T.C. YARGITAY CEZA GENEL ŞURASI
Temel : 2018/462
Karar : 2020/143
Tarih : 27.02.2020
Hadisenin özeti
12.2013 tarihli tutanağa nazaran; Karamürsel Asliye Hukuk Duruşmasının 2013/60 değişik iş numaralı belgesinde taraf olan sanık …’a adresinde bulunamaması nedeniyle eksper raporunun bildiri edilemediği, 25.12.2013 tarihinde evrakta taraf olmayan ve şirketin yetkilisi olduğunu söyleyen bir şahsın evraktan uzman raporunu istediği, katip olarak vazife yapan katılan …’nin bu şahsa sanığın şahsen gelmesinin gerektiğini söylediği, 26.12.2013 tarihinde sanığın kaleme gelerek şahit katip …’dan uzman raporunu istediği, lakin uzman raporunun on beş sayfa olması nedeniyle mübaşir refakatiyle rapordan alabileceğinin söylendiği, kalem işçisi olan mübaşirin müsaadeli olması ve ceza duruşması mübaşirinin de duruşmada olması sebebiyle fotokopi için ceza duruşması mübaşiriyle birlikte belgeden uzman raporunun alınması gerektiği bilgisinin verildiği, bunun üzerine sanığın kalemden ayrıldığı, tıpkı gün saat 15:00 sıralarında tekrar kaleme gelen sanığın katılana hitaben “Benim evrakımı çıkart.” dediği, o sırada bir talimat evrakının UYAP iş listesinden silinmesi için “Haberci” isimli program üzerinden UYAP sorumlusu … ile görüşen katılanın “Şu anda bir görüşmem var beş dakika beklerseniz belgenize bakacağım” dediği, sanığın “Seni bekleyemem arkadaşım evrakıma bak bende iş yapıyorum” diyerek sert bir halde kalem içerisinde konuşmalarına devam ettiği, katılanın “Ecevit beyefendi sürecinizi yapacağım yalnızca beş dakika bekleyin” demesi üzerine sanık “Bekleyemem kardeşim evrakımı çıkart seni mi bekleyeceğimi artık kaymakamın yanına gidiyorum, seni şikayet edeceğim” formunda yüksek sesle konuşmaya başlayınca yazı işleri müdürü şahit… tarafından yüksek sesle konuşulmaması, bir sorun varsa kendisine söylemesi gerektiğinin söylediği, sanığın “Ben buraya üç kez gelmek zorunda değilim, herkes işini yapacak, ben buradayım işte ne var?” diyerek bağırmaya devam ettiği, bu esnada kalemde “Ne oluyor?” diye çıkışmalar olunca sanığın katılana hitaben “İşini yapmıyor karaktersiz herif.” diyerek kapıyı kapatarak gittiği…
Yargıtay 18. Ceza Dairesince hakaret hatası gerekçesiyle mahkumiyete karar vermiştir. Bozma kararına karşın daire kararda ısrar etmiştir.
Yargıtay Ceza Genel Şurası son noktayı koymuştur. Hakaret değil kaba kelam.
KARARI VEREN
Yargıtay Dairesi: 18. Ceza Dairesi
Duruşması: Asliye Ceza
Sayısı: 666-78
Kamu görevlisine karşı misyonundan ötürü hakaret hatasından sanık… (Ecevit) Toprak’ın TCK’nın 125/3-a, 125/4, 62, 53 ve 58. hususları uyarınca 11 ay 20 gün mahpus cezasıyla cezalandırılmasına, hak yoksunluğuna ve cezasının mükerrirlere mahsus infaz rejimine nazaran çektirilmesine ait Karamürsel (Kapatılan) Sulh Ceza Mahkemesince 28.03.2014 tarih ve 82-297 sayı ile verilen kararın sanık ve müdafisi tarafından temyiz edilmesi üzerine belgeyi inceleyen Yargıtay 18. Ceza Dairesince 11.10.2017 tarih ve 40646-10756 sayı ile;
”Hakaret fiillerinin cezalandırılmasıyla korunan türel bedel, şahısların onur, onur ve saygınlığı olup bu kabahatin oluşabilmesi için, davranışın kişiyi küçük düşürmeye matuf olarak gerçekleşmesi gerekmektedir. Bir hareketin tahkir edici olup olmadığı kimi durumlarda göreceli olup, vakte, yere ve duruma nazaran değişebilmektedir. Bu halde şahıslara yönelik her türlü ağır tenkit yahut rahatsız edici kelamların hakaret hatası bağlamında değerlendirilmemesi, kelamların açıkça, onur, onur ve saygınlığı rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil yahut olgu isnadını yahut sövme fiilini oluşturması gerekmektedir.
