ABD’nin Ankara Büyükelçisi David Satterfield, Türkiye’nin Rusya’dan satın aldığı S-400 hava savunma sistemlerine ait değerlendirmesinde, “S-400 probleminin çözülebilmesini umuyoruz lakin mümkün değilse, uyguladığımız yaptırımlardan direkt etkilenmeyen iş birliğimizin tüm alanlarına odaklanmaya devam edeceğiz.” dedi.
Büyükelçi Satterfield, ABD’nin Ankara Büyükelçiliğinde birtakım gazetecilere Türkiye-ABD alakalarını kıymetlendirdi.
Yeni ABD idaresinin vazifesinin üçüncü haftasında olduğuna işaret eden Satterfield, yeni idarede yer alacak takımların bir ortaya gelmekte olduğunu bildirdi.
Satterfield, bu bağlamda ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan’ın, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ile yakın vakitte bir telefon görüşmesi gerçekleştirdiğini ve ilerleyen devirde öbür görüşmelerin de olmasını umduğunu belirtti.
Ülkesi ve Türkiye ortasındaki genel münasebetler hakkında yaptığı değerlendirmede Satterfield, Türkiye ile iktisat ve ticaret dahil bağlantılara bütün boyutlarıyla paha verdiklerinin altını çizerek, “Türkiye kıymetli ve değerli bir NATO ortağı ve stratejik müttefiktir.” dedi.
– “Türk iktisadının temel gücüne her vakit inanç duyduk”
Büyükelçi Satterfield, iki ülke ortasındaki ekonomik bağlantılara ait, “Türkiye’de 30 milyar doların üzerinde yatırımımız var. İkili ticaret hacmi 20 milyar doların üzerinde. Türkiye’de bin 700 Amerikan şirketi faaliyet gösteriyor. Bu şirketlerde 75 binden fazla Türke istihdam sağlıyoruz. Bu, ABD için kıymetli bir ilgidir. Türkiye, Türkler ve Amerikalılar için değerli bir bağ.” tabirini kullandı.
Bir evvelki ABD yolunun, iki ülke ortasında 100 milyar dolar ticaret hacmi gayesi koyduğunu anımsatan Satterfield, halihazırda 20 milyar dolar düzeyindeki ticaret hacmi göz önüne alındığında bu amacın hayli argümanlı olduğunu fakat bu biçimde tasarlandığını kaydetti.
Satterfield, “Sizi temin ederim ki, buradaki (ABD) misyonu olarak biz ve Washington’daki ajanslar, ABD’deki iş dünyasına Türk ticaretini tanıtmak için elimizden gelen her şeyi yapmaya devam ediyoruz.” dedi.
Büyükelçi Satterfield, şu sözleri kullandı:
“Son birkaç ayda Türkiye’ye direkt yabancı yatırım mukabilinde gerçek bir ilerleme gördük ve bu yürek verici. Türk lirasının kıymetinin sabitlenmesi de cüret verici oldu. Bunlar olumlu istikametler. Türk iktisadının temel gücüne her vakit inanç duyduk. Lakin inandırıcı, şeffaf ve öngörülebilir maliye ve para siyasetleri yoluyla gerçekleştirilmesi, kullanılması ve geri alınması gereken güçlü istikametler var. Bu üç söz benim değil, Merkez Bankası Lideri Naci Ağbal ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan’ın sözleri.”
– “S-400 sıkıntısının çözülebilmesini umuyoruz”
Satterfield, Türkiye’nin Rusya’dan satın aldığı S-400 hava savunma sistemlerine ait yaptığı değerlendirmede, ne yazık ki S-400 sıkıntısının, evvelki ABD idaresini, ABD maddelerini uygulamaya ve CAATSA yasası kapsamında yaptırımlar uygulamaya zorladığını belirtti.
Lakin bu yaptırımları çok hassas bir halde amaç aldıklarını belirten Satterfield, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Türk savunma dalını bir bütün olarak etkilemeyi değil, daha çok Savunma Sanayii Başkanlığına özel lisansları hedefledik. Bu adımı kederle atmak zorunda kaldık. Bir yıldan fazla bir müddettir Türkiye’nin S-400’ü satın almasının yarattığı sıkıntıya öbür bir tatmin edici tahlil bulmanın mümkün olacağını umuyorduk. Sonunda bu mümkün değildi ve ocak ayı sonunda ABD yasasını uyguladık. Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası, CAATSA yaptırımlarından feragat edilebilmesi için Türkiye’nin S-400’e sahip olmamasını kural koşmaktadır. Bu yeni ve çok daha katı bir yasal gerekliliktir lakin ABD’nin maddesidir. Burada bir şey açıklığa kavuşturmak istiyorum. Çalışma kümesi yok, olmayacak. Bu, ABD mevzuat ve maddelerinin uygulanmasına ait bir husustur. S-400 meselesinin çözülebilmesini umuyoruz fakat mümkün değilse, uyguladığımız yaptırımlardan direkt etkilenmeyen iş birliğimizin tüm alanlarına odaklanmaya devam edeceğiz.”
