Matz-Lück, Doğu Akdeniz’deki gelişmeler hakkında Tagesschau haber portalına açıklamalarda bulundu.
Yunanistan ya da Kıbrıs Rum tarafının uyuşmazlık hususlarında çizgisinin üstün gelmesi durumunda Ankara eli boş çıkacağı tezine katılmadığını kaydeden Matz-Lück, şunları lisana getirdi:
“Türkiye’nin pozisyonunun hali hazırda gösterildiği kadar da makus olmadığını düşünüyorum. Çünkü kıta sahanlığı ve ekonomik bölgelerin hudutlarının bir orta hatta nazaran belirlenmesi mecburî değildir, bu bağlamda adalet ve hakkaniyet de temel alınmaktadır. Milletlerarası seviyede hudut uyuşmazlıklarına tahlil bulunması bağlamında, kıyı şeridinin uzunluğunun rol oynadığı ve hudut çizgisinin çarpıtılmasına neden olabilecek daha küçük adaların gerekirse hudut çizgisinin dışında bırakılabileceğinin dikkate alındığı kabul edilmektedir. Bu, Türkiye’nin, Yunan adaları ile Türkiye ana karası ortasında yalnızca bir orta çizginin belirlenmesinden daha fazla hisse almasına neden olabilir. Hasebiyle, sorun Yunan tarafının düşündüğü kadar kolay değildir.”
MUAHEDE OLMAZSA MEVCUT ÇIKMAZ DEVAM EDER
Alman Profesör, Doğu Akdeniz konusunda iki ülke ortasında mutabakat yapılmadığı yahut uyuşmazlığın bir tahkim duruşmasına yahut milletlerarası bir duruşmaya götürülmediği sürece mevcut çıkmaz durumun süreceğini kaydetti.
Matz-Lück, milletlerarası hukukta devletlerin sonları ortasında kısa bir ara bulunduğu ve ülkelerin deniz yetki alanlarının tamamı üzerinde hak argüman edemediği durumlarda beklentinin devletlerin mutabakatı olduğunu belirtti.
Kara sularının gerçekte nereye kadar uzandığı konusunda farklı yorumlar olduğuna işaret eden Matz-Lück, “Uluslararası deniz hukuku bunu 12 deniz mili olarak belirlemiştir. 1923 Lozan Barış Antlaşması’nda kelam konusu bölge için 3 deniz mili öngörmektedir. Türkiye ise 6 mil talep etmektedir. Taraflar, muahede yoluyla uzlaşabilir. Ya da kelam konusu uyuşmazlık memleketler arası bir duruşmaya yahut tahkim duruşmasına götürülebilir. Aksi takdirde hudutlar belgisiz kalır.” değerlendirmesinde bulundu.
“KITA SAHANLIĞI KONUSUNDA GÖRÜŞ AYRILIĞI MEVCUT”
Nele Matz-Lück, Doğu Akdeniz’deki türel durumun sorulması üzerine, kıta sahanlığı konusunda da iki devlet ortasında bir hudut bulunmadığına dikkati çekerek, “Kıta sahanlığı, Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Mukavelesi’nde tanımlanmıştır. Türkiye buna taraf olmamıştır. Hukuksal teamüllerine nazaran ise devletlerin kıyıdan 200 deniz miline kadar ve gerekirse daha ötesinde bir kıta sahanlığı talep edebileceği kabul edilmektedir. Türkiye’nin kendisi de en azından ana karası açısından bu türlü bir talepte bulunabileceğinden hareket etmektedir. Birebir vakitte adaların bu türlü bir hakkı olduğunu reddetmektedir. Öbür bir tabirle, bu mevzuda da Türkiye ile Yunanistan ortasında görüş ayrılığı yaşanmaktadır.” tabirlerini kullandı.
Alman akademisyen Türkiye ile Libya ortasında imzalanan ekonomik bölge muahedesinin öbür devletlerin hak savları etkilenmediği sürece Türkiye ile Libya ortasında geçerli olabileceğine işaret ederek, şöyle dedi:
“Ancak bu muahede, Yunan adalarının kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölge hakkını reddettiği için Yunanistan aleyhine bir muahededir. Bu bakımdan Türk-Libya mutabakatı bu bahiste memleketler arası hukuka nazaran caiz olmayıp, Yunanistan hakkında hiçbir tesir yaratmamaktadır. Başka taraftan, Yunanistan ile Mısır ortasında imzalanan muahede da Türkiye’nin hak taleplerine aykırı düşüp düşmediği açısından incelenmelidir. Türkiye’nin legal hak talepleri dikkate alınmaz ise mutabakat hiçbir tesir yaratmaz.”
“ARAŞTIRMA GEMİLERİNE ASKERİ GEMİLERİN EŞLİK ETMESİ ÇATIŞMA KORKUSUNU KÖRÜKLÜYOR”
Profesör Matz-Lück, hudut çizgisi kesin olarak belirlemeksizin doğal kaynak yataklarının ortak kullanımı konusuna da değinerek, “Deniz hukukunun yanı sıra, hukuk teamülleri de elbette buna imkan tanımaktadır. Tahminen Türkiye bunu kabul edebilir lakin Yunanistan, kaynaklar üzerinde tek başına hak talep etme konusunda hukuksal açıdan daha iyi bir pozisyonda olduğunu düşündüğü için bunu reddetmektedir.” dedi.
Türkiye’nin araştırma gemilerine askeri gemilerin eşlik etmesinin çatışma korkusunu körüklediğini vurgulayan Matz-Lück, “Bu durum kanunlara alışılmamış değil, lakin karşı tarafın da askeri mevcudiyetini artıracağını bilerek tartışmalı bir alanda askeri varlığın artırılması -iki NATO ülkesi arasında- uyuşmazlığı kıymetli ölçüde kızıştırmaktadır” sözlerini kullandı.
Memurlar