Hadise günü sanığın, katılana söylediği kabul edilen ‘işini yapmıyor, karaktersiz herif’ halinde ve kaba hitap stili niteliğindeki kelamlarında hakaret cürmünün ögelerinin oluşmadığı gözetilmeden, mahkümiyet kararı verilmesi,” isabetsizliğinden bozulmasına karar verilmiştir.
Karamürsel Asliye Ceza Duruşması ise 07.02.2018 tarih ve 666-78 sayı ile;
“Sanık savunması, müşteki ve şahit tabirleri, sanığa ilişkin nüfus kayıt örneği ile isimli sicil kaydı ve tüm evrak kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; her ne kadar Karamürsel Kapatılan Sulh Ceza Duruşmasının üstte belirtilen mahkümiyet kararı sanığın sabit görülen hareketinin hakaret hatasını oluşturmayacağından bahisle bozulmuş ise de sanığın sabit görülen Karamürsel Adliyesinde zabıt katibi olan katılana üstlendiği kamu vazifesi ile ilgili olarak ‘karaktersiz herif’ demek hareketi katılanın onur, gurur ve saygınlığını zedeler seviyede mahkememizce değerlendirilmiştir. Sanığın bu kelamları tenkit sonunu aşar mahiyettedir” gerekçesiyle bozma kararına direnerek sanığın evvelden olduğu üzere cezalandırılmasına karar vermiştir.
Direnme kararına bahis bu kararın de sanık tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 14.05.2018 tarihli ve 25928 sayılı “Bozma” istekli tebliğnamesi ile evrak 6763 sayılı Kanun’un 36. hususuyla değişik 5271 sayılı CMK’nın 307. unsuru uyarınca kararına direnilen Daire’ye gönderilmiş, birebir unsur uyarınca inceleme yapan Yargıtay 18. Ceza Dairesince 20.09.2018 tarih ve 3676-11498 sayı ile; direnme kararının yerinde görülmemesi üzerine Yargıtay Birinci Başkanlığına gelen evrak, Ceza Genel Kurulunca değerlendirilmiş ve açıklanan münasebetlerle karara bağlanmıştır.
TÜRK MİLLETİ ISMINE
CEZA GENEL HEYETI KARARI
Özel Daire ile Lokal Duruşma ortasında oluşan ve Ceza Genel Kurulunca çözümlenmesi gereken uyuşmazlık; sanığa atılı kamu görevlisine karşı vazifesinden ötürü hakaret hatasının ögeleri prestijiyle oluşup oluşmadığının belirlenmesine ilişkindir.
