Avrupa Birliği (AB) ile yeni tip koronavirüs (Kovid-19) aşılarının tedarikinde kesintiye gideceğini açıklayan ilaç şirketi AstraZeneca yetkilileri ortasında yapılması öngörülen toplantı, şirket temsilcilerinin katılmaması nedeniyle gerçekleştirilemedi.
Oxford Üniversitesi ile geliştirdiği aşı için AB ile geçen yaz 400 milyon dozluk kontrat imzalayan AstraZeneca’nın yılın birinci çeyreğinde yapacağı tedarikte yüzde 60 kesintiye gideceğini açıklamasından sonra bugün AB ile şirket temsilcileri ortasında ikinci defa toplantı yapılması planlanıyordu.
Fakat bir AB yetkilisi, şirketin toplantıya katılmak yerine yazılı olarak AB Komitesine bildirim yapacağını açıkladı. AstraZeneca’nın tedarik konusunda “en üst çabayı gösterdiği” açıklamasına değinen AB yetkilisi, şirketin “gerçekten en üst çabayı gösterdiğini” belirtti fakat şirketin kontratta belirtilen doz ölçüsünü sağlamak için kâfi üretim kapasitesinin bulunacağına dair bir yükümlülük içinde olduğunu aktardı.
– AB, yükümlülüklerin yerine getirilmesini istiyor
AB, kesinti nedeniyle reaksiyon gösterdiği şirketten izahat ve kontrat yükümlülüklerini yerine getirmesini talep ediyor.
Bu nedenle AB Kurulunun sağlıktan sorumlu üyesi Stella Kyriakides, şirkete mektup göndererek kesinti münasebeti hakkında bilgi istemişti. Bunun akabinde AB yetkilileriyle şirket ortasında pazartesi günü bir toplantı yapılmış, AB’nin şirketin karşılıklarından tatmin olmadığı ve bugün bir toplantı daha düzenleneceği açıklanmıştı.
AstraZeneca temsilcilerinin bugünkü toplantıya katılmama kararının, şirketin Üst Yöneticisi (CEO) Pascal Soriot’un dün gece İtalyan La Reppublica’da yayımlanan röportajından sonra gelmesi dikkati çekti.
– AstraZeneca: AB tedarikimizin yüzde 17’sini alıyor
Soriot, bu röportajında kontrattaki taahhütlerini ihlal etmediklerini ve AB ülkelerinin aşılarını diğerlerine satmadıklarını belirterek, “Dünya nüfusunun yüzde 5’ine sahip Avrupa, aylık global tedarikimizin yüzde 17’sini alıyor.” demişti.
AB’nin AstraZeneca’yı makul sayıda aşı tesliminde kontrata dayalı taahhütlerden caymakla itham ettiğini anımsatan Soriot, mukavelede bu türlü bir taahhüdün yer almadığını belirtmişti.
AB’nin yaz aylarında mukavele imzalanmasından sonra AstraZeneca’ya 336 milyon avro ön ödeme yaptığı sav edilmişti. AB, ilaç şirketleriyle yaptığı aşı kontratlarını ticari sır içerdikleri gerekçesiyle kamuoyu ile paylaşmıyor.
AstraZeneca ile Oxford Üniversitesi tarafından geliştirilen Kovid-19 aşısının AB’de acil kullanım onayının bu hafta Avrupa İlaç Ajansı (EMA) tarafından verilmesi bekleniyor. Şirket onay için 12 Ocak’ta müracaat yapmıştı.
AstraZeneca aşısının 65 yaş üzerindeki şahıslarda aktifliğinin yüzde 8 olduğuna ait bu hafta Alman medyasında çıkan haberler de tartışma yaratmış, haberler şirket tarafından yalanlanmıştı.
AB, opsiyonlar dahil olmak üzere BioNTech-Pfizer ile 600 milyon, AstraZeneca ile 400 milyon, Sanofi-GSK ile 300 milyon, Johnson and Johnson şirketiyle 400 milyon, CureVac ile 405 milyon, Moderna ile 160 milyon doz aşı almak için kontrat imzaladı lakin AB ülkelerinde aşılamaların yavaş ilerlediği tenkitleri yapılıyor.
AB’de şu ana kadar onay alan BioNTech ve Pfizer ile Moderna tarafından geliştirilen aşılar, Aralık 2020’den beri halka yapılıyor. AB Komitesi, bugüne kadar aşı geliştiren şirketlerle üye ülkeler ismine yaptığı 6 mukaveleyle yaklaşık 2,3 milyar doz alabilecek pozisyona gelmişti.
Komite, geçen hafta üye ülkelerindeki yetişkin nüfusun yüzde 70’inin 1 Haziran’a kadar aşılanması amacı koymuştu. Aşı teslimatlarında yaşanacak gecikmeler sonucunda maksadın yakalanamaması ihtimali yüksek görünüyor.
AB Komitesi, AstraZeneca ile yaşanan ihtilaftan sonra üye ülkelerde aşı üreten bütün şirketlerin üçüncü ülkelere bu eseri ihraç etmek istediklerinde bildirimde bulunmalarını gerektirecek bir sistem üzerinde çalışılıyor.
Memurlar
