Oğlu askerden dönüşte rahatsızlanarak dava açan baba, “oğlunun görev malulü sayılması” için dava açmıştır.
Yönetim Mahkemesince, davacının oğlunun beyin tümörü nedeniyle öldüğünün kesin olduğu ve hastalığının bünyesel olması nedeniyle mevt vakasının askerlik hizmeti görevinden kaynaklanmadığı, rahatsızlanması nedeniyle sevk edildiği Konya 100 Yataklı Hava Hastanesince beyin tümörü teşhisi konularak Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde ameliyatı sonrası vefat ettiği belirtilmiş ve dava reddedilmiştir.
Danıştay ise erler için görev malullüğü kavramının daha geniş yorumlanması gerektiğini belirterek aşağıdaki münasebetlerle kararı bozmuştur:
Davacının rahatsızlığının Konya 100 Yataklı Hava Hastanesine sevk edildiği tarihten çok evvel başladığı,
Tekraren hastaneye sevk edildiği halde sinüzit teşhisi ile tedavi gördüğü, daha sonra ruhsal tedaviye devam edildiği,
Beyin tümörü teşhisinin ise birinci sefer, müsaadeli iken kendi imkanlarıyla gittiği özel bir hastanede konulduğu,
Askerlik hizmeti süreci içerisinde hastalığının teşhis ve tedavi edilemediği,
13.03.2001 tarihinde başladığı askerlik hizmetine terhisine yaklaşık 1,5 ay kalmasına kadar devam ettiği dikkate alındığında rahatsızlığının bünyesel olması imkanlı olmakla birlikte, mevt vakasının askerlik hizmeti vazifesinden kaynaklandığı sonucuna ulaşılmıştır.
T.C.
Danıştay
11. Daire
Temel No:2012/8090
Karar No:2013/9118
K. Tarihi:
Temyiz İsteminde Bulunan (Davacı) : …
Karşı Taraf (Davalı) : Toplumsal Güvenlik Kurumu Başkanlığı
Vekili : Av. …
İstemin Özeti: Davanın vazife istikametinden reddine ait kararını bozan Danıştay Onbirinci Dairesinin kararına uyulmak suretiyle Ankara 11. Yönetim Mahkemesince verilen 18/05/2012 tarihli ve E:2011/68; K:2012/711 sayılı kararın; davacı tarafından, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi : Müjgan Karyağdı
Fikri : Belgedeki evrakların incelenmesinden sağlam olarak askerlik hizmetine başlayan ve terhisine yakın bir tarihte vefat eden davacının oğlunun, vefatına neden olan rahatsızlığının teşhis ve tedavi süreci ile birlikte değerlendirilmesinden, görevinden kaynaklandığı sonucuna ulaşılmış olup, aksi istikametteki kararın bozulması gerektiği düşünülmüştür.
TÜRK MİLLETİ ISMINE
Karar veren Danıştay Onbirinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava, davacı tarafından, askerliğini yaparken vefat eden oğlundan ötürü görev malulü aylığı bağlanması için yapılan müracaatın reddine ait sürecin iptaline karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
Yönetim Mahkemesince, davacının oğlunun Konya İli Kulu İlçe Jandarma Komutanlığında jandarma er olarak bu misyonu ifa etmekte iken rahatsızlanması nedeniyle sevk edildiği Konya 100 Yataklı Hava Hastanesince beyin tümörü teşhisi konularak 22.07.2002 tarihinde Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesine sevk edildiği, burada 24.07.2002 tarihinde yapılan ameliyatı sonrasında 27.07.2002 tarihinde vefat ettiği, birebir tarihli “ölü muayene ve otopsi tutanağında” vefatın beyin tümöründen kaynaklandığının belirtildiği, davacının oğlunun mevti nedeniyle tarafına görev malüllüğü aylığı bağlanması talepli müracaatının, vefat hadisesinde vazifenin neden ve tesirinin bulunmadığı yolundaki raporu münasebet gösterilerek reddedildiği, Duruşmalarının 28.03.2012 tarihli orta kararı ile dava evrakında yer alan sıhhat raporları ve başka dokümanlar temel alınarak, davacının oğlunun mevt hadisesinin, askerlik görevinden kaynaklanıp kaynaklanamayacağının sorulması üzerine, Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Beyin ve Hudut Cerrahisi Kısmı Eğitim ve İdari Sorumlusu Prof. Dr. … tarafından hazırlanan 25.04.2012 tarihli raporda, ismi geçenin beyin tümörü nedeniyle vefat ettiğinin kesin olduğu ve bu durumunun askerlik hizmeti görevinden kaynaklanmadığının belirtildiği, bu durumda, davacı tarafından oğlunun mevt hadisesinin misyonunun neden ve tesiriyle meydana geldiğini kanıtlayıcı bilgi ve doküman sunulamaması ve kelamı edilen rapordaki görüş dikkate alındığında, vefat hadisesinin beyin tümöründen kaynaklanıp, bünyesel olduğu ve askerlik görevinin neden ve tesiriyle meydana gelmediği sonucuna varıldığı, bu nedenle tesis edilen süreçte hukuka karşıtlık görülmediği gerekçesiyle dava reddedilmiştir.
