Kahire ile yaptığı korsan mutabakatla Türkiye’nin Mavi Vatan’ını işgale kalkışan Yunanistan, Türk donanmasının net yanıtı karşısında sessizliğe büründü. Sismik araştırma gemisi Oruç Reis’i fırkateynler eşliğinde Mısır-Girit ortasına gönderen Ankara’nın karşısına ne Atina ne de destekçisi ülkeler çıkabildi. Gemilerin bölgeyi terk etmesi için Türkiye’ye ‘süre veren’ Yunan tarafı, isteğinin gerçekleşmediğini görünce tekrar Avrupa ve NATO’ya yardım daveti yaptı. Masadaki işgal atılımını alanda göstermeye yürek edemeyen Yunanlılar, Antalya kıyısından 250 kilometre güneydeki Oruç Reis’i 6 korvet, 6 fırkateyn, bir de denizaltının koruduğunu argüman ederek kendi kamuoylarına ‘düşman çok güçlü’ bildirisi vermekle yetindi. Kaş-Meis çizgisinde ATAK helikopterlerinin cirit attığı, Türk SİHA’larının Akdeniz açıklarını daima taradığı ve F-16’ların her an teyakkuz halinde olduğu mavi cephe, Atina tarafının ruhsal mağlubiyetiyle sonuçlandı.
Yaşananları yorumlayan emekli Tümamiral Cem Gürdeniz, Yunanistan’ın bir inandırıcılığı kalmadığına dikkat çekerek, “Türkiye bölgedeki üstünlüğünü gösterdi. Benim orada beklediğim önemli bir silahlı çatışmaya varacak bir gerginlikti. Türkiye ile büyük bir gerginliği ve sonu silahlı çatışmaya varacak bir süreci Yunanistan’ın göze alamadığı ve yönetemediği görüldü” dedi. Türkiye’nin ‘savaşı kazandığını’ söyleyen Gürdeniz, şunları lisana getirdi:
BÜYÜK BİR MAĞLUBIYET
“Yunanistan’ın bir inandırıcılığı yoktu. Türkiye bu hareketle onu ıspat etti. Daima dediğim şey, Türkiye 2-0 önde başladı. Sahayı duyuru ettik, Navtex yayınlandık, daha sonra 21 Temmuz’da geri çekilerek iyi niyet göstergesinde bulunduk. Üst üste iyilikler yapıldı. Bunun karşılığında Yunanistan, büyük bir kusur yaparak Mısır’la anlaştı. Türkiye’nin şu anki tavrı ve hareketi kadar gerçek bir davranış olamaz.
Oruç Reis Sismik Araştırma Gemisi, yeni NAVTEX duyuru edilmesinin akabinde Kıbrıs’ın güneybatı açığındaki bölgeye ulaşırken, Türk hücumbotu Antalya’nın Kaş ilçesi önüne, Yunan hücumbotu ise Meis Adası önüne demirledi. TSK’ya ilişkin 3 helikopter de bölgede vakit zaman uçuş yaptı.
Atina, askeri ve diplomatik olarak Ankara karşısında çok büyük bir hezimet aldı. Zira Türkiye’yi gereksiz yere aldattı. ‘Uluslararası Adalet Divanına gideceğiz’ dedi; sonra Mısır’la memleketler arası hukuka uygun olmayan oldubitti bir mutabakat yaptı. Bu çereçevede hileli diplomatik hareketinden sonra askeri gücünü kullanamadı. Askeri güç ve diplomatik güç bir ortada olmazsa bir işe yaramaz. Türkiye ne yapıyor, alanını duyuru ediyor, gerektiğinde o alana askeri gücünü de koyuyor. İşte Yunan bunu başaramadı.”
CÜRET EDERLERSE…
“Yunanistan fiili bir müdahalede bulunmaya cüret ederse o kaideler altında Oruç Reis’in yanındaki savaş gemilerinin müdahalesi kaçınılmazdır. Memleketler arası örf, adet, çatışmayı tedbire tüzüğü vardır. Buna savaş şartlarında bile riayet edilir. Memleketler arası hukuk ve nezaketten kaynaklanır. Gemilerin açık deniz alanlarında birbirlerine hürmet duyarak yaklaşmaları gerekir. Burada gergin bir durum olduğu için Yunanistan bunu bozmak için elinden gelen uğraşı gösterecektir. Türkiye’nin burada gemiye fiziki bir ziyan gelmeyecek biçimde tedbirler alarak bu tip faaliyetleri caydırması gerekir. Esasen savaş gemilerimizin varlığı da onun içindir.”