İncelenen belge kapsamından;
12.2013 tarihli tutanağa nazaran; Karamürsel Asliye Hukuk Duruşmasının 2013/60 değişik iş numaralı belgesinde taraf olan sanık …’a adresinde bulunamaması nedeniyle uzman raporunun bildiri edilemediği, 25.12.2013 tarihinde evrakta taraf olmayan ve şirketin yetkilisi olduğunu söyleyen bir şahsın evraktan eksper raporunu istediği, katip olarak misyon yapan katılan …’nin bu şahsa sanığın şahsen gelmesinin gerektiğini söylediği, 26.12.2013 tarihinde sanığın kaleme gelerek şahit katip …’dan eksper raporunu istediği, lakin uzman raporunun on beş sayfa olması nedeniyle mübaşir refakatiyle rapordan alabileceğinin söylendiği, kalem çalışanı olan mübaşirin müsaadeli olması ve ceza duruşması mübaşirinin de duruşmada olması sebebiyle fotokopi için ceza duruşması mübaşiriyle birlikte evraktan uzman raporunun alınması gerektiği bilgisinin verildiği, bunun üzerine sanığın kalemden ayrıldığı, tıpkı gün saat 15:00 sıralarında tekrar kaleme gelen sanığın katılana hitaben “Benim evrakımı çıkart.” dediği, o sırada bir talimat evrakının UYAP iş listesinden silinmesi için “Haberci” isimli program üzerinden UYAP sorumlusu … ile görüşen katılanın “Şu anda bir görüşmem var beş dakika beklerseniz belgenize bakacağım” dediği, sanığın “Seni bekleyemem arkadaşım belgeme bak bende iş yapıyorum” diyerek sert bir biçimde kalem içerisinde konuşmalarına devam ettiği, katılanın “Ecevit beyefendi sürecinizi yapacağım yalnızca beş dakika bekleyin” demesi üzerine sanık “Bekleyemem kardeşim belgemi çıkart seni mi bekleyeceğimi artık kaymakamın yanına gidiyorum, seni şikayet edeceğim” biçiminde yüksek sesle konuşmaya başlayınca yazı işleri müdürü şahit… tarafından yüksek sesle konuşulmaması, bir sorun varsa kendisine söylemesi gerektiğinin söylediği, sanığın “Ben buraya üç kere gelmek zorunda değilim, herkes işini yapacak, ben buradayım işte ne var?” diyerek bağırmaya devam ettiği, bu esnada kalemde “Ne oluyor?” diye çıkışmalar olunca sanığın katılana hitaben “İşini yapmıyor karaktersiz herif.” diyerek kapıyı kapatarak gittiği,
Katılan … basamaklarda; Karamürsel Adliyesi Asliye Hukuk Duruşmasında zabıt katibi olarak çalıştığını, 26.12.2013 tarihinde saat 15.00 sıralarında, Asliye Hukuk Duruşması kaleminde vazifesini ifa etmekteyken, sanık Ecevit’in kaleme geldiğini, bu sırada UYAP vazifelisi ile görüşmekte olduğunu, sanığın kendisine “Benim burada bir evrakım var çıkartır mısın?” halinde talepte bulunduğunu, kendisinin de “Beş dakika bekleyebilir misiniz? İşim halledeyim çıkartacağım.” dediğini, lakin sanığın “Ben bekleyemem kardeşim işim çabuk.” diye karşılık verdiğini, kendisin ise “Ben sizin kardeşiniz değilim.” diye karşılık verdiğini, bu sırada kalemde bulunan müdürün sanığa sakin olmasını söylediğini, bunun üzerine sanığın kendisine hitaben “Ben sizi kaymakamlığa şikayet edeceğim.” dediğini, kendisin de “Şikayet hakkınız vardır tabi edebilirsiniz.” diye yanıt verdiğini, bu ortada kalemde bulunan hakime hanım Sema Atay Birinci’nin sanığa agresifliğinin nedenini sorduğunu, sanığın hakime hanıma hitaben “Biz de işlerimizi yapıyoruz bizim de işlerimiz var.” dedikten sonra kapıyı vurarak çekip gittiğini, giderken de “İşini yapmıyor, karaktersiz herif.” diye söylendiğini, bir süre sonra sanığın tekrar kaleme geldiğini, yeniden agresif tutumlarına devam ettiğini, kendilerine hitaben işlerini yapmakla yükümlü olduklarını beğenilen olmayan kaba bir halla tabir ettiğini, sonra şahit Şükrü’nün sanığa istemiş olduğu raporu verdiğini,