Davacı Duruşma Kararının hukuka karşıt olduğunu öne sürmekte ve temyizen incelenerek bozulmasını istemektedir.
5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu’nun 56. hususunda, muvazzaf, yedek ve istekli erlerin silah altında bulundukları esnada yahut celp ve terhislerinde (Serbest sevkler dahil) sevkleri sırasında, Yedek Subay Okulu öğrencilerinin gerek okulda, gerek okuldan önceki hazırlık kıtasında görev malülü olmaları halinde, kendilerine, tahsil durumlarına nazaran, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 36’ncı unsurunda tespit edilen giriş derece ve kademe meblağlarının, daha evvel Devlet Memuriyetinde bulunmuş olanlardan kazanılmış hak aylıkları yahut emekli keseneğine temel aylıklarının, kelamı edilen giriş derece ve kademe meblağının üzerinde olanlara bu aylıklarının emeklilik gösterge tablosunda karşılığı olan derece ve kademe meblağının, %70’i üzerinden aylık bağlanacağı, bu suretle bağlanacak aylıklarına, maluliyet derecelerine nazaran, 55’inci hususta gösterilen nispetlerde artırım yapılacağı kurala bağlanmıştır.
Tıpkı Kanun’un 45. unsurunda ise, Kanun’un 44’üncü unsurunda yazılı malüllüğün; iştirakçilerin görevlerini yaptıkları sırada görevlerinden doğmuş olması; görevleri dışında kurumların verdiği rastgele bir kuruma ilişkin öteki işleri yaparken, bu işlerden doğmuş olması; kurumların menfaatini korumak gayesiyle bir iş yaparken o işten doğmuş olması(maksadın ilgili kurumlarca kabul edilmesi şartıyla); fabrika, atölye ve gibisi işyerlerinde, işe başlamadan önce iş sırasında yahut işi bitirdikten sonra, o işyerinde husule gelen ve yeniden o işyerinin mahiyetinden yahut çalışma konusundan ileri gelen kazadan doğmuş olması durumunda; buna görev malüllüğü ve bunlara uğrayanlara da görev malülü deneceği kararına yer verilmiştir.
5434 Sayılı Kanun’un üstte yer verilen 56. hususu ve Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu’nun ilgili unsurları ışığında, erler için görev malullüğü için aranılan ”vazifeden doğma halinin” daha geniş kapsamlı düşünülmesi gerekmektedir. Çünkü erlerin, eğitim, hareket ve iç hizmetin gerektirdiği vazifeleri haricinde, belirli bir disiplin içerisinde, kendi inisiyatifleri olmaksızın, tespit edilen yerlerde bulunmaları zarurî olduğundan, 5434 Sayılı Kanun’un 48. unsurunda öngörülen yasak aksiyonları işlememek ve kendi kusurlu ve kasıtlı hareketleri dışında meydana gelen kazalarda yararlanmaları ve ölmeleri durumunda haklarında Kanun’un görev malulüğü ile ilgili kararlarının uygulanmasını gerektirmektedir. Yeniden erlerin her türlü tıbbi tedavisi, İç Hizmet Kanunu ve İç Hizmet Yönetmeliğinde belirtilen asıllara uygun formda askeri sıhhat ünitelerince yerine getirildiğinden ve erlerin bu sıhhat hizmetlerinin sunumu sırasında kendi tercihleri ile istedikleri sıhhat ünitesinde yahut istedikleri bir vakitte tedavi olma üzere bir talihleri bulunmadığından, bu tıp askeri sıhhat hizmetlerinin de askerlik misyonunun bir kesimi olarak askerlik hizmetinden farklı düşünülmemesi sonucunu doğurmaktadır.
