Avrupa Birliği (AB) Dış Münasebetler ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, AB-Türkiye bağlarının şiddetli bir periyottan geçtiğini, bağlantıları onarmanın iki tarafa da yarar getireceğini belirterek, Türkiye ile diyalog yolunu izleyeceklerini bildirdi.
“Kovid-19 Vakitlerinde Avrupa Dış Politikası” başlıklı kitap yayımlayan Borrell, “AB, Global Güçler, Yeni İmparatorluklar ve Çok Taraflılık” başlığı altında Türkiye ve Doğu Akdeniz’e değinirken “Türkiye ile öne çıkan mevzularda diyalog yolunu takip edeceğiz.” sözünü kullandı.
Borrell, AB önderlerinin Doğu Akdeniz konusunda kendisine çok taraflı bir konferans düzenleme misyonu verdiğini hatırlatarak, “Çok net olarak yapan bağ yolunu tercih ediyoruz lakin siyasi çizgimiz de açık. Türkiye, memleketler arası hukuku ihlal eden hareketlerini tekrarlarsa AB elindeki seçenekleri kullanacaktır.” tabirine yer verdi.
Coğrafyanın değişemeyeceğini, Türkiye’nin de bir dizi bahiste değerli bir ortak olmaya devam edeceğini vurgulayan Borrell, “Bu durum bizim bu büyük komşuyla tehlikeli karşı karşıya gelme dinamiğinden çıkmamızı sağlamalıdır.” değerlendirmesini yaptı.
Borrell, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de güç paylaşımının ve Libya’daki tahlilin dışında tutulamayacak bir ülke olarak görülmek istediğini vurguladı. Geçen yıl AB’nin dış siyasetinde ana bahislerden birinin Türkiye ve Doğu Akdeniz olduğunu hatırlatan Borrell, “Bugün şu çok açıktır ki AB, Türkiye ve Rusya ile ilgilerinde yanlışsız dengeyi bulamadığı sürece kıtada istikrarı sağlayamayacaktır.” görüşünü paylaştı.
Vazifeye geldiğinde Türkiye ile alakaları onarmanın kendisi için en güçlü mevzulardan biri olacağını bildiğini aktaran Borrell, Türkiye’nin Doğu Akdeniz dışında Libya ve Suriye siyasetlerinin da AB’ye uymadığını, 2016’daki göç bahisli mutabakatın da iki taraf için beklenen meyvelerini vermediğini kaydetti.
Borrell, Türkiye-AB bağlantılarında geçen yılın özetini yaparken “Maalesef Türkiye’nin Navtex ilanları ve Oruç Reis ile Barbaros gemilerinin isimleri Brüksel’de her gün kullanılır oldu.” sözünü kullandı.
Türkiye-AB ilgilerinin merkezinde Kıbrıs sıkıntısı ve Türkiye’nin Yunanistan ile alakaları bulunduğunu yazan Borrell, bu iki sorunun daha fazla ertelenemeyeceğini vurguladı.
Borrell, Türkiye’nin dış siyasetini değerlendirirken de Afrika, Batı Balkanlar, Suriye, Irak, Libya, Dağlık Karabağ’dan bahsetti ve “Türkiye, dikkate alınması gereken bir bölgesel güç haline geldi ve inkar edilemeyecek muvaffakiyetler elde etti. Maalesef birtakım mevzularda Türkiye’nin milletlerarası gündemi ve prosedürleri AB’ninki ile tıpkı çizgide değil.” sözüne yer verdi.
– “Türkiye ile güçlü münasebet Avrupa’nın faydasına”
AB’nin aday ülke pozisyonundaki Türkiye’ye soru sorma durumunda olduğunu anlatan Borrell, şunları kaydetti:
“İlişkiler tek istikametli olamaz. AB de Türkiye’ye üzerine düşenleri yaptığında aile üyesi olarak kabul edileceğini göstermeli. Bu noktada 2016’da imzalanan ortak mutabakatta bulunan olumlu gündem hayati rol oynamaktadır. Kısasa kısas dinamiğinden çıkış yolunu bulmalı, iş birliği ve inanca geri dönmeliyiz.”
Borrell, Türkiye ile alakaların gerilemesi halinde AB’nin güçlü önlemlere başvuracağını yazdı. Kitabın birçok yerinde alakaları onarmanın kıymetine dikkati çeken Borrell, “Türkiye ile iş birliğine dayalı güçlü bir ilgi Avrupa’nın istikrarına büyük katkı sağlar. Birebir halde Türkiye için de AB’den daha iyi bir ortak bulmak sıkıntı olacaktır.” değerlendirmesini yaptı.
– “Yeni imparatorluklar karşısında AB”
Borrell, kitabının “Yeni imparatorluklar karşısında AB” başlıklı kısmında ise Rusya, Çin ve Türkiye’den “yeni imparatorluklar” diye kelam etti.
“Yeni imparatorluklarla” ihtilafları müzakere edip barışçıl yollarla çözebilmek için Avrupa’nın gücün lisanını öğrenmesi gerektiğini belirten Borrell, şunları kaydetti:
“Avrupa, yakın etrafımızda giderek artan halde ‘yeni imparatorluklar’ üzere davranan güçlerle karşı karşıya gelmektedir. Geçen yıl boyunca bilhassa Doğu Akdeniz’deki durum ve Türkiye ile ilgilerimiz gergin seyretti. Milletlerarası hukuku ve üye ülkelerimizin haklarını savunurken bu büyük komşu ve ortakla müşterek taban bulmaya çalışmalıyız. Ancak yalnızca Türkiye de bunu isterse ve buna nazaran hareket ederse başarılı olabiliriz.”
Rusya, Çin ve Türkiye’nin kendi özelliklerinin ötesinde üç ortak özelliği paylaştığını aktaran Borrell, bu ülkelerin dış dünyaya karşı egemenlikçi ve kendi hudutları içinde otoriter olduğunu, Avrupa’nın paylaşmadığı bedeller üzerinde durduklarını yazdı.
Borrell, “Bu ülkeler kendi tesir alanlarının tanınmasını ve bunu tüm dış gözlerden korumak isterler. Global oyunu değiştirmek istemektedirler zira dünyada bugünkü güç dağılımının onların yükseldiği devirle hiç bağlantısı bulunmamaktadır. Bu noktada tezlerinden büsbütün mahrum olmadıklarının kabul edilmesi gerekir.” değerlendirmesini yaptı.
Memurlar