Avrupa Birliği (AB) ülkeleri, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla uğraşta alınan seyahat kısıtlamalarına karşı “aşı pasaportu” uygulaması hakkında bölünmüş bir manzara çiziyor. Kimi ülkeler aşı olanlara seyahat imkanı verecek bir evrak verilmesini isterken kimileri buna karşı çıkıyor.
“Aşı pasaportu” yahut “aşı sertifikası” tartışmaları ocak ayında Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis’in AB idaresine yazdığı mektupla başladı. Miçotakis, aşı olanların rahatça seyahat edebilmesini sağlamak emeliyle AB genelinde uygulanacak bir belgeleme sistemi kurulmasını önerdi.
AB idaresi ise bu türlü bir sistem için şimdi erken olduğunu savunarak mevzuyu erteledi. Ertelemenin münasebeti sistemin “hukuken ayrımcılık” ortaya çıkarabileceğiydi. Şimdi aşıya erişimi olmamış şahısların yahut tıbbi münasebetlerle aşı olamayacak bireylerin kısıtlamasız seyahat imkanından faydalanamayacak olması yasal olarak sıkıntılı bir alan oluşturacaktı.
Fakat bilhassa turizm gelirlerinin ekonomilerinde önemli yer ettiği kimi ülkeler bu uygulamayı savunuyor ve gündemde tutmak istiyor. Bu ülkelerin başında uygulamayı öneren Yunanistan geliyor.
Yunanistan uygulamanın örneğini İsrail ile başlattı. Yüksek aşılama oranına ulaşan İsrail ile Yunanistan ortasında Kovid-19 aşısı olanların iki ülke ortasında rastgele bir kısıtlama olmaksızın seyahatine imkan sağlayan turizm mutabakatı yapıldı.
Bir öteki turizm ülkesi İspanya da aşı pasaportu verilmesini istiyor. İspanya İktisat Bakanlığı, ülkenin ana ekonomik faaliyetlerinin düzelebilmesi için “güvenli seyahat koridorları” oluşturulmasının hayati ehemmiyet taşıdığını vurgulayan rapor hazırladı. İktisat Bakanı Nadia Calvino, “Aşı kartları konusunda ilerleme ve hudutların açılması ekonomik düzelme için temel kıymet taşımaktadır.” dedi.
Yüksek turizm gelirini sahip bir öteki ülke olan İtalya bir an evvel olağana dönebilmek için aşı pasaportu uygulamasını istiyor. Başbakanlık Acil Tedarik Komiseri Domenico Arcuri, pasaportun “kötü bir fikir olmadığını” söyledi.
KUZEY AVRUPA HAZIRLIKLARA BAŞLADI
Kimi Kuzey Avrupa ülkeleri de şimdiden aşı pasaportu üzere uygulamalara başlayacağını açıkladı. Danimarka ve İsveç, yaz aylarında turizmi canlandırmak maksadıyla “dijital aşı sertifikaları” dağıtma planları yaptıklarını duyurdu.
Danimarkalı yetkililer, bu sertifikaya sahip olanların iş seyahatlerine, spor aktifliklerine, kültürel faaliyetlere, hatta restoranlara gidebileceğini belirtti.
AB üyesi olmayan fakat Schengen bölgesinin bir modülü İzlanda da ocak sonundan itibaren aşı olanlara dijital dokümanlar vermeye başladı. İzlanda’ya girişte bu cins bir belgeyi gösterenlerin huduttaki kısıtlamalardan muaf tutulacağı, Kovid-19 testi yaptırmak zorunda kalmayacağı açıklandı.
Baltık ülkesi Estonya ise pilot proje başlatarak aşı olunduğuna dair ispat gösterenlerin karantinaya alınmayacağını bildirdi. Estonya, Dünya Sıhhat Örgütü ile olası bir dijital aşı sertifikası uygulaması çalışmalarına da başladı.
FRANSA, ALMANYA, BELÇİKA, POLONYA KARŞI ÇIKIYOR
Kimi AB ülkeleri ise aşı sertifikası fikrine karşı çıkıyor. Bunlardan biri olan Fransa, herkesin aşıya erişimi olamayacağını münasebet gösteriyor.
Fransa Sıhhat Bakanı Olivier Veran, buna ek olarak aşıların ne kadar gözetici olduğunun şimdi tam olarak bilinmediğini, bu tartışmanın birkaç ay sonra yapılması gerektiğini söyledi.
Almanya da öneriyi savunmuyor lakin özel kesimin uygulamaya geçmesi halinde yasal olarak engellenemeyeceği görüşünü öne çıkarıyor.
Almanya Adalet Bakanı Christine Lambrecht, “Bir restoran sahibi yalnızca aşı olmuş şahıslara kapılarını açacak olursa bunu şu anki yasal durumda engellemek sıkıntı olur.” dedi.
Belçika Dışişleri Bakanı Sophie Wilmes ise bu tıp uygulamanın AB vatandaşları ortasında ayrımcılığa yol açacağını söyledi. Herkesin aşıya erişiminin kısa müddette mümkün olmayacağını hatırlatan Wilmes, uygulamaya geçilmesi halinde aşı olmamış bireylerin kişisel özgürlüklerinin hudut ötesi seyahatlerde engellenemeyeceğini lisana getirdi.
Aşı pasaportuna geçmeyi şu an için düşünmeyen ülkeler ortasında Polonya da bulunuyor. Lakin Polonya hükümeti, geliştirilen bir akıllı telefon uygulamasıyla aşı olanların ülkeye varışta karantinaya girmemesini sağlıyor.
DSÖ ŞİMDİLİK PASAPORTA KARŞI
Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ), geçen ay aşı sertifikası tartışmaları ağırlaştığında bu türlü bir sisteme “henüz” karşı olduğunu açıklamıştı.
DSÖ yetkilileri, aşının virüsün bulaşmasını ne derece engellediği, ne kadar mühletle hami olduğu üzere birçok mevzuda kâfi bilgi bulunmadığını hatırlatmıştı.
Bunlara ek olarak üretim kapasitelerinin düşük olduğu, şimdi kâfi doz ölçüsüne ulaşılamadığı üzere münasebetler de sıralanmıştı.
– Dünya nüfusunun şimdi yüzde 1,93’ü aşılandı
Dünya genelinde 10 Şubat prestijiyle 151,5 milyon kişi Kovid-19 aşısı olmuş durumda. Bu da dünya nüfusunun şimdi yalnızca yüzde 1,93’ünün aşı olduğunu gösteriyor.
450 milyon nüfuslu AB içinde ise aşı olanların sayısı şimdilik yalnızca 18,3 milyon.
Memurlar