Komuta karargahı, suların iyice ısındığı saatlerde Doğu Akdeniz merkezli bir toplantı gerçekleştirdi. Ulusal Savunma Bakanı Hulusi Akar, Genelkurmay Karargahı başta olmak üzere kuvvet komutanlıkları ve bölgedeki birlik kumandanlarına görüntü telekonferans tekniğiyle bağlanarak son durum bilgisi aldı. Genelkurmay Lideri Yaşar Güler, Kara Kuvvetleri Kumandanı Ümit Dündar, Hava Kuvvetleri Kumandanı Hasan Küçükakyüz ve Deniz Kuvvetleri Kumandanı Adnan Özbal’ın görüntü telekonferans metoduyla katıldığı toplantıda Bakan Yardımcıları Yunus Emre Karaosmanoğlu ve Alparslan Kavaklıoğlu da hazır bulundu. Birlik kumandanlarından bilgi alarak onlara talimat veren Bakan Hulusi Akar, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki deniz yetki alanlarında sismik araştırma yapan MTA Oruç Reis gemisine Deniz Kuvvetleri tarafından refakat ve müdafaa sağlandığını hatırlattı. Türkiye’nin deniz yetki alanlarındaki menfaatlerini korumak için gerekli tüm önlemlerin alındığını vurgulayan Akar, “Türkiye, Kıbrıs dahil Mavi Vatan’daki hak-alaka ve menfaatlerini korumakta azimli, kararlı ve muktedirdir. Doğu Akdeniz’de Türkiye ve KKTC’nin yer almadığı hiçbir projenin yaşama talihi yoktur. Bölgede hiçbir oldubittiye müsaade verilmeyecektir” dedi.
Meis karşılığı
Dışişleri Bakanlığı, Türkiye’nin, Birleşmiş Milletler’e (BM) bildirdiği Doğu Akdeniz’deki deniz hudutları içinde, Oruç Reis sismik araştırma gemisinin faaliyet yürüttüğü bölgeyi gösteren haritayı paylaştı. Dışişleri Bakanlığı İkili Siyasi İşler ve Denizcilik-Havacılık-Hudut Genel Müdürü Büyükelçi Çağatay Erciyes, toplumsal medya hesabındaki paylaşımında Yunanistan’ın Meis adasından kaynaklı tezlerine da net yanıtlar verdi. Büyükelçi Erciyes şunları yazdı: “Yunanistan ana karasına 580 kilometre uzaklıktaki Kastellorizo (Meis) isimli 10 kilometrekarelik Yunan adası nedeniyle Yunanistan, 40 bin kilometrekare deniz yetki alanı talep ederek, Oruç Reis’i durdurmaya ve Doğu Akdeniz’i Türkiye’ye kapatmaya çalışmaktadır. Yunanistan’ın bu savı memleketler arası hukukla bağdaşmıyor. Bu maksimalist sav, milletlerarası hukukla uyumlu değildir, hakkaniyet unsuruna karşıttır. Lakin Yunanistan, Avrupa Birliği ve ABD’den bu iddiayı desteklemesini ve Türkiye’ye, legal hidrokarbon faaliyetlerini durdurması için baskı yapmasını istiyor. Bu kabul edilebilir ve makul değildir. Bu ülkeler bunun yerine Yunanistan’dan adaletsiz, haksız ve absürt tezlerine son vermesini istemelidir. Bölgede tansiyon yaratan Türkiye değil, bu cins maksimalist argümanları nedeniyle Yunanistan’dır.”
Bedeli olur
Yunanistan’ın bölgede tahrik edici adımlarının milletlerarası hukukta sonuçları olacağını söyleyen Doç. Dr. Emete Gözügüzelli, gelişmelere ait şu yorumu yaptı: “Atina, tek taraflı olarak kelamda tez ettiği deniz sonlarıyla baskı ve zorlama ismine deniz alanlarında izlediği tahripkar durum büsbütün milletlerarası deniz hukukuna alışılmamıştır. Zira deniz hukukunda işbirliği ruhu sarihtir. Yarı kapalı coğrafyada devletlerin bu biçimde davranması beklenir. Lakin Yunanistan müzakerelerden kaçınan, işi büsbütün şiddetle çözme tarafında tahrik edici adımlar gösteriyor. Durumu daha da kötüleştiren adımlarla bu süreci ilerleten bir duruştadır. Türkiye’nin belirlediği deniz hudutlarının üzerine Yunanistan, Mısır’la kelamda hudut belirlemeye çalışarak Türkiye’yi bu coğrafyada yok sayma girişimindedir. Durumu kötüleştirici ve tehlikeye atacak bir yaklaşım sergilemektedir. 1982 mukavelesinin 74. ve 83. hususlarının 3. fıkrası gereği kendisine milletlerarası bir sorumluluk yüklenmesi ihtimalini artırmaktadır. Yunanistan’ın istikşafi görüşmelerden sakınması, adalara tesir ögesi tanıması, başka devletlerin haklarını gözardı etmesi, bunlar aslında hukuka alışılmamış adımlar. Yalnızca bunlar bile memleketler arası sorumluluk doğuracak nitelikte.”
