Avrupa Birliği (AB) Kurulu Lideri Charles Michel, Türkiye’ye yönelik çift istikametli bir strateji izlediklerini, yapan bir siyasi diyaloğa talih vermek istediklerini, bunun olmaması halinde tüm seçenekleri masada bulundurduklarını söyledi.
Avrupa Birliği (AB) Önderler Doruğu’nda, birinci gününün sonunda düzenlenen basın toplantısında konuşan Michel, yüklü olarak Doğu Akdeniz’deki durum ve Türkiye-AB münasebetleriyle Belarus’a yaptırım bahislerini değerlendirdiklerini aktardı.
“Bugün çift istikametli bir strateji oluşturulmasına imkan tanıyan bir yaklaşım üzerinde mutabık kaldık.” diyen Michel, bir taraftan karşılıklı çıkarlara dayalı siyasi bir diyaloğa talih vermek istediklerini, öteki taraftan ise Yunanistan ve Kıbrıs Rum idaresine tam dayanaklarını söz ettiklerini bildirdi. Michel, “Türkiye’nin olumlu adımlarını görmemeleri halinde” tüm enstrümanlarını ve seçeneklerini masada tuttuklarını söyledi.
Michel, “Bu, Türkiye’nin bize daha olumlu yaklaşması halinde Türkiye ile daha olumlu bir gündem istediğimizi belirten bir bildiri.” dedi.
Türkiye’nin tek taraflı adım atmamasını isteyen Michel, Türkiye ile Yunanistan ortasında diyalog kurulmasını ve bunun derinleşmesini desteklediklerini, Kıbrıs müzakerelerinin BM öncülüğünde tekrar başlamasını desteklediklerini kaydetti.Michel, Doğu Akdeniz konusunda çok taraflı bir konferans teklifinde bulunduklarını belirterek, bunun, bölgedeki birçok uyuşmazlığın tahlilinde kıymetli rol oynayabileceğini söyledi. Michel, şöyle devam etti:
“Bizim için değerli olan, gelecek haftalarda Türkiye ile olumlu gündemi nasıl oluşturabileceğimizi görmek. Müspet gündem, Türkiye ile iş birliğini artırmayı amaçlayan kısımlar içeriyor. En geç aralık ayına kadar, bu yılın sonuna kadar çift istikametli yaklaşımımızla ilgili gelişmeleri takip edeceğiz. Umarız bunlar, olumlu gelişmeler olur. AB Kurulu olarak aralık ayında tekrar bu mevzuyu değerlendireceğiz.”
Michel, “Daha olumlu bir diyalog kanalı geliştirmeyi ümit ediyoruz. Fakat bir taraftan da milletlerarası hukuk ve üye ülkelerin egemenlik haklarına hürmet gösterilmesi konusunda çok kararlıyız.” sözlerini kullandı.
– Belarus’a yaptırımlar başlıyor
Michel, Belarus konusunda ise 9 Ağustos’ta yapılan seçimlerin adil ve özgür olmadığı, seçimlere hile karıştırıldığı gerekçesiyle bu ülkenin yöneticilerine yaptırım uygulama kararı aldıklarını söyledi.
Yaptırım listesinde yaklaşık 40 kişi bulunduğunu belirten Michel, bu şahıslar ortasında Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko’nun olmadığını ve yaptırımlara ait teknik hazırlıkların 2 Ekim’de yapılacağını bildirdi.
– Dağlık Karabağ
Dağlık Karabağ konusunu da ele aldıkları bilgisini veren Michel, ivedilikle ateşkes yapılması ve diyalog kurulması daveti yaptıklarını hatırlattı.
Michel, sorunun Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Minsk Kümesi ile çözülmesi gerektiğini belirterek, Azerbaycan ile Ermenistan’ın ön şartsız diyaloğa girmesi gerektiğini ve bunun mümkün olduğunu söyledi.
Michel, bir gazetecinin sorusu üzerine, Türkiye dahil tüm ülkelerin Dağlık Karabağ konusunda yapan rol oynamasını istediklerini lisana getirdi.
– Gümrük Birliği’nin güncellenmesi ve ticaretin geliştirilmesi
AB Komite Lideri Ursula von der Leyen de, “AB ve Türkiye ortasında Gümrük Birliği’nin ticareti artıracak biçimde güncellenmesini ve göç konusunda AB-Türkiye mutabakatı aslına dayalı güçlü iş birliğini de içeren olumlu bir gündemde yeni ve uzun devirli bir alaka üzerinde çalışmayı istiyor ve tercih ediyoruz.” dedi.
Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum idaresine dayanaklarını yinelediklerini anımsatan Von der Leyen, Türkiye ve Yunanistan ortasında sağlam diyaloğun başlamasının olumlu bir gelişme olduğunu lakin Ankara’nın Rum idaresine karşı misal biçimde davranmamasından ıstırap duyduklarını tabir etti.
Von der Leyen, Ankara’nın tek taraflı aksiyonlarda bulunması durumunda AB’nin bütün enstrümanlarını ve uygun seçenekleri kullanacağını, lakin bunu tercih etmediklerini vurguladı.
Farklılıkların, barışçıl ve memleketler arası hukuka uygun biçimde çözümlenmesi gerektiğini belirten Von der Leyen, “Türkiye ile olumlu ve yapan bir bağlantı istiyoruz. Bu, Ankara’nın da çıkarına olur. Lakin bu durum yalnızca provokasyonların ve baskının durmasıyla gerçekleşebilir.” dedi.
Von der Leyen, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınında, Türkiye-AB ortasında iş birliği yapmanın ve güçlü bir ilgi inşa etmenin makul olduğunu anlattı.
– Yapan gündem tercihi
Bir gazetecinin Türkiye’ye yönelik seçenekleri sorması üzerine Von der Leyen, “Burada Türkiye ile birlikte yapan gündemi içeren enstrümanı kullanmak itiyoruz. Yapan gündemin, hepimizin çıkarına olduğunu düşünüyoruz. Kovid-19 krizinin ekonomiler üzerinde önemli tesirleri olduğu devirde yapacak çok işimiz var. Bu tarafta ilerlemek istiyoruz.” diye konuştu.
Emsal bir öbür soruya cevap veren Von der Leyen, “Bir tarafta yapan bir yol mevcut ve bunu tercih ediyoruz. Bu yolda, Gümrük Birliği’nin güncellenmesi, AB ve Türkiye’nin göç konusunda çalışması, AB ve Türkiye ortasında ticaretin geliştirilmesi bulunuyor ve bence bu istikamette ilerlemeliyiz.” değerlendirmesinde bulundu.
Azerbaycan ve Ermenistan ortasındaki çatışmalara ait Von der Leyen, tarafları acil biçimde tansiyonu düşürmeye çağırdı ve bölgeye dış müdahalede bulunulmaması gerektiğini söz etti.
Von der Leyen, Belarus yaptırımları hakkında başkanların siyasi karar aldığını, bundan sonra teknik ayrıntıların tamamlanacağını söyledi.
Memurlar
