Avrupa Birliği (AB) Kurulu Lideri Charles Michel, yeni tip koronavirüse (Kovid-19) karşı geliştirdiği aşının AB ülkelerine tedarikinde önemli ölçüde kesinti yapacağını açıklayan AstraZeneca üzere ilaç firmalarına karşı yasal yollara başvurma seçeneğini gündeme getirdi.
Michel’in Çekya, Avusturya, Danimarka ve Yunanistan başbakanlarının yazdığı ve aşılara süratli onay çıkması için güçlü bir ileti verilmesini istedikleri ortak mektuba verdiği yanıtı, AB yetkilileri tarafından gazetecilerle paylaşıldı.
Mektubunda “Sizin teklifiniz lakin üreticilerin tedarik için kâfi stokları bulunması durumunda işe yarayabilir.” diyen Michel, birtakım ilaç şirketlerinin teslimatlarda gecikeceklerini hatırlattı.
Tedarikte yüzde 60’tan fazla kesinti yapacağını açıklayan AstraZeneca ya da iki hafta yaklaşık yüzde 8 eksik teslimat yaptıktan sonra olağan üretim düzeyine dönen Pfizer-BioNTech’in ismini vermeyen Michel, şu ana kadar ilaç firmalarının gecikmeler hakkındaki cevaplarının, AB’yi tatmin etmediğini aktardı.
Michel, firmalarla diyaloğun devam edeceğini lakin AB’nin aşı arzı konusunda güçlü bir duruş göstermesi gerektiğini belirtti. Michel, AB Kurulunun AB içinde üretilen aşıların ihracatının şeffaf yürütülmesi için önerdiği mekanizmayı desteklediğini bildirdi.
– 122’nci unsur tehdidi
Michel, “Firmalarla tatmin edici bir tahlile ulaşılamaması halinde tüm seçenekleri incelemeli ve (AB antlaşmalarında bulunan) tüm yasal araçlardan ve hukuksal önlemlerinden faydalanmalıyız.” tabirini kullandı.
Michel, AB’nin İşleyişine Dair Antlaşmanın 122’nci hususunun bu önlemler ortasında değerlendirilebileceğini, bu sayede tesirli aşı üretimi ve arzının sağlanabileceğini vurguladı.
Michel’in gündeme getirdiği 122’nci unsur, başta güç alanında olmak üzere kimi eserlerin arzında önemli zorlukların ortaya çıkması halinde AB Kurulu’na ekonomik duruma uygun önlemler uygulama yetkisi tanıyor.
– AB’den müsaadesiz aşı ihracatı mümkün olmayacak
AB, AstraZeneca ila yaşanan ihtilaftan sonra Kovid-19 aşısı için ön alım mutabakatı imzaladığı firmaların AB ülkelerindeki tesislerinde üretilen aşıların, öteki ülkelere satışına da sınırlama getiriyor.
Yarın resmen duyurulacak sistemle AB ile mutabakatı bulunan firmaların AB ülkelerindeki tesislerinde üretilen aşılar öbür ülkelere müsaadesiz satılamayacak.
Firmaların müsaade alabilmesi için yılın birinci çeyreğinde AB’ye sağlamayı taahhüt ettiği ölçüdeki aşıyı iletmesi gerekecek. Düzenek şimdilik 2021’in birinci çeyreği için uygulanacak. Gerekli görülmesi halinde düzeneğin kapsamı aşı üretimindeki ham unsurları içerecek biçimde genişletilebilecek yahut mühleti uzatılabilecek.
– AB-AstraZeneca ihtilafı çözülemiyor
AB ile AstraZeneca ortasında patlak veren tedarik ihtilafı şimdi çözülemedi. AstraZeneca ile Oxford Üniversitesinin geliştirdiği Kovid-19 aşısının bu hafta beklenen AB onayı sonrasında AB ülkelerine dağıtımının başlaması bekleniyordu.
Lakin AstraZeneca’nın hafta başında AB’ye yılın birinci çeyreği için tedariki yüzde 60 eksik yapacağı açıklandı. AB tarafı ise kesintinin daha fazla olacağını belirtiyor. AB’nin 100 milyon doz beklerken bunun dörtte birini alabileceği söz ediliyor.
AB, İngiliz-İsveç şirketi AstraZeneca’nın eksik teslimatına reaksiyon göstererek yükümlülüklerine uymasını istiyor. Şirket ise tedarik konusunda mukavelede “en üst düzeyde efor gösterilmesi” istikametinde bir unsur bulunduğunu ve tedarik için en üst çabayı gösterdiğini savunuyor.
AstraZeneca’nın AB içindeki fabrikalarda üretimin az olması nedeniyle birlik ülkelerine beklenenden az aşı dozu göndereceği haberleri üzerine AB yetkilileri, İngiltere’de bulunan ve üretimin fazla olduğu AstraZeneca fabrikalarından aşı gönderilmesini talep ediyor.
AstraZeneca ile AB ortasında 400 milyon doz aşı için mukavele geçen yaz imzalanmıştı. Aşının geliştirme sürecini hızlandırmak maksadıyla AB’nin 336 milyon avro ön finansman sağladığı açıklanmıştı.
Memurlar