Şahit… kademelerde; Karamürsel Hukuk Duruşmaları Yazı İşleri Müdürü olarak vazife yaptığını, katılanın duruşma kaleminde katip olarak çalıştığını, hadise günü sanığın kaleme gelerek katılandan duruşmalarında bulunan evrakını çıkartmasını istediğini, katılanın sanığa beş dakika beklemesi gerektiğini, işlerini halledince ve mübaşir gelince evrakını çıkartacağını söylediğini, sanığın buna karşın sabırsız ve agresif hallerle tekrar tekrar tıpkı talepte bulunduğunu, kendilerini kaymakamlığa şikayet edeceğini söylediğini, bunun üzerine kendisinin sanıkla muhatap olarak kaymakamlığın duruşmalarla ilgili bir yetkisi olmadığını, şayet katiple ilgili bir şikayeti varsa kendisine anlatabileceğini, kalemin amirinin kendisinin olduğunu açıkladığını, akabinde sanığın daha da agresifleştiğini, kapıya hakikat yöneldiğini, dışarıya çıkarken katılana hitaben “İşini yapmıyor karaktersiz herif” dediğini ve kapıyı çarparak kalemden çıktığını,
Şahit… evrelerde; Karamürsel Asliye Hukuk Duruşmasında zabıt katibi olarak vazife yaptığını, hadise günü sanığın kaleme geldiğini ve katılandan belgesini çıkartmasını istediğini, katılanın sakin bir halla sanıktan beş dakika beklemesi gerektiğini, işleri bitince belgeyi kendisinin çıkartacağını söylediğini, buna karşın sanığın agresif ve sabırsız tutumlarıyla birebir taleplerini yinelediğini, katılana yanlışsız yürüdüğünü, el kol hareketleri yaptığını, katılanı kaymakama şikayet edeceğini söylediğini, bunun üzerine şahit İzzet’in sanığa müdahale ederek bir sorun varsa kendisine söylemesi gerektiğini açıkladığını, akabinde sanığın kalemden çıkarken katılana hitaben “İşini yapmıyor karaktersiz herif.” dediğini, katılanın bu vaka sırasında soğukkanlılığını koruduğunu,
Şahit … kademelerde; Karamürsel Asliye Hukuk Duruşmasında zabıt katibi olarak vazife yaptığını, 25.12.2013 tarihinde duruşma kalemine ismini bilmediği erkek bir şahsın gelerek 2013/60 değişik iş sayılı belgede karşı taraf olan sanık ismine belgedeki uzman raporunun bir örneğini katılan …’dan istediğini, bu şahsın sanığın vekili yahut yasal temsilcisi olmaması nedeniyle kendisine örnek veremeyeceklerini söylediklerini, sonraki gün saat 09.30 sıralarında sanığın bir evvelki gün kaleme göndermiş olduğu çalışanıyla birlikte kaleme geldiğini, kendisinden 2013/62 değişik iş numaralı belgedeki eksper raporunu istediğini, belgeyi denetim ettiğinde sanığın isminin belgeyle bir alakasının olmadığını tespit ederek örnek veremeyeceğini söylediğini, sanığın “Dün vardı da bugün nasıl olmaz?” diyerek agresif hallerle yanıt verdiğini, sanığın kimlik numarası ile sorgulama yaptığında belge numarasını yanlış söylemiş olduğunu, aslında 2013/60 numaralı evraktan örnek istediğini anladığını, belgeyi denetim ettiğinde uzman raporunun en az on beş sayfa olduğunu gördüğünü ve bu yüzden mübaşir ile fotokopi çektirmeleri gerektiğini söylediğini, mübaşir izinde olduğu için ve Asliye Ceza Duruşması mübaşiri de duruşmada olduğu için sanığa öğlenden sonra gelmesinin söylendiğini, öğlenden sonra saat 15.00-16.00 sıralarında sanığın kaleme geldiğini, o sırada herkes bir işle meşgul olduğu için direkt katılan ile konuşmaya başladığını, sanığın katılana “Dosyamı çıkartsana” dediğini, katılan da o sırada bir işle uğraştığı için “Beş dakika beklerseniz işimi bitirip sizinle ilgileneceğim.” dediğini, bunun üzerine sanığın agresif tutumlarla ve bağırarak “Ben her gün buraya mı geleceğim, bizimde işimiz var, sizi gidip kaymakama mı şikayet etmek gerekiyor?” dediğini, sanığı sakinleştirmeye çalışsalar da agresif hallerine devam ettiğini, bu sırada yazı işleri müdürünün ortaya girerek sanığa “Bir şikayetin varsa bana söyle, buranın yetkilisi benim.” dediğini, kendisinin de açıklamalar yapmaya çalıştığını, belgede sanığa uzman raporunun tebligat ile gönderildiğini lakin adresinde bulunamadığı için eline ulaşmadığını, bu konuda üzerlerine düşeni yaptıklarını, buna karşın neden bu türlü agresif davrandığını söylediğini, akabinde sanığın herkesin içinde katılana hitaben “Karaktersiz herifsin.” dediğini,
Beyan etmişlerdir.
