– Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) enfeksiyonunun en sık görülen bulaşma yolu birebir mesken içinde yaşayan bireylerin yakın teması olarak gösterildiğinden, tedavinin konutta sürdüğü durumlarda hasta ve yakınlarının belirlenen kurallara tam ahenk göstermesi gerekiyor.
Kovid-19 olumlu olan hastanın meskende takip süreci hayati değer taşıyor. Konuttaki izolasyon sürecinde belirlenen kurallara sıkı sıkıya uyulması, birebir konutta yaşayan bireylere bulaşma riskini en aza indiriyor.
Tedavileri konutta devam eden hastaların tercihen özel tuvaleti olan ve dışarı açılan bir pencere-kapı ile kolay kolay havalandırılan farklı bir odada yalnız olarak istirahat etmesi ve odanın gün içinde sık sık havalandırılması gerekiyor.
Hastanın yemeklerini odasında yemesi, kaldığı odanın dışına çıkması zarurî olduğunda ise kesinlikle tıbbi maske kullanması gerekiyor. Hasta yakınları mecburî hallerde hastayı denetim etmek ya da bakımını yapmak için odaya girdiğinde iki tarafın da tıbbi maskeli ve odanın yeni havalandırılmış olması ehemmiyet taşıyor. Meskene ziyaretçi katiyen kabul edilmemeli.
– Kapı kulpları alkol bazlı dezenfektanla temizlenmeli
Hastaya yemeğinin, farklı bir tepsi ile tıbbi maske ve eldiven takmış yakınları tarafından kapıdan verilmesi en uygun yol olarak gösteriliyor. Hastanın kullandığı tabak, bardak başka olmalı, bulaşık makinasında yüksek ısı ve uzun programda 70 derecede ya da elde sıcak suyla yıkanmalı. Hasta giysileri, yatak çarşafları yeniden 70 derece ve üzeri sıcaklıkta farklı olarak yıkanmalı.
Ortak tuvalet kullanılması gerekli durumlarda her kullanımdan sonra lavabo, tuvalet, kapı kulplarının alkol bazlı dezenfektan ya da 1/10 seyreltilmiş çamaşır suyu ile temizlenmesi gerekiyor.
Hastaların kullandığı banyo ve el-yüz havlusunun kesinlikle farklı olması, tercihen kağıt havlu-peçete kullanılarak bunların fazla biriktirilmeden ağzı bağlı torba ile çöpe atılmasının en inançlı yol.
– Birebir konutta yaşayan Kovid-19 PCR testi negatif bireyler nasıl davranmalı?
Hasta yakınlarının hasta ile mümkün olduğunca uzun müddetli temastan kaçınarak yalnızca bakım ve takibini yapması gerekiyor. Bir çizelge oluşturularak günlük ateş ve semptomların seyrinin kaydedilmesi, tabibin işlerini kolaylaştırması açısından ehemmiyet taşıyor.
Hastanın birlikte yaşadığı aile bireyleri de hastalık tanısı konduktan sonra 14 gün izolasyon altına alınmalı ve hastalık semptomları açısından izlemde tutulmalı. Hastanın eşyalarıyla temas sonrası eller 20 saniye sabunla yıkanarak alkol bazlı dezenfektan ya da kolonya ile temizlemeli. Tüm konutun sık sık havalandırılması da değerli bir önlem.
– Doç. Dr. Kömürcüoğlu: “Her kurala tam ahenk hayati önemde”
Sıhhat Bilimleri Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Berna Kömürcüoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, meskende tedavinin takibine yönelik değerlendirmelerde bulundu. Tedavi muvaffakiyetinde doktor tarafından belirtilen her kurala tam ahenk sağlanmasının değerine işaret eden Kömürcüoğlu şunları kaydetti:
“Günlük olarak sabah akşam ateş ölçümleri, öksürük, nefes darlığı, göğüs ağrısı, kas ağrısı, halsizlik, iştahsızlık ve ishal şikayetleri takip edilmeli. Örneğin, ‘Öksürük bugün daha fazla, ateş düşürücü ile ateş düşüyor/düşmüyor, göğüs ağrısı yeni başladı.’ üzere izlemler yapılmalı. Tedaviye karşın düşmeyen 38,5 ve üzeri ateşi, nefes darlığı, çok öksürüğü, güçlü teneffüsü, uykuya meyli olan hastaların ‘ağır hastalık varlığı ve hastaneye yatış’ açısından tekrar değerlendirilmeleri gerekir. Hastanın tabip tarafından önerilen ilaçlarını sistemli kullanması sağlanmalı, günde en az 2-2,5 litre su içmesi, bol proteinli besinlerle beslenmesi ve C-vitamini (1000 mg), multivitamin ve D vitamini desteği alması önerilmektedir.”
– “Kronik hastalığı olanlarda hastalıklarının tedavilerine orta verilmemeli”
Doç. Dr. Kömürcüoğlu, eşlik eden kronik hastalığı olanlarda tansiyon, kalp hastalığı, diyabet, KOAH, astım üzere hastalıklarının tedavilerine orta verilmemesi gerektiğine dikkati çekerek, “Yüksek doz kortizon ve kanser tedavisi gören önemli bağışıklık sistemi baskılayıcı hastalıkları bulunanların sıklıkla ilacı kesmeleri gerebilir. Takip eden hekimlerinden bahisle ilgili bilgi alabilirler.” ihtarında bulundu.
Kovid-19’un sıklıkla zatürreye ve ağır enfeksiyona neden olduğu için sigara içilmemesinin değer taşıdığını vurgulayan Kömürcüoğlu, tedaviye ait şu bilgileri verdi:
“Tedavi kapsamında 5 günlük ilaç verilmektedir ve 5. günde semptomları açısından hastalar tekrar filyasyon gruplarınca kıymetlendirilmektedir. Klinik olarak düzelen, ateşi düşen, halsizliği azalan hastalarda ek tedaviye gerek duyulmamaktadır. Halsizlik, iştahsızlık, kas ağrıları, mevsimsel gripte olduğu üzere 2-3 hafta devam edebilir. Kliniği düzelmeyen, ağırlaşan olgularda ek tedavi verilebilir.
Bilhassa birinci teşhiste zatürresi olan, tedaviye karşın ateş yüksekliği devam eden, nefes darlığı ve teneffüs zorluğu ağırlaşan, morarma, şuur bulanıklığı üzere önemli semptomları gelişen ya da çok bulantı-kusma, çok ishal üzere nedenlerle beslenemeyen ya da ilaçlarını kullanmayan hastaların tekrar kıymetlendirilmesi gerekir, ek tedavi verilebilir ya da hastaneye yatırılabilir.”
Hastalarda ekseriyetle 9-14 günden sonra semptomlarda iyileşme başladığını, akciğer sinemasında düzelmenin ise 3-4 haftayı bulabildiğini tabir eden Kömürcüoğlu, bu nedenle erken radyolojik denetimin, yakınmalarda artma yoksa ve genel durum iyiyse faydası olmadığını tabir etti. Kömürcüoğlu, “Bu kurallara uyulursa mesken içi bulaş riski an aza indirilerek izolasyon devri itimatla geçirilebilecektir.” dedi.
Memurlar
