– Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 2014’teki Cumhurbaşkanlığı seçiminde aday gösterilmeyen 2 kişinin “serbest seçim” hakkının ihlal edildiği argümanıyla yaptığı başvuruyu kabul edilemez buldu.
Cumhurbaşkanının birinci sefer halk tarafından seçildiği 10 Ağustos 2014’teki Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olmak isteyen Ahmet Çalışkan ile Ercan Fazilet, Yüksek Seçim Şurasına (YSK) başvurdu. YSK ise o periyottaki Anayasa kararları kapsamında siyasi parti yahut 20 milletvekilinin yazılı teklifiyle aday gösterilme koşulunun yerine getirilmemesi nedeniyle başvuruyu reddetti.
Bunun üzerine Çalışkan ve Fazilet, Anayasa Mahkemesine ferdî müracaatta bulundu.
Her 2 başvuruyu da bahis bakımından yetkisizlik nedeniyle reddeden Yüksek Mahkemenin münasebetinde, Türkiye’nin de taraf olduğu Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne (AİHS) Ek 1 No’lu Protokolün “serbest seçim hakkı” başlıklı 3. hususunda “Yüksek kontratçı taraflar, yasama organının seçilmesinde halkın kanaatlerinin özgürce açıklanmasını sağlayacak koşullar içinde, makul aralıklarla, bâtın oyla hür seçimler yapmayı taahhüt ederler.” kararının bulunduğu hatırlatıldı. Münasebette, Kontrata Ek 1 No’lu Protokolün 3. unsuru çerçevesinde korunan hakkın, yasama organının seçimiyle ilgili olduğu belirtildi.
Bunun üzerine Çalışkan ve Fazilet, AİHM’e başvurdu. Müracaatçılar, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne ek protokol kapsamında “serbest seçim hakkı”nın ihlal edildiğini ileri sürdü.
Her 2 başvuruyu da birleştirerek incelemeye alan AİHM, hükümetten görüş istedi. Hükümet ismine Adalet Bakanlığı İnsan Hakları Dairesi Başkanlığınca gönderilen görüşte, hak ihlali bulunmadığı, hür seçim hakkının yasama organı seçimini kapsadığı kaydedildi.
AİHM, hükümet görüşlerini de dikkate alarak, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanının “yasama organı”nın bir modülü olmadığı, bu nedenle savların özgür seçim hakkı kapsamında değerlendirilemeyeceği sonucuna ulaştı.
Mahkeme, her 2 başvuruyu da bahis bakımından yetkisizlik nedeniyle kabul edilemez buldu.
– CHP ve Yavaş’ın başvurusu da kabul edilemez bulunmuştu
2014’teki mahallî seçimleri kaybeden Ankara Büyükşehir Belediye Lider adayı Mansur Yavaş ile CHP, seçimin iptali taleplerinin reddedilmesiyle hak ihlali yapıldığını öne sürerek AİHM’e başvurmuştu. Bu müracaatta da AİHM, müracaatçıların hür seçim hakkının ihlal edildiğine ait tezleriyle ilgili kelam konusu düzenlemenin kontratta yasama organının seçimine ait olduğunu bildirmişti.
AİHM, belediyelerin Türkiye’de yasama organının bir modülü olmaması nedeniyle müracaatları kabul edilemez bularak reddetmişti.
Memurlar