Hadisede, davacının oğlunun askerlik hizmetine sağlam olarak başladığı, baş ağrısı, halsizlik, mide bulantısı şikayetleri için evvel sinüzit tedavisi, daha sonra da ruhsal tedavi gördüğü, fakat bu tedavilerden sonuç alınamaması üzerine terhis edilmesine yaklaşık 1,5 ay kala ailesinin yanına gitmek üzere kendisine müsaade verildiği, burada durumunun berbatlaşması nedeniyle kendi imkanları ile gittiği özel bir hastanede beyninde ur olduğunun tespit edilmesi üzerine, kıtasına geri dönerek, Konya 100 Yataklı Hava Hastanesine, oradan da Konya Selçuklu Üniversitesi Tıp Fakültesine sevk edildiği, bu Hastanede geçirdiği operasyon sonucu vefat ettiği, İlçe Jandarma Kumandan Vekilinin 31.07.2002 tarihli yazısında da, komutanlıkları buyruğunda misyonlu olan erin, misyon yaptığı mühlet içerisinde baş ağrısı, halsizlik, mide bulantısı şikayetleri ile müteakip tekraren hastaneye sevk edildiğinin, yapılan muayene sonucu sinüzit teşhisi konduğunun lakin tedavinin sonuç vermediğinin belirtildiği evrakın incelenmesinden anlaşılmıştır. Davacının oğlunun, üstte özetlenen hastalık ve tedavi sürecinin birlikte değerlendirilmesinden; askere sağlam olarak alındığı, vazifesi sırasında rahatsızlanması üzerine tedavi gördüğü, lakin tedaviden sonuç alınamadığı, terhis edilmeyerek askerlik hizmetine devam ettiği, durumunun ağırlaşması nedeniyle verilen müsaade devrinde gittiği özel hastanede hastalığının teşhis edildiği, bu ortada terhisine yaklaşık 1,5 ay kaldığı, vakada kendi yanılgısı yahut kusurlu bir davranışının da olmadığı göz önünde alındığında görev malulü olduğu kanaatine varılmış olup, aksi yolda tesis edilen süreçte tüzel isabet görülmemiştir.
Yönetim Mahkemesince, davacının oğlunun beyin tümörü nedeniyle öldüğünün kesin olduğu ve hastalığının bünyesel olması nedeniyle mevt vakasının askerlik hizmeti görevinden kaynaklanmadığı, rahatsızlanması nedeniyle sevk edildiği Konya 100 Yataklı Hava Hastanesince beyin tümörü teşhisi konularak Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde ameliyatı sonrası vefat ettiği belirtilmiş ise de, davacının rahatsızlığının Konya 100 Yataklı Hava Hastanesine sevk edildiği tarihten çok evvel başladığı, tekraren hastaneye sevk edildiği halde sinüzit teşhisi ile tedavi gördüğü, daha sonra ruhsal tedaviye devam edildiği, beyin tümörü teşhisinin ise birinci kere, müsaadeli iken kendi imkanlarıyla gittiği özel bir hastanede konulduğu, askerlik hizmeti süreci içerisinde hastalığının teşhis ve tedavi edilemediği, 13.03.2001 tarihinde başladığı askerlik hizmetine terhisine yaklaşık 1,5 ay kalmasına kadar devam ettiği dikkate alındığında rahatsızlığının bünyesel olması imkanlı olmakla birlikte, vefat hadisesinin askerlik hizmeti vazifesinden kaynaklandığı sonucuna ulaşılmış ve davanın reddine ait kararda tüzel isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davacının temyiz isteminin kabulü ile Duruşma kararının bozulmasına, evrakın yine bir karar verilmek üzere Duruşmaya gönderilmesine, kararın bildirim tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içinde Danıştay’da karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 25.10.2013 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
NOT: 5510 sayılı Kanun ile 5434 sayılı Kanunun ilgili kararları
Memurlar
