Sıhhat Bilimleri Üniversitesi (SBÜ) Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. İlyas Dökmetaş, AA muhabirine, aşı tersi kimi bireylerin, “aşı olunca bağışıklığın istenen düzeyde gelişmeyeceği, hastalık geçirilirse daha yüksek oranda bağışıklık kazanılacağı” görüşünü savunduklarını lakin bu fikrin yanlışsız olmadığını söyledi.
Hastalık sırasında istenmeyen tesirlerle karşılaşılabileceğini lisana getiren Dökmetaş, şöyle devam etti:
“Aşık Veysel çiçek hastalığı geçirdi ve dünyayı göremez oldu. Çocuk felci geçirenler bacaklarındaki sorunlar nedeniyle engelli olarak hayatlarını sürdürüyor. Kızamık üzere ölümlere neden olabilen hastalıklar da var. Toplumda belirli oranda aşılanmayan kişi olunca başka insanlarda da salgın görülebiliyor ve çok kişi ölebiliyor. Aşı, immünglobulin ve antiserum uygulamaları yaşama vesile oluyor. Köpek ısırması, kedi tırmalaması sonrası aşılamadan nasıl kaçabilirsiniz? Çivi batması yahut trafik kazası üzere olaylardan sonra daha evvel de aşılanmadıysanız tetanostan nasıl korunabilirsiniz? Kesinlikle ki aşıyla… Bunların insanlara anlatılması lazım.”
Prof. Dr. Dökmetaş, birtakım bireylerin aşıların aktifliğini ve güvenliğini bilmediği için aşı olmak istemediğini öne sürdüğünü belirtti.
Bazılarının de aşı olmak ya da ilaç kullanmak yerine klasik tıbbı tercih ettiğinden bahseden Dökmetaş, kelle paça, üzüm, sirke üzere besinlerin hastalıklar üzerinde direkt tesiri bulunmadığını, destek olarak kullanılabileceklerini söz etti.
Prof. Dr. Dökmetaş, “Aşı konusunda bilimsel davranılmalı. Devletimiz tüm insanları korur. Çocukluk çağında mecburî olan aşılar var. Erişkinde kullanacağımız aşılar var. Devletin, bakanlığın önerdiği, bilim insanlarının ortak mutabakatıyla çıkan bu kurallara uymamız gerekir. Bu nedenle hem çocukluk çağında hem de erişkin yaşta aşılanmamız lazım. Mesela erişkinler içerisinde şeker, KOAH hastaları, diyalize girenler, kanser tedavisi görenler, kortizon tedavisi alanlar, AIDS’li bireyler, ileri yaşta olanlar, sıhhat çalışanları yahut birtakım özel meslek kümeleri kesinlikle hastalıklardan korunmalı.” diye konuştu.
“Aşının koruyuculuğu 14 gün sonra başlıyor”
Kovid-19’a karşı geliştirilen aşılar hakkında da konuşan Dökmetaş, bu mevzuda Sıhhat Bakanlığı ve Koronavirüs Bilim Heyeti’nin görüş, teklif ve tavsiyelerinin son derece kıymetli olduğunu vurguladı. Dökmetaş, burada vazife alan bilim insanlarının Kovid-19 aşısının olunması gerektiği tarafında ortak kanaatleri olduğunu hatırlattı.
Enfeksiyonlardan korunmak için 3 temel yol bulunduğunu aktaran Dökmetaş, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Birinci temel yol; enfeksiyon odağının ortadan kalkması, o hastalığın bir daha hiç görünmemesidir. Kovid-19’u şu anda ortadan kaldıramıyoruz, kendisinden korunmamız gerekiyor. İkinci temel yol; Kovid-19’un bulaşmasını engellemek. Maske takarak, ortamıza ara koyarak, paklığa dikkat ederek virüsün bulaşmasını engelliyoruz. Önlemlere karşın bulaş oluyorsa nasıl korunacağız? Üçüncü temel yol olan ilaç ya da aşıyla. Şimdi Kovid-19’dan koruyan ilaç yok. Geriye aşı seçeneği kalıyor. Hastalıktan korunmak için aşı gerekiyor.”
Aşının çabucak koruyuculuk sağlamayacağını söz eden Dökmetaş, “Aşının koruyuculuğu yapıldıktan yaklaşık 14 gün sonra başlıyor. Yani, aşıyı bugün yaptırdınız, yarından itibaren sizi korur mu? Hayır. Yüzde 100 korur mu? Hayır. Bu aşıların koruyuculuğu yüzde 70-80-90 oranında. Demek ki, kimi insanları koruyamayabiliyor. O halde aşı yaptırmış olsanız bile ortamda dolaşmaya devam eden virüsten korunmak için maske, uzaklık ve paklık kurallarına uymayı sürdürmeniz gerekiyor.” ikazını yaptı.
“Çinli firmanın kullandığı teknik, yıllardan beri kullandığımız inaktif aşı tekniği”
Türkiye’de birtakım şahısların Çinli ilaç şirketi Sinovac Biotech’in geliştirdiği “CoronaVac” isimli Kovid-19 aşısına karşı toplumsal medyadaki ön yargılı tavrını kıymetlendiren Dökmetaş, “Bazı bireyler, ‘Çin dataları herkesle paylaşmıyor. Bu hastalık Çin’de başladı aşıyı da onlar yapıyor ve bundan para kazanacaklar.’ üzere farklı görüşlere sahip. Aslında Çinli firmanın kullandığı teknik en eski teknik. Yıllardan beri bizim de kullandığımız inaktif aşı tekniği.” diye konuştu.
İnsanların bir kısmının Çin aşısına güvenemediklerini söylediğini aktaran Dökmetaş, şöyle devam etti:
“Halbuki bilim kozmiktir. Bilim insanları bunları kıymetlendirmeli ve tekliflerini yapmalıdır. Elimizde 3-4 aşı var da biz illa ki bunu yapalım diye mi zorluyoruz? Hayır. Şu an dünya bir salgınla baş etmeye çalışıyor. Her ülke her aşıya ulaşamıyor. Devlet Çin’deki aşıya ulaşmış, Almanya’daki aşıyla da irtibat kurmaya çalışıyor. Şu evrede elimizdeki aşı bu. Öteki alternatifimiz yok; ya aşı olacağız ya da aşı olacağız. Bir kişi, çok özel bir durum nedeniyle aşı olmayacağını söylüyorsa maske, uzaklık ve hijyen kurallarına titizlikle uymasını öneriyoruz. Aşı olanlar da çabucak ‘eski yaşantıma döneyim’ dememeli zira aşı yüzde 100 korumayabilir. Ne kadar müddet gözetici olacağı da şimdi belirli değil. Aşı olduğunuzda korunma düşük filtredeyse yine hastalanma ihtimaliniz var. Bu nedenle aşı da olsanız önlemlere bir müddet daha devam etmeniz lazım.”
Prof. Dr. İlyas Dökmetaş, olağan yaşama dönmenin hastalık etkeninin tüm ülkelerde ortadan kalkmasıyla mümkün olabileceğini belirterek, virüs dünyadan yok olmadığı sürece, insanların maske, uzaklık ve hijyen kurallarına uyarak kendilerini muhafazayı sürdürmeleri gerektiğinin altını çizdi.
Memurlar
