Asıl savaş internette: 463 milyon Hintlinin TikTok’u bırakmasının maliyeti 50 milyar dolar
Hindistan-Çin Savaşını kimin kazanacağına Bordo Klavyeliler karar verecek. Haziran ayında Çin’in 20 Hint erini öldürmesine Hindistan’ın karşılığı 60 Çinli teknoloji şirketini yasaklamak oldu. Hindistan’ın en büyük şirketi TATA 22 milyar dolar bedele sahipken TikTok 100 milyar doların üstünde. Hindistan açısından hususun trajik yanı ise TikTok’un kullanıcılarının yarısından fazlasının Hintli olması. Bir sair deyişle TikTok’un kıymetinin 50 milyar dolar yükselmesinin ardında 463 milyon Hintli var. ‘Bordo Klavyeli’ Hintliler toplumsal medya boykotuna başladığı gün Çin ordusuna Hindistan ordusundan çok daha güçlü bir zarar verecek. Yani Hindistan’ın TikTok’u engellemesi Çin’in nükleer tesislerini vurması kadar tesirli.
Çin malı denince hepimizin aklına ucuz taklit eser gelir. 2000’li yılların başında ‘ne alırsan bir milyon’ dükkanlarıyla başlattıkları bu sistem şu an jet üretmekten dünyanın en büyük teknoloji firmalarını kurmalarını sağladı. Çin bir devlet siyaseti olarak spotcular çarşısı üzere hareket ediyor ve bu bahiste da hayli başarılı.
Çin; bilakis mühendislik dediğimiz bu metot ile birçok Amerikan eserinin çakmasını yapıyor. Yeni geliştirdikleri jetlerini dahi bu halde yapan bir devletten bahsediyoruz. Lockheed Martin’in ürettiği F-22’i kopya edip J-20 ismiyle piyasaya sürdüler.
Ne alırsan bir milyondan yılda bir milyon site kapatmaya
İmitasyon eser yapma konusunda uzmanlaşan Çin bunu internet pratikleri için de yapmaya 5 Temmuz 2009 günü karar verdi. Urumçi’de 2 Uygur Türkü personelin öldürülmesinin akabinde Uygur Türkleri devletin etnik ayrımcılığına daha fazla dayanamayıp protestolara başladı.
Vakalar Kaşgar’a da sıçrayınca Çin yabancı gazetecileri memleketten gönderip haber alma mekanizması olarak kullanılan platformları yasakladı. Memlekette tam bir milyon 300 bin internet sitesi kapatılırken Çin devleti kendi denetleyebileceği pratiklere yöneldi.
Google’ın gibisi Baidu, Whatsapp’ın ve Facebook’un muadili WeChat, Twitter alanına ise Sina Weibo kullanılmaya başlandı. Komunist Parti bu sayede haber akış merkezini kolaylıkla denetlemeye başladı. Kişilerin neleri aratabileceğinden, arattıklarında önüne ne çıkacağına, şahsi mesajlaşmalarında neyden şikayet edip, kimlerin ‘Komunist Parti’ için tehdit olabileceğine kadar her şeye hakim oldular.
Geçtiğimiz hafta New York Times’ın hazırladığı evraka nazaran; Çin’in, Uygurları bu tatbikler sayesinde 2013’ten beri takip ettiği ortaya çıktı. Türkiye’de ya da ABD’de olsa dahi Uygur Türklerinin kendi aralarındaki bütün konuşmaları Çin hükümetinin ekranına da düşüyor.
Türkiye’de yaşayan birçok Uygur dedelerinin ve ninelerinin dahi hiçbir mantığı olmadan Çin devleti tarafından kaçırıldığını anlatıyordu. Bunun temel sebeplerinden biri de yurtdışında yaşayan Uygurların tüm şahsi mülahazalarını pratikler üzerinden tespit eden Komunist Parti’nin bunu bir gözdağı aracı olarak kullanması.
