Türkiye genelinde hasat edilen buğday ve gibisi saplı mahsullerin hasadından sonra tarlada kalan bitki saplarını sürülerek temizlenmesi masraflı olduğu için birtakım üreticiler tarafından anız yakılıyor. Kırklareli Tarım ve Orman Vilayet Müdürü Funda Aksiyon Özel, “Tarla bitkilerinde, eseri tarladan kaldırdıktan sonra tarlada kalan bitki kısımları, kök, sap, kısım ve yaprak üzere makûs bir alışkanlık sonucu kimi üreticiler tarafından yakılmaktadır ve ne yazık ki bu üretici sayısı epey fazladır. Anız olarak bilinen bu bitki artıklarının, toprağı kolay işlemek ve yabancı ot tohumlarının ortadan kaldırılması gayesiyle yakılması topraklarımıza, ailemizin ve ülkemizin geleceğine büyük ziyan vermektedir. Anız yakmak ulusal serveti yok eder. O denli ki anızın yakılmasının yararı olmadığı üzere ziyanları saymakla bitmez” dedi.
Özel, anız yakmanın toprağa verdiği ziyanları anlatarak, şöyle dedi:
“Anız denilen bitki artıkları organik unsurlardır. Toprağa karıştırıldığında toprakta ayrışarak, ‘humus’ ismi verilen ve toprağın randıman gücünü artıran maddeyi meydana getirir. Ayrışma sırasında, anızın yapısında bulunan, bitkiye yarayışlı bitki besin unsurları toprağa geçerek toprağın randıman gücünü artırır. Zira besin olarak aldığımız buğday, mısır, bakliyat, zerzevat ve meyve üzere eserlerin kimyasal yapısında bulunan besin unsurları, farklı ölçülerde anızda da bulunur. Anızın yapısında bulunan karbon, hidrojen, oksijen, azot ve kükürt üzere besin elementleri, yakma süreci sonucunda karbondioksit, kükürt dioksit, hidrojen ve azot gazı halinde havaya uçar. Bu, büyük bir kayıptır; çünkü böylelikle, humusu meydana getiren karbon,, hidrojen, oksijen, azot, ve kükürt yok edilmiş olur. Üstte ismi geçen besin elementlerine ek olarak anızın yapısında bulunan fosfor, potasyum kalsiyum, magnezyum ve demir, mangan, çinko, bakır üzere öbür mikroelementler de bitkilerin alamayacağı form olan oksitlere dönüşür. Bunlar kül haline gelip toprağın geçirgenliğini ve havalanmasını maniler. Topraktaki yararlı canlıların en çok bulunduğu 0-3 santimetre derinlikte sıcaklık 650 derecenin üzerindedir. Halbuki anızın yakılması sonucu toprak yüzeyinde 2000 derecenin üzerinde bir sıcaklık meydana gelir. Bu yüksek sıcaklıkta yararlı bakteriler ve mantarlar ölür; böylelikle toprak canlılığını kaybeder. Toprağın yüzey kısmında bulunan humus ve humus yapan anızın yakılması toprak erozyonunun artmasına yol açar. Rüzgar ve yağışlar sonucu toprak kaybı meydana gelir ve toprak her yıl giderek yoksullaşır.
Ihtar ve yasaklara karşın anız yakmak, ulusal servetimiz olan toprağı yok etmek demektir. Bir dekarlık alandan buğday-arpa yetiştiriciliğinde tarlada 150-200 kilogram kadar anız; dane mısır yetiştiriciliğinde 1 tondan fazla sap, yaprak ve kök; pamuk ve ayçiçeği yetiştiriciliğinde 600-700 kilogram bitki artığı kalmaktadır. Bunların yakılmayıp toprağa karıştırılmasıyla toprak bir yandan humus bakımından zenginleşirken, öteki yandan aşağıdaki tabloda verilen ölçülerde besin hususu toprağa geçer ve böylelikle toprağın verimliliği artar.”
Memurlar
