Bağlayıcılığı bulunmayan rapor hakkında parlamentoda yapılan oylamada 480 milletvekili rapor lehine oy kullanırken 64 milletvekili aleyhte oy verdi. 150 milletvekili ise çekimser kaldı.
İspanyol milletvekili Nacho Sanchez Amor tarafından hazırlanan raporun Türkiye’nin AB’ye iştirak müzakereleriyle ilgili genel değerlendirmesinde Türkiye’nin Avrupa Birliği (AB) bedellerinden uzaklaştığı tez edildi.
Doğu Akdeniz’deki durumun Türkiye-AB münasebetlerini tarihin en düşük düzeyine getirdiği belirtilen raporda, diyaloğun yine tesis edilmesi ve mevcut problemlerin temelinde yatan sebeplerin çözülmesi için tarafların bağları derinlemesine değerlendirmesi gerektiği kaydedildi.
Raporda “hukukun üstünlüğü ve temel haklar, kurumsal ıslahatlarda geriye gidiş ile bilhassa AB üyelerine karşı izlenen dış politika” nedeniyle alakaların gerilediği savunuldu.
AB’nin Türkiye ile diyalog ve olumlu gündem gayretlerinin onaylandığı raporda, dingin iştirak sürecinin iki tarafta da “yorgunluğa” yol açtığı kaydedildi. Türkiye’nin önemli ıslahatlar yapmayı taahhüt ettiği devirde AB Kurulu’nun yargı ve temel haklar ile adalet, özgürlük ve güvenlikle ilgili iki müzakere başlığının açılmasını engellediği, lakin engellemenin gerilemeye mazeret edilmemesi gerektiği belirtildi.
AP milletvekilleri, Türkiye’nin “iç, dış ve kurumsal siyasetlerinde değişim olmaması halinde” AB Komitesinin Türkiye ile iştirak müzakerelerini resmen askıya almayı tavsiye etmesini istedi ve gerekirse gelecekteki bağlar için mümkün “yeni modeller” araştırılmasını lakin müzakerelerin yalnızca kültürel yahut dini münasebetlerle bozulmaması gerektiğini vurguladı.
Raporda bölgenin istikrarı için Türkiye’nin stratejik ehemmiyete sahip bir partner ülke ve AB’nin NATO içinde de olmak üzere mümkün olan en iyi alakaları kurmak istediği bir müttefik olduğu belirtildi. AB’nin, Türkiye ile birçok alandaki stratejik ahenginde ve yapan iş birliğinde çıkarı bulunduğu söz edilerek, olumlu bağlantılar için bu görünümü, Türkiye’nin mevcut siyasetlerinin engellediği ileri sürüldü.
Türkiye’nin terörle çaba yasasını memleketler arası standartlarla uyumlu hale getirmesi gerektiğini savunan milletvekilleri, yasal güvenlik kaygıları bulunduğunu da belirterek terör örgütü PKK’nın taarruzlarını kınadı.
Kürt sorununun hak ettiğinden daha az dikkat çektiğini tabir eden milletvekilleri, Türkiye’nin İstanbul Mukavelesinden çekilmesini kınadı, ayrıyeten Türkiye’ye iklim değişikliğiyle ilgili Paris Muahedesini onaylama davetinde bulundu. AP’nin raporunda “başkanlık sisteminin otoriter yorumunun güçlenmesinden”, seçim ıslahatı hakkındaki açıklamalardan, “ultra milliyetçi” telaffuz kullanımından ve siyasi kutuplaşmadan kaygılı olunduğu belirtildi.
Türkiye’nin yaklaşık 4 milyon sığınmacıya mesken sahipliği yaparak değerli bir rol oynadığı, sığınmacıların entegrasyonu için yürütülen çalışmaların övgüyle karşılandığı kaydedilen raporda, AB’nin sığınmacılara yardımlarının devam etmesi istendi.
Yeni tip koronavirüsle (Kovid-19) uğraşta Türkiye-AB bağının bilhassa arz zinciri oluşturulmasında derinleşmesi istenen raporda, Gümrük Birliğinin modernizasyonunun tarafların çıkarına olacağı, vize serbestisi sürecine takviye tabir edilerek vize serbestisinin toplumlar ortasındaki temasa katkı sunacağı vurgulandı.
Milletvekilleri, Türkiye’nin hükümran bir ülke olarak kendi çıkarlarına uygun dış siyaset izleyebileceğini lakin AB’ye aday bir ülke olarak AB’nin dış siyasetine ahengi hedeflemesi, Doğu Akdeniz ve Kıbrıs üzere problemlerin tahlilinde diyalog ve diplomasinin kullanılması gerektiğini belirtti. Kıbrıs konusunda AB’ye ve üye ülkelere müzakereleri muvaffakiyetle sonuçlandırmak için daha faal rol oynama daveti yapıldı. Türkiye’nin Suriye, Libya ve Dağlık Karabağ siyasetleri da eleştirildi.
Türkiye’yi AB ile yapan diyaloğa davet eden milletvekilleri, AB’nin mümkün olan tüm diyalog durumlarını takip etmeyi sürdürmesini istedi. Bunun mümkün olmaması ve Türkiye’nin “tek taraflı adımları atmaya devam etmesi” durumunda AB’nin yaptırımlar dahil elindeki imkanları kullanması talep edildi.
Milletvekilleri, parlamentolar ortası toplantıların yanı sıra Türkiye-AB önderler toplantısının düzenlenmesi davetinde bulundu. Raporun sonunda bağlantıları genel manada düzeltmek için iki tarafın da saygılı bir lisan kullanması, mevcut önyargılar ve yanlış anlamalarla çaba etmek, kamuoyunda karşı tarafın imajının tarafsız algılanmasını sağlamak için efor göstermesi gerektiği tabir edildi.
Milletvekillerinin verdiği değişiklik önergelerinin oylanmasıyla rapora 1915 olaylarının 100. yılında AP’de kabul edilen karar tasarısına atıf yapan bir husus eklendi ve Türkiye’ye kelamda “Ermeni soykırımını” tanıma daveti yapıldı.
Değişiklik önergeleri ortasında bulunan Türkiye’nin üyelik müzakereleriyle Türkiye’ye mali yardımların büsbütün sonlandırılmasını içeren hususlar ise reddedildi.
Memurlar