TikTok da bu pratikler üzere bir imitasyon. Orjinali ‘Douyin’ ismiyle piyasaya sürülen pratik Dünya pazarında farklı bir biçimde taraf aldı.
Bu pratikler arasında en tanınan olanı ise TikTok. Yalnızca bu yılın birinci 3 ayında 315 milyon sefer indirilen tatbik bu sahada bir rekora sahip. Tatbikin dünya çapında 800 milyon canlı üyesi varken yekun indirilme sayısı bir buçuk milyar.
En dikkat cazibeli noktalardan biri ise Hindistan’ın canlı kullanıcı sayısının yarısından fazlasını tek başına karşılıyor olması. TikTok’un Hindistan’daki etkin kullanıcı sayısı 466 milyon.
Tecrübeli bir yazılım mühendis olduğunu belirten Reddit kullanıcısı Bangorlol bilakis mühendislik yaparak TikTok’un kullanıcıların haberlerine ne denli iştahla saldırdığını toplumsal medya platformundan paylaştı.
Kısaca telefona TikTok yüklediğiniz an; kişisel fotoğraflarınızı, mesajlaşmalarınız, kopyala-yapıştır yaptığınız tüm haberleri Çin Komunist Partisi ile de paylaşmış oluyorsunuz. Durumun vehametini bangorlol şöyle özetliyor: ‘Diğer tatbikler TikTok’un yanında bir güvenlik cenneti.’ Bu arada paylaşım hiçbir sebep gösterilmeden Reddit’ten kaldırıldı.
Hindistan’ı Bordo Klavyeliler kurtaracak
Yani bir Hintlinin Çin ile savaşa yapabileceği en büyük ek internetten icmal yapıp TikTok’u ya da yasaklanan 59 Çinli şirketi telefonunda silmek olacaktır. Bu reaksiyonun tesiri ise cephede büyük kahramanlıklar göstererek kazanılanlardan çok daha fazla. Yani Hindistan’ın TikTok’u engellemesi Çin’in nükleer tesislerini vurması kadar tesirli.
15 Haziran 2020 günü Çin ile olan hudut anlaşmazlıklarının çatışmaya dönmesi üzerine 20 Hint er hayatını kaybetti. İki memleket arasında yıllardır devam eden bu anlaşmazlık uzun bir mühlet sonra birinci sefer vefatla sonuçlanan bir çatışmaya dönüşürken Hindistan’ın birinci reaksyionu ise Çinli internet şirketlerine yasak koymak oldu.
Çin kendi pratiklerini dünyanın en büyük 2. pazarı Hindistan’a da sokmayı başarmıştı.
Hindistan’da yalnızca WeChat’in 200 milyona yakın üyesi varken memleketteki TikTok kullanıcı sayısı 466 milyonu bulmuş durumda.
Memleketimizde askeri hususlarda tefsir yapan kişileri küçümsemek için kullanılan Bordo Klavyeliler tabiri artık günümüzün gerçek gücüne dönüşmekte.
Cepheleri ayakta tutan ekonomilerken bu ekonomileri birçok devlette de internet şirketleri finanse ediyor.
Şu an TikTok’un değerlemesi 100 milyar doların üzerinde ve TikTok kullanıcılarının yarısından fazlası Hintli. Hindistan’ın en büyük şirketi TATA’nın değerlemesinin 22 milyar dolar ettiğini göz önünde bulundurursak TikTok’un yalnızca Hindistan üzerinden değerlemesi 50 milyar doların üstünde. Yani bir Hintlinin Çin ile savaşa yapabileceği en büyük ek internetten tahlil yapıp TikTok’u ya da yasaklanan 59 Çinli şirketi telefonunda silmek olacaktır. Bu reaksiyonun tesiri ise cephede büyük kahramanlıklar göstererek kazanılanlardan çok daha fazla.
Ahmet Fadıl Erarslan
Memurlar