– “(Türkiye- Yunanistan arasındaki) Görüşmelerin devam etmesini isteriz”
Satterfield, Türkiye ve Yunanistan ortasındaki istişari görüşmelerin 61. cinsinin İstanbul’da gerçekleşmesini memnuniyetle karşıladıklarını belirterek, şunları kaydetti:
“Atina’da yapılması planlanan bir sonraki cinsin yakında gerçekleşmesini umuyoruz. Bu, çok olumlu bir gelişme ve ABD bu gelişmeyi mümkün olan en güçlü formda destekliyor. Avrupa ve milletlerarası toplumun da bu görüşte olduğunu düşünüyorum. Bu görüşmelerin devam etmesini isteriz. Her iki devletin de güvensizlik yaratan ve tırmanma yahut çatışma potansiyeli yaratabilecek tek taraflı hareketlerden kaçınma gayretlerinin devam ettiğini görmek isteriz.”
Satterfield, Türkiye’nin bu türlü bir atmosfer yaratmak için aldığı tedbirleri ve Yunanistan’ın eforlarını takdir ettiklerini vurguladı.
Uzun müddettir devam eden, güç ve karmaşık meselelerin iyi niyetle, daima efor ve kararlılıkla çözülebileceğini söyleyen Satterfield, “Daha evvel daha karmaşık ve güç durumlarda bunu gördük. Burada da olabileceğinden umutluyuz.” diye konuştu.
– “Libya Siyasi Diyalog Forumunu destekliyoruz”
Satterfield, Libya sıkıntısına ait yaptığı değerlendirmede, “Hepimiz Libya’daki siyasi değişim problemiyle ilgileniyoruz. Birleşmiş Milletler (BM) önderliğindeki Libya Siyasi Diyalog Forumunu destekliyoruz. Bu, BM sürecini desteklemek, Libya’da istikrarın yine sağlandığını görmek, yıl sonunda nihai seçim gayesi için yapılan hazırlıkları görmek ve tüm yabancı güçlerin çekilmesi herkesin faydasına.” tabirini kullandı.
Bölgedeki gelişmeler konusunda ihtiyatlı biçimde iyimser olduklarını lisana getiren Satterfield, “Günün hepimize ne getireceğini göreceğiz.” değerlendirmesinde bulundu.
– ABD’de yeni idare
Büyükelçi Satterfield, yeni ABD idaresinin, Türkiye’yi ilgilendiren bir dizi milletlerarası probleme ait siyaset yaklaşımlarını formüle edeceğini belirterek, ABD Lideri Joe Biden’ın, NATO ve NATO ittifakına yönelik transatlantik bağlar için ABD idaresinin güçlü takviyesini tekrar teyit ettiğini hatırlattı.
ABD’nin, Avrupa ile bağlar, Avrupa Birliği (AB) fikri ve Türkiye-AB ortasındaki yakın bağları şiddetle teşvik ettiğini söyleyen Satterfield, bunun yeni bir konu olmadığının altını çizdi.
Satterfield, “Bu hem ABD’nin hem de Türkiye’nin çıkarına ve bu mevzuda yardımcı olmak için elimizden geleni yapmaya devam edeceğiz.” dedi.
Büyükelçi Satterfield, İran’la alakalar konusuna ait de yeni ABD idaresinin, global toplum için son derece karmaşık olan bu zorluğa karşı bir yaklaşımı formüle edeceğini kaydetti.
Yeni ABD idaresinin ilerleyen periyotta birçok mevzuya yöneleceğine işaret eden Satterfield, “Radikal aşırıcılık konusunda devam eden kaygılar, Suriye, İran ve bölgedeki öbür yerler, bunların hepsi ABD’nin üstleneceği problemler olacak.” tabirini kullandı.
– Satterfield’den “15 Temmuz darbe teşebbüsüyle ilgimiz yok” açıklaması
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun “15 Temmuz darbe teşebbüsünde ABD’nin rolünün olduğuna ilişkin” kelamlarına işaret eden Satterfield, “Üst seviye Türk yetkililerinin, 2016 yılı dahil olmak üzere Türkiye’de gerçekleşen bir dizi gelişmeden ABD’yi sorumlu tutan değerlendirmelerinden telaş duyuyoruz.” dedi.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price’ın da bu hususta açıklama yaptığını hatırlatan Satterfield, “Bunlar, temelsiz tezler. Bir müttefikin ve stratejik bir ortağın sorumluluk taşıyan beyanları değiller. Esefle karşılıyoruz.” sözünü kullandı.
Satterfield, Türkiye’de ya da dünyanın neresinde olursa olsun LGBTQI aksisi açıklamaları da esefle karşıladıklarını belirtti.
– Halk Bankası davası
ABD’deki Halk Bankası davasına ait ise Satterfield, “New York Güney Bölgesi’nde Halk Bankası davasıyla ilgili isimli süreç, sadece ABD mahkemelerinin problemidir. Bu, ABD idaresinin sorunu değildir.” diye konuştu.
– “SDF ile çalışmaya devam ediyoruz”
Büyükelçi Satterfield, ABD’nin evvelki Lideri Donald Trump devrinde Suriye’nin kuzeyinde YPG/PKK’ya verilen dayanağın, ABD’de yeni idare tarafından da Türkiye’nin itirazlarına karşın devam edip etmeyeceğine ait bir soru üzerine, “ABD’nin siyaseti değişmedi. DEAŞ’ın kuzeydoğu Suriye’de oluşturduğu tehditle, tıpkı bölgenin öteki yerlerinde de bu tehdidi ele almak üzere çalıştığımız üzere uğraş etmeye devam ediyoruz. Bu çabada, kuzeydoğu Suriye’de, SDF ile çalışmaya devam ediyoruz.” cevabını verdi.
Memurlar
