Doğu Akdeniz’de yıllardır hareketli geçen hidrokarbon arama çalışmaları, bu sene daha da hareketlendi. Türkiye, tek taraflı oyunları kendi gemileri ve Libya ile yaptığı deniz yetki alanı mutabakatı sonrası bozarken, Yunanistan, Mısır ve Fransa’dan farklı ataklar geliyor. NAVTEX duyuru edilen alanlarda sismik araştırma gemisi Oruç Reis ve sondaj gemisi Yavuz faaliyete başladı. Yeni alınan sondaj gemisi Yasal de bakım ve güncelleme sonrası gönderilecek. Bölgede birçok ülkenin devreye girmesinin nedeni ise milyarlarca metreküplük doğalgaz ve petrol rezervleri. Şu anda yalnızca İsrail’in Levant havzasında ortalama 3,5 trilyon metreküplük doğalgaz ve 1,7 milyar varil petrol olduğu iddia ediliyor. Sahanın, Doğu Akdeniz’in % 5’ini kapsayan bir alan olduğu düşünülürse, birçok ülke önemli beklentide.
İKİ YIL İÇİNDE KULLANIRIZ
Güç Iktisadı Derneği Lideri Prof. Dr. Gürkan Kumbaroğlu, gazetemize yaptığı açıklamada, Türkiye’nin Münhasır Ekonomik Bölge içinde önemli bir rezerv bulmasının, ekonomiyi çok olumlu etkileyeceğini söyledi. Kumbaroğlu “Her şeyden evvel güçte dışa bağımlılığı azaltır; ortadan bile kaldırabilir. Doğu Akdeniz’in %5’inde varsayım edilen rezerv bile tek başına Türkiye’nin yaklaşık 70 yıllık doğalgaz muhtaçlığını karşılayabilecek miktarda” dedi. Türkiye’nin önemli bir saha bulması halinde iki yılda kullanıma hazır hale gelebileceğini belirten Kumbaroğlu “En hoş örneği İsrail açıklarındaki Leviathan alanı. 2017’de yatırım kararı alındı, 2019’da İsrail’e birinci gaz pompalandı” dedi.
EN MANTIKLI SEÇENEK BİZİZ
Gürkan Kumbaroğlu, mevcut rezerve ait şu bilgileri verdi: Levant, Suriye, Lübnan ve İsrail açıklarından Kıbrıs’a uzanan 83 bin kilometrekare büyüklüğünde. Yani D.Akdeniz’in yalnızca %5’inde bulunduğu açıklanan rezerv bile devasa. Kalan %95’te de umut verici havzalar olduğunu biliyoruz. En değerlisi Libya açıklarındaki ‘Süper Havza’ denilen Sirte havzası…
Arama ve sondajın önemli yatırım gerektirdiğini de aktaran Kumbaroğlu şunları kaydetti: “Ciddi riskler alarak yatırım yapan şirketleri öbür meseleler da bekliyor. İhtilaflı bir deniz alanı olması durumunda ülkelerin hak sahipliği konusu, savaş nedeni bile olabilir. GKRY’nin kelamda parselleri; büyük ölçüde KKTC parselleri ve Türkiye’nin kıta sahanlığı ile çakışıyor. Güç kaynaklarının Avrupa’ya taşınması, deniz boru çizgisi ile ekonomik olarak mümkün değil. Kaynakları Avrupa’ya ulaştırıp kar etmek, yalnızca Türkiye üzerinden bir kara boru çizgisiyle mümkün olabilir.”
DÜNYANIN GÜÇ TİCARET MERKEZİ OLABİLİRİZ
Türkiye, Doğu Akdeniz’de ulaşacağı doğalgaz kaynaklarıyla “dünyanın güç ticaret merkezi” olabilir. Türkiye, uzun yıllar süren arama ve sondaj çalışmaları sonrası 2018’de birinci sondajına başlamış, akabinde yeni sondaj gemilerini devreye sokmuştu. Şu anda Oruç Reis gemisi, Doğu Akdeniz’de sismik arama, Yavuz gemisi de da belirlenen koordinatlarda sondaj yapıyor. Türkiye’nin birinci sondaj gemisi Fatih ise Karadeniz’de birebir gayeyle faaliyet yürütüyor. Öte yandan, 2019’da Türkiye 45,3 milyar metreküp doğalgaz tüketti. Toplam doğalgaz üretimi ise 483 milyon metreküpü buldu. Türkiye’nin kalan üretilebilir rezervinin yaklaşık 3,36 milyar metreküpler düzeyinde olduğu söz ediliyor. 2019’daki ithalat ise yaklaşık 45,21 milyar metreküp oldu. Toplam doğalgaz ithalatının %28’ini LNG yani sıvılaştırılmış doğalgaz oluşturdu.
Osman Çobanoğlu
Memurlar