Sanık … (Ecevit) Toprak evrelerde; tarafı olduğu bir davanın uzman raporunu almak için dört gün üst üste Asliye Hukuk Duruşması kalemine gittiğini, mübaşirin dışarıda olduğunu ve geleceğini söyleyen kalem işçisinin bu süreç içerisinde uzman raporunu kendisine vermediğini, dördüncü günün sonunda tekrar kaleme gittiğinde katılanın kendisine hitaben “Çık dışarı bekle.” dediğini, kendisinin dört gündür geldiğini söyleyerek durumu anlattığını, katılanla tartıştıklarını, katılanın konuşmalarından ve davranışlarından rahatsız olduğunu, kendisine “Sizi Kaymakam’a şikayet edeceğim.” dediğini, bunun üzerine şahit yazı işleri müdürünün kendisini ezerek “Bir şikayetin varsa bana ilet, ben buranın müdürü ve amiriyim.” dediğini, kalemde bulunan hakime hanımın hadiseye müdahil olarak işini hallettiğini, akabinde da kalemden ayrıldığını, rastgele bir biçimde hakaret etmediğini,
Savunmuştur.
Doğal haklardan kabul edilen söz hürriyeti, çoğulcu demokrasilerde, vazgeçilemez ve devredilemez bir niteliğe sahiptir. Öğretide değişik tariflere rastlanmakla birlikte, genel bir kabulle ifade/düşünce hürriyeti, insanın özgürce fikirler edinebilme, edindiği fikir ve kanaatlerinden ötürü kınanmama, bunları yasal metotlarla dışa vurabilme imkan ve özgürlüğüdür. Demokrasinin “olmazsa olmaz şartı” olan söz hürriyeti, birçok hak ve özgürlüğün temeli, şahsî ve toplumsal gelişmenin de kaynağıdır. İşte bu özelliğinden ötürü tabir hürriyeti, temel hak ve hürriyetler kapsamında kıymetlendirilerek, birçok milletlerarası dokümana mevzu olmuş, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nda da detaylı düzenlemelere tabi tutulmuştur.
Bu bağlamda;
İnsan Hakları Üniversal Bildirgesi’nin 19. hususunda;
“Her ferdin fikir ve fikirlerini açıklamak hürriyetine hakkı vardır. Bu hak fikirlerinden dolayı rahatsız edilmemek, memleket sonları mevzubahis olmaksızın malümat ve fikirleri her vasıta ile aramak, elde etmek yahut yaymak hakkını gerektirir.”,
İnsan Hakları Avrupa Mukavelesinin 10. unsurunun birinci fıkrasında;
“Herkes görüşlerini açıklama ve anlatım özgürlüğüne sahiptir. Bu hak, kanaat özgürlüğü ile kamu otoritelerinin müdahalesi ve ülke hudutları kelam konusu olmaksızın haber yahut fikir alma ve verme özgürlüğünü de içerir. Bu husus, devletlerin radyo, televizyon ve sinema işletmelerini bir müsaade rejimine bağlı tutmalarına mani değildir.” kararlarına yer verilmiştir
Anayasamıza bakıldığında;
hususunda “Düşünce ve kanaat hürriyeti” başlığı altında;
“Herkes, fikir ve kanaat hürriyetine sahiptir. Her ne hedefle olursa olsun kimse niyet ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz. Fikir ve kanaatleri sebebiyle kınanamaz ve suçlanamaz.” hususunda, AİHS’nin 10. hususunun birinci fıkrasındaki düzenlemeye benzeri biçimde;
“Herkes, fikir ve kanaatlerini kelam, yazı, fotoğraf yahut öbür yollarla tek başına yahut toplu olarak açıklama ve yayma hakkına sahiptir. Bu hürriyet resmi makamların müdahalesi olmaksızın haber yahut fikir almak ya da vermek özgürlüğünü de kapsar. Bu fıkra kararı, radyo, televizyon, sinema yahut gibisi yollarla yapılan yayımların müsaade sistemine bağlanmasına mani değildir.” kararları yer almıştır.
