Yenişafak Gazetesi köşe muharrirlerinden Ahmet Ünlü bugünkü yazısında açık mevzuat kararlarına karşın sıkıntıları çözülmeyen devlet memurları hakkında bilgi verdi.
Aylıksız izinde iken avukatlık stajı yapılabilir mi?
Bir kamu kurumu çalışan işçisinin aylıksız müsaade alarak avukatlık stajı yapıp yapamayacağını sormaktadır. Sanki aylıksız izinde iken bir memur avukatlık stajı yapabilir mi?
657 sayılı Kanun’un 36/A-1 hususunda; “Avukatlık stajını açıkta iken yapanlara iki, memuriyette iken yapanlara bir kademe ilerlemesi uygulanır.” kararına yer verilmiştir.
Ayrıyeten, 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun hiçbir unsurunda aylıksız müsaade mühletince devlet memurlarının avukatlık stajı yapamayacağı belirtilmemiştir. Kaldı ki kimi kamu vazifelileri memuriyet misyonunda iken avukatlık mesleğini fiilen yapabilmektedir. Hakikaten, 10.5.2001 tarihinden evvel ilköğretim yahut orta öğretimde öğretmenlik misyonu ile avukatlık mesleğini birlikte yapanlar bu kapsamda sayılabilir.
Ayrıyeten, mülga Devlet İşçi Başkanlığı bu mevzuda Türkiye Barolar Birliği’nden görüş sormuş ve alınan karşılığı yazıda; TTB İdare Şurası tarafından kamu vazifelisi olarak çalışmakta olan 657 sayılı Kanun’a tabi olan şahısların aylıksız müsaade alarak bu müddette avukatlık stajı yapmalarının uygun olduğu fakat, Adalet Bakanlığı tarafından TTB İdare Şurası Kararlarının 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’na uygun görülmeyerek idari yargıda iptal davalarına husus edildiği ve İdare Heyeti’nin 657 sayılı Kanun’a tabi işçinin aylıksız müsaade alarak yaptıkları stajları geçerli sayan kararlarının iptaline hükmedildiği tabir edilmiştir.
Devlet İşçi Başkanlığı, TTB’nin yazısında yer alan sözler çerçevesinde oluşturduğu görüşte şu tabirlere yer vermiştir; Her ne kadar 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 36/A-1 unsurunda yer alan kararda memuriyette iken staj yapılabileceği zımnen kabul edilmiş ise de devlet memurlarının aylıksız izinde bulunduğu müddetlerde takımıyla kontağının devam ettiği ve hasebiyle devlet memuru olma statüsünün sürdüğü, bu durumun 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun ilgili kararları çerçevesinde avukatlık stajını yapmaya pürüz bir hal olarak kıymetlendirilmesi gerektiği göz önünde bulundurulduğunda, 657 sayılı Kanun’a tabi devlet memurlarının aylıksız müsaade müddetinde avukatlık stajı yapamayacağı belirtilmiştir.
Görüş incelendiğinde 657 sayılı Kanun’a ters kararlar içerdiği anlaşılmakta ve görüş içerisinde de bu konu açıkça belirtilmektedir. Çünkü 657 sayılı Kanun’un 36/A-1 unsurunda yer alan; “Avukatlık stajını açıkta iken yapanlara iki, memuriyette iken yapanlara bir kademe ilerlemesi uygulanır.” açık kararı orta yerde dururken Adalet Bakanlığı’nın açmış olduğu iptal davaları münasebet gösterilerek olumsuz görüş verilmesinin gerçek olmadığını düşünüyoruz. Çünkü kanun, memuriyette avukatlık stajı yapanlara bir kademe ilerlemesi verileceğini belirterek memuriyette avukatlık stajı yapılacağına cevaz vermiştir.
Şayet aylıksız müsaade müddetinde avukatlık stajı yaptığını beyan eden bir memur ek bir kademe ilerlemesi isterse açık kanun kararı karşısında olmaz mı diyeceğiz? İşte bu çeşit konuları tekrar masaya yatırarak mevzuyu çözmek gerektiğini düşünüyoruz.
Hakikaten mülga DPB vermiş olduğu 22.02.2016 tarihli ve 1119 sayılı görüşte; Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun olan ve Bakanlığınızda Etraf ve Şehircilik Uzmanı olarak vazife yapan çalışanın, avukatlık stajını 1136 sayılı Kanun kararlarına uygun olarak yapmış olması kaydıyla 657 sayılı Kanun’un 36’ncı unsurunun “Ortak Hükümler” kısmının A/1 bendi kararından yararlandırılması gerektiği belirtilmiştir.
