bunu ofisinizde 10 dakikada, yarım saatte yapabiliyorsunuz. Hem avukata hem vatandaşa hem de adliyedeki çalışana avantajları çok.” dedi.
Malatya Adliyesi’ndeki bir duruşmaya e-Duruşma ile katıldığını tabir eden Sümer, “Bu, benim ve adliye için bu bir birinciydi. Hakimin de yaklaşımı çok iyiydi. Sesimizde bir sorun yaşamadık. Bu Türkiye’nin geneline entegre edildiği vakit, UYAP üzerinden de bu sistemin her mahkeme ve her ile yaygınlaşması sağlandığı vakit hem vatandaşların hem avukatların bundan çok iyi faydalanacaklarını düşünüyorum.” diye konuştu.
Avukat Volkan Sümer, avukatın duruşmadaki varlığının yadsınamayacağına vurgu yaparak, şunları kaydetti:
“Bunu kimse inkar edemez. Yargının 3 kurucu ayağından birisi avukattır. Lakin bu mecburî bir sistem değil. Bu size ‘duruşma salonuna giremezsiniz’ üzere bir yaptırım uygulayan bir sistem değil. Bu siz isterseniz, işiniz vardır, uçak bileti alamamışsınızdır, vakti kaçırmışsınızdır, otomobiliniz arıza yapmıştır, imkansızlıklarınız vardır. Şayet o mahkemede bu sistem varsa, sağlanıyorsa buna katılabilirsiniz. Çok yeni olduğu için gerek yargıçların, gerek çalışanın buna adaptasyonu biraz vakit alacak. Belirli başlı düşünceleri olacak. Mahkemelerin teknik alt yapısındaki hazırlıkları da vakit alacak ancak bir seneye kalmaz bütün Türkiye’de bu sistemin yaygınlaşabileceğini düşünüyorum.”
– Karantinadan e-Duruşmaya katıldı
Kovid 19 geçirdiği süreçte karantinadayken e-Duruşmaya katılan Avukat Arda İşgören de yeni sisteme dair tecrübelerini AA muhabiriyle paylaştı.
İşgören, 16 Aralık’ta İstanbul Anadolu 7. Tüketici Mahkemesi’ndeki duruşmasına e-Duruşma sisteminden katıldığını anlatarak, “Duruşmam pek verimli geçti. Tüm Türkiye genelindeki mahkemelerde önemli bir teknoloji altyapısı mevcut. Hiçbir sistem sorunu, duraklama yaşamadan verimli bir duruşma geçirdik.” dedi.
Yeni sistemin en büyük avantajının vakitten tasarruf sağlaması olduğunu lisana getiren İşgören, şunları kaydetti:
“Bildiğiniz üzere İstanbul üzere büyük kentlerde adliyeler ortası aralıklar de uzun olduğunda duruşmalara giderken önemli bir vakit ve kaynak israfı yaşanıyor. Yeni sistem bunların önüne geçecektir. Öteki taraftan avukatlara tüm Türkiye genelinde davalarını takip etme imkanı da sağlayacaktır. Bununla birlikte ceza davaları üzere doğrudanlık prensibinin ehemmiyet arz ettiği belgelerde, bu sistemin uygulanması makul aksaklıklara yol açabilir. Lakin tüm ticari davalarda, alacak davalarında online duruşma imkanının olumlu olacağı kanaatindeyim. Hakikaten ben duruşmaya Kovid-19 a yakalandığım devirde meskenden hastayken katıldım. Karantina sürecinde dahi işlerim aksamamış oldu.”
İşgören, takip ettiği ve e-Duruşma imkanının getirildiği tüm duruşmaların online yapılması için talep yolladıklarını belirterek, “Bundan sonra bu kurumun süratle yaygınlaşacağına eminim. Araştırdığım kadarı ile Türkiye e-Duruşma konusunda mevzuatını buna nazaran değiştiren öncü ülkelerden. Çağa ayak uydurmak, kaynakları verimli kullanmak ismine bu uygulamaları, olumlu ve umut verici buluyorum.” sözlerini kullandı.
– “Salgının yayılmasını önlemek açısından olumlu tesirleri olduğu tartışmasız”
Hukukçular Derneği İdare Heyeti Üyesi Avukat Oğuzhan Efe de e-Duruşma sisteminin avukatlar için büyük kolaylık sağladığını bildirdi.
Olağanda diğer kentlerde gerçekleşecek olan duruşmaların, e-Duruşma üzerinden gerçekleştiği için yol masrafları ve beraberinde gelen vakit kaybı önlediği söyleyen Efe, “Bu minvalde adaletin tecellisinde vakit kaybı ortadan kalmış oluyor. Malumunuz yargılama mühletleri ülkemizde bir oldukça uzun. E-Duruşma sayesinde mühletler kısalarak hak kayıplarının önüne geçebilmektedir. E-duruşma sayesinde adliyelere gitmek zorunda kalınmıyor. Doğal olarak sistemin, salgının yayılmasını önlemek açısından olumlu tesirleri olduğu tartışmasızdır. Gün içerisinde farklı kentlerde birden fazla duruşması olan meslektaşlarımız bu duruşmalara ofislerinde girebiliyorlar. Bu sayede vakit tasarrufu olurken başka çalışmalar için de olumlu tesirler sağlanıyor.” diye konuştu.
Efe, e-Duruşma uygulamasının “doğrudanlık” unsurundan taviz manasına geldiği konusunun tartışabileceğini belirterek, “Hakimin şahit, uzman ya da davanın taraflarıyla yüz yüze olmak yerine onlarla manzaralı olarak konuşması kesinlikle birebir tesire sahip değildir. Pandemi süreci bu sistemin gelmesini ve yaygınlaşmasını hızlandırsa da aslında e-duruşma sistemi geç kalınmış bir uygulamadır.” dedi.
Hukukçular Derneği üyesi birçok avukatın e-Duruşmaya katıldığını tabir eden Efe, “Genel olarak meslektaşlarımız olumlu değerlendirmeler yapmaktadırlar. Her sistemin eleştirilecek bir yanı vardır. Başlangıcında olduğumuz bu sistemin elbette eksiklikleri olacaktır. Bu eksikliklerin giderilmesi ve adaletin en süratli formda tesisi ismine derneğimiz tarafından gereken aksiyonlar alınmıştır. Alınmaya devam edecektir.” formunda konuştu.
Memurlar