Avrupa İnsan Hakları Duruşması bahse ait olarak; “İfade özgürlüğü, toplumun ilerlemesi ve her insanın gelişmesi için temelli şartlardan biri olan demokratik toplumun ana temellerinden birini oluşturur. Tabir özgürlüğü, 10. hususun sonları içinde, yalnızca lehte olduğu kabul edilen yahut zararsız yahut ilgilenmeye değmez görülen ‘haber’ ve ‘düşünceler’ için değil, lakin ayrıyeten Devletin yahut nüfusun bir kısmının aleyhinde olan, onlara çarpıcı gelen, onları rahatsız eden haber ve niyetler için de uygulanır. Bunlar, çoğulculuğun, müsamahanın ve açık fikirliliğin gerekleridir; bunlar olmaksızın demokratik toplum olmaz. Bu demektir ki, öteki şeyler bir yana, bu alanda getirilen her ‘formalite’, ‘koşul’, ‘yasak’ ve ‘ceza’, izlenen yasal maksatla orantılı olmalıdır.” halinde görüş belirtmiştir (Handyside/ Birleşik Krallık, B. No: 5493/72, 07.12.1976). Görüldüğü üzere, Sözleşme’nin 10. unsurunun birinci fıkrası ile Anayasa’nın 25 ve 26. hususlarında söz (düşünce) hürriyeti en geniş manasıyla garanti altına alınmıştır.
Günümüz özgürlükçü demokrasilerinde, istisnalar dışında, geniş bir yelpazeyle kanıyı açıklama korunmakta ve tabir hürriyeti kapsamında kıymetlendirilmek suretiyle özgürlüğün sağladığı haklardan en geniş halde yararlandırılmaktadır.
Ne var ki; iftira, küfür, onur, onur ve saygınlığı zedeleyici kelam ve beyanlar, müstehcen içerikli kelam, yazı, fotoğraf ve açıklamalar, savaş kışkırtıcılığı, hukuk sistemini cebir yoluyla değiştirmeye yönelen, nefret, ayrımcılık, düşmanlık ve şiddet yaratmaya yönelik bulunan sözler ise fikir özgürlüğü bağlamında hukuksal muhafaza görmemekte, hata sayılmak suretiyle cezai yaptırımlara bağlanmaktadır.
Bu bağlamda 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun “Hakaret” başlıklı 125. hususu;
“(1) Bir kimseye onur, gurur ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil yahut olgu isnat eden yahut sövmek suretiyle bir kimsenin onur, onur ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar mahpus yahut isimli para cezası ile cezalandırılır. Mağdurun gıyabında hakaretin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç bireyle ihtilat ederek işlenmesi gerekir.
(2) Fiilin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı yahut manzaralı bir mesajla işlenmesi halinde, üstteki fıkrada belirtilen cezaya hükmolunur.
(3) Hakaret cürmünün;
a) Kamu görevlisine karşı misyonundan ötürü,
b) Dini, siyasi, toplumsal, felsefi inanç, fikir ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin buyruk ve yasaklarına uygun davranmasından ötürü,
c) Kişinin mensup bulunduğu dine nazaran kutsal sayılan bedellerden bahisle,
İşlenmesi halinde, cezanın alt sonu bir yıldan az olamaz
(4) Hakaretin alenen işlenmesi halinde ceza altıda biri oranında artırılır.
(5) Şura halinde çalışan kamu görevlilerine vazifelerinden ötürü hakaret edilmesi halinde cürüm, konseyi oluşturan üyelere karşı işlenmiş sayılır. Lakin, bu durumda zincirleme suça ait unsur kararları uygulanır.” formunda düzenlenmiştir.