Görüleceği üzere, her iki görüş birbiri ile çelişmektedir. Bu nedenle bu bahsin tahlile kavuşturulması gerekmektedir.
Aylıksız izinde iken kimi memurlar çalışabilir, kimileri ise meskeninde oturur
Kurumumdan aylıksız müsaade alarak dışarıda yarar getirici faaliyetlerde bulunabilir miyim?
657 sayılı Kanun’un ilgili unsurlarında yer alan kararlar çerçevesinde aylıksız müsaade alan memurların memuriyet statüsü devam ettiği için bunların bu müddetlerde memuriyete ters işler yapmaları disiplin cezasını gerektirmektedir. Ticari yarar getirici faaliyetlerde bulunma yasağı ile siyasi faaliyette bulunma yasağını bu kapsamda kıymetlendirebiliriz.
Olağan kaideler altında kamu çalışanının kurumlarından aylıksız müsaade alarak özel bölümde çalışması mümkün değildir. Zira, işçi aylıksız müsaadeli olsa da memuriyeti devam ettiği için ticari kar getirici faaliyetlerde bulunma yasağı bulunmaktadır. Lakin, kimi kanunlarda buna müsaade edilmiştir. Gerçekten hem 5746 sayılı Kanun’da hem de 6550 sayılı Araştırma Altyapılarının Desteklenmesine Dair Kanun’da istisnalar getirildiğini görüyoruz. Bu çerçevede 6550 sayılı Kanun’un 14’üncü hususunda kamu çalışanına aylıksız müsaade verilerek araştırma altyapılarında çalışma imkanı sağlanmıştır.
Bu kapsamda kamu kurum ve kuruluşları ile yükseköğretim kurumlarında çalışanlar kendilerinin isteği ve kurumlarının muvafakati ile araştırma altyapılarında istihdam edilebilir. Burada çalışacak işçi için statü sınırlaması da getirilmemiştir. Bunların kurumlarıyla olan münasebetleri iş akdinin yapılmasıyla son bulmaktadır. Bunlara verilecek fiyat ile öteki mali ve toplumsal haklar yapılacak iş akdi ile belirlenmektedir.
Bu formda istihdam edilenler araştırma altyapılarındaki misyonları sona erdiğinde, tahsil durumları, hizmet yılı ve unvanları dikkate alınarak evvelki kurumlarında mesleklerine yahut durumlarına uygun boş bir takım yahut duruma kişinin en geç altı ay içinde yapacağı müracaat üzerine en geç üç ay içinde atanır ve rastgele bir sürece gerek kalmaksızın en geç bir ay içinde misyona başlatılırlar.
Aylıksız müsaade ayrıntılı bir biçimde tekrar düzenlenmelidir
Üstte açıklamalara baktığımızda aylıksız müsaade konusunun yine ve yeni bir anlayışla düzenlenmesi gerekmektedir. Bir tarafta aylıksız müsaade vererek memurları konutlarında oturmaya özendiriyoruz, başka yanda çalışabilirsiniz diyoruz. Meskenlerinde oturmaya teşvik ettiklerimizde zati konutta oturmayıp kayıt dışı çalışmaya devam ediyorlar. Herhalde bu duruma çeki sistem verilmesi gerekiyor.
Ayrıyeten, birçok kanunda aylıksız müsaade düzenlemesi yer aldığı için bu hususun tek bir mevzuatta düzenlenmesinde yarar olduğunu düşünüyoruz. İncelendiğinde uzmanlarının dahi içinden çıkamadığı dağınık bir düzenleme olduğu görülecektir.
Tekrar bir tarafta açık bir düzenleme varken verilen görüşlerle memurlar mağdur edilebilmektedir. Bu nedenle memurlara tanınan aylıksız müsaade kuruluşu yeni baştan ve yeni bir anlayışla tek bir mevzuatta düzenlenmelidir. Yoksa mevcut dağınıklık giderek daha da içinden çıkılamaz bir hal alacaktır. Şayet istersek tahlil çok kolay. Özetle genel bir mevzuat taraması yapılarak değişik kanunlarda yer alan aylıksız müsaade hususları yeni baştan tek bir kanunda ve yeni bir anlayışla düzenlenecektir. Kaldı ki günün muhtaçlıkları da bunu gerektirmiyor mu? Sanki mevzuyu çok mu karışık anlattım?
Memurlar