Oruç Reis tarıyor
Oruç Reis, Doğu Akdeniz’deki araştırmalarını sürdürüyor. Antalya’nın güneyinde Kıbrıs’ın batısı, Rodos’un doğusu ve sonuncu olarak Türkiye’nin Libya-Mısır deniz yetki alanı sonuna uzanacak iki ve üç boyutlu sismik araştırma çalışmalarını Türkiye’nin MEB’i olan Anadolu kıta sahanlığı hudutları dahilinde icra ediyor. Oruç Reis, Kıbrıs batısında 31 derece doğu boylamından batıya gerçek Türkiye-Libya deniz yetki alanı hudutlarının yer aldığı 26-27 derece doğu boylamı ortasına kadar TPAO ruhsat alanlarındaki toplam 16 parselde araştırma yapacak. Kelam konusu 16 parselin 9’u Türkiye’nin 2011’de ruhsatlandırdığı parselleri, 7’si Türkiye-Libya mutabakatına husus ruhsat alanlarını içeriyor. Dün sabaha karşı araştırma alanına kablo atarak faaliyetlerini başlatan Oruç Reis, saatte 8 kilometre süratle ilerliyor ve deniz tabanından data topluyor. Oruç Reis’in bilgileri, bölgedeki petrol ve doğalgaz yatakları dahil tüm yer altı zenginliklerini içerdiği üzere, Anadolu kıta sahanlığının Akdeniz ve Ege uzantılarına ait de bedelli bilimsel datalar üretiyor. Elde edilen sismik dataların işlenmesiyle birlikte bölgedeki petrol ve doğal gaz yatakları tespit edileceği üzere, Türkiye MEB alanını işaret eden Anadolu kıta sahanlığı coğrafik sonlarına ait de net bilimsel datalar ortaya konulacak.
Yunanistan ve Mısır ortasında imzalanan kelamda muahedeye karşın Akdeniz’e açılan araştırma gemisi Oruç Reis’ten birinci imaj geldi. Dev gemi 10-23 Ağustos tarihleri ortasında bölgede araştırma yapacak.
AKDENİZ NOTLARI
-Yunanistan Başbakanı Kyriakos Miçotakis, Cumhurbaşkanı Katerina Sakellaropoulou ile Doğu Akdeniz bahisli bir ‘kriz’ görüşmesi yaptı. Miçotakis, dün öğleye kadar siyasi önderlerle de telefon görüşmelerini sürdürdü. Atina, Avrupa Birliği’ne de Dışişleri Kurulu’nun harikulâde toplanması daveti yaptı.
-AB Kurulu Sözcüsü Peter Stano, “Doğu Akdeniz’deki problemleri çözmek için diyalog ve irtibat içinde iyi komşuluk bağları ve milletlerarası hukuka uygun davranılması gerekiyor” formunda demeç verdi.
-NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ile Avrupa Kurulu Lideri Charles Michel telefonda görüştü.
-Güney Kıbrıs Rum Idaresi’nin (GKRY) Baf kenti yakınlarındaki hava üssüne dün Rafale tipi iki Fransız savaş uçağı ile C-130 tipi bir nakliye uçağı indi. Rum başkan Nikos Anastasiadis ile Fransız Cumhurbaşkanı Macron ortasında geçtiğimiz ay Paris’te imzalanan savunma işbirliği muahedesi gereği Fransız ordusu, Rum deniz limanları Limasol ve Larnaka’da da keşif yaptı. Askeri birlikler ayrıyeten, Fransız donanmasının konuşlanacağı Mari Limanı’ndaki çalışmaları denetledi.
-Rodos adası açıklarında içinde 2’si Türk 3 kişinin bulunduğu özel bir tekneye Yunan deniz ögeleri tarafından ateş açıldığı sav edildi. Gelişme sonrası hadise yerine 112 Acil Sıhhat Çalışanı ile birlikte 4 Kıyı Güvenlik Botu ve 1 Kıyı Güvenlik Dalış Timi sevk edildi. Atakta teknede bulunan 1 Türk vatandaşının hafif yaralı, 1 Suriye vatandaşının kolu kırık, 1 Türk vatandaşının da ağır yaralı olarak Marmaris’e götürülerek hastaneye sevk edildiği duyuruldu.
Değer Sezer Talha Menteş
Memurlar