Bu düzenleme ile 765 sayılı TCK’dan farklı olarak hakaret ve sövme ayrımı kaldırılmış, onur, gurur ve saygınlığı rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil yahut olgu isnat etmek yahut sövmek hakaret hatasını oluşturan seçimlik hareketler olarak belirlenmiştir (Mahmut Koca- İlhan Üzülmez, Türk Ceza Hukuku Özel Kararlar, Adalet Yayınevi, Ankara, 2013, s. 430).
Hakaret fiillerinin cezalandırılmasıyla korunan türel kıymet, bireylerin onur, erdem ve saygınlığı olup bu cürmün oluşabilmesi için, davranışın kişiyi küçük düşürmeye matuf olarak gerçekleşmesi gerekmektedir. Bir hareketin tahkir edici olup olmadığı kimi durumlarda izafî olup vakte, yere ve duruma nazaran değişebilmektedir.
Tenkit ise rastgele bir kişiyi, yapıtı, hadisesi yahut mevzuyu enine, uzunluğuna, derinlemesine her istikametiyle incelemek, belirli kriterlere nazaran ölçmek, kıymetlendirmek, yanlışsız ve yanlış yanlarını sergilemek hedefiyle ortaya konulan görüş ve kanılardır. Genelde beğenmemek, kusur bulmak olarak kabul görmekte ise de tenkidin bir hedefinin da mevzuyu anlaşılır kılmak, sonuç çıkarmak ve toplumu yönlendirmek olduğunda kuşku yoktur.
Her türlü ağır tenkit yahut rahatsız edici kelamların hakaret hatası bağlamında değerlendirilmemesi, kelamların açıkça, onur, gurur ve saygınlığı rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil yahut olgu isnadını yahut sövmek fiilini oluşturması gerekmektedir.
Kamu vazifelilerinin, misyonlarını yerine getirirken işlevlerini etkilemeyi ve saygınlıklarına ziyan vermeyi amaçlayan aşağılayıcı ataklara karşı korunmaları zarurî olmakla birlikte, demokratik bir hukuk devletinde, kamu vazifesini üstlenenleri denetlemek, faaliyetlerini kıymetlendirmek ve eleştirmek de kaynağını Anayasadan alan kanıyı açıklama özgürlüğünün sonucudur. Tenkidin sert bir üslupla yapılması, kaba olması ve nezaket sonlarını aşması, eleştirenin eğitim ve kültür seviyesine bağlı bir olgu ise de tenkit yapılırken görüş açıklama niteliğinde bulunmayan, küçültücü, aşağılayıcı tabirler kullanılmamalı, kanıyı açıklama sonları içinde kalınmalıdır.
AİHM’e nazaran, öncelikle tabirlerin bir olgu isnadı mı yoksa bedel yargısı mı olduğu belirlenmelidir. Çünkü olgu isnadı kanıtlanabilir bir konu iken, bir paha yargısının kanıtlanmasının istenmesi dahi tabir özgürlüğüne müdahale sayılabilecektir. Yargılamaya bahis olan tabirler şayet bir paha yargısı içermekte ve somut bir olgu isnadından bahsedilemeyecekse, paha yargılarını destekleyecek “yeterli bir altyapı”nın mevcut olup olmadığı AİHM tarafından göz önünde bulundurulmaktadır. Çünkü bedel yargılarının dahi muhakkak seviyede olgusal temel içermesi gerektiği kabul edilmektedir. Öte yandan, hiçbir bilgiye dayanmayan ve hiçbir altyapısı bulunmayan bir kıymet yargısı AİHM tarafından da tabir özgürlüğü sonları içerisinde kabul görmemektedir.
Olgu isnadı içeren tabirler konusunda ise, en azından birinci bakışta sağlam görünen kanıt sunulması gerektiği kabul edilmektedir. Elbette ki, bu kanıtlar sunulamadığı takdirde, AİHM, argümanların gerçekliğinin kanıtlanmasını beklemektedir.
Öte yandan Türk Lisan Kurumu Sözlüğüne nazaran “karakter” sözcüğünün; “Ayırt edici nitelik, bir bireyin kendine has yapısı, onu diğerlerinden ayıran temel belirti ve bireyin davranış biçimlerini belirleyen, üstün ana özellik, öz yapı, ıra, seciye.” üzere manalarının yanı sıra “Bireyin kendi kendine hükümran olmasını, kendi kendisiyle ahenk içinde bulunmasını, düşünüş ve hareketlerinde dengeli, sağlam kalabilmesini sağlayan özellikler bütünü.” formunda manaları bulunmaktadır.
Bu açıklamalar ışığında uyuşmazlık konusu değerlendirildiğinde;
Karamürsel Asliye Hukuk Duruşmasının bir evrakında taraf olan sanığın, belgede bulunan uzman raporundan örnek aldırmak için vaka tarihinden bir gün evvel diğer bir şahsı Asliye Hukuk Duruşması kalemine gönderdiği, lakin bu kişinin, sanığın vekili ya da temsilcisi olmadığından bahisle kendisine ilgili evrakın verilmediği, hadise günü sabah saatlerinde ise sanığın şahsen anılan Duruşma’nın kalemine gelerek belgeden eksper raporu örneği istediği, fakat Duruşma mübaşirinin müsaadeli ve başka duruşma mübaşirinin de duruşmada misyonlu olması nedeniyle kendisinden öğlenden sonra gelmesinin istendiği, bunun üzerine saat 16.00 sıralarında yine kaleme gelen sanığın zabıt katibi olarak çalışmakta olan katılandan evrakını çıkartmasını istediği, katılanın ise o sırada “Haberci” isimli bilgisayar programı vasıtasıyla UYAP sorumlusu olan bir görevliyle yazışması nedeniyle sanıktan beklemesini istediği, sanığın ise bekleyemeyeceğini söylediği ve sanık ile katılan ortasında tartışma çıktığı, sanığın katılanı kaymakamlığa şikayet edeceğini belirtmesi üzerine yazı işleri müdürü olan şahit İzzet’in ortaya girerek sorun nedeniyle sanıktan kendisiyle muhatap olmasını istediği, akabinde sanığın Duruşma kaleminden çıkmak üzere kapıya hakikat yöneldiği ve dışarıya çıkarken katılanı kastederek “İşini yapmıyor karaktersiz herif” dediğinin anlaşıldığı hadisede;
Sanığın tarafı olduğu bir dava belgesinden yalnızca bir evrak fotokopisi alabilmek için birebir gün öğlenden evvel ve sonra olmak üzere iki kere ilgili duruşmanın kalemine geldiği, fakat evvel mübaşir olmadığından bahisle öğlenden sonra gelmesinin istendiği, öğlenden sonra geldiğinde ise katılan zabıt katibinin öbür bir iş nedeniyle yeniden beklemesini istediği, sanığın, yapılmayan işten ve hadisenin gelişiminden kaynaklanan bu davranışlardan duyduğu rahatsızlık sonucu kullandığı ve muhataba yönelik bedel yargısından ibaret olan kelamlarının bir bütün halinde katılanın onur, erdem ve saygınlığını rencide edici boyutta olmayıp, kaba kelam kapsamında kaldığından hakaret kabahatinin ögeleriyle oluşmadığı kabul edilmelidir.
Bu prestijle, Lokal Duruşmanın direnme kararına bahis kararının, sanığın kamu görevlisine karşı vazifesinden ötürü hakaret cürmünden beraati yerine mahkümiyetine karar verilmesi isabetsizliğinden bozulmasına karar verilmelidir.
SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle;
Karamürsel Asliye Ceza Duruşmasının 07.02.2018 tarihli ve 666-78 sayılı direnme kararına husus kararının, sanığın kamu görevlisine karşı misyonundan ötürü hakaret cürmünden beraati yerine mahkümiyetine karar verilmesi isabetsizliğinden, BOZULMASINA,
Belgenin, mahalline gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİ EDİLMESİNE, 27.02.2020 tarihinde yapılan müzakerede oy birliğiyle karar verildi.
Memurlar