Türkiye’den kaçak yollarla
İsrail’e
götürülen Roma periyoduna ilişkin heykel, burada bir İsrail vatandaşı tarafından satın alınıp, 2016 yılında ABD’ye götürülmek istenince durum ortaya çıktı. İsrail makamları, yapıtın Anadolu kökenli olduğunun bildirilmesi üzerine, Türkiye’ye yapıtın fotoğraflarını gönderdi. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Amerika’da bir müzayede konutunda satışa çıkarılmak istenen heykelin Anadolu’ya ilişkin olduğunu bildirerek, satışın durdurulmasını talep etti. Fakat yapıtı elinde bulunduran kişi, kendisine ilişkin olduğunu ileri sürdüğü heykelle ilgili Amerika’da mahkemeye başvurdu. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı ve Türkiye’nin New York Başkonsolosluğu da Kybele’nin iadesi konusundaki karşı tezlerini mahkemeye taşıdı. 
Afyonkarahisar’da yol çalışmasında bulunmuş: Köylüler heykeli, fotoğrafını görmeden tanım etti
Afyonkarahisar Müzesi Müdürlüğü’nce yapıtların bulunduğu düşünülen bölgede 1960-1970’li yıllarda yaşayan bireylerin bilgisine başvuruldu. Bu şahıslar, kültür varlığı kaçakçılığı yaptığı belirlenen bir kişinin 1960’lı yıllarda bölgede bulunduğunu ve köylerinde kaçak hafriyat yapan bir bireyden kültür varlığı satın aldığını belirtti. Ayrıyeten köylülerden birisi, heykeli, fotoğrafını görmeden tanım etti ve kaçırılan ‘Kybele’yi başka misal heykel fotoğrafları ortasından teşhis etti.
Türkiye’ye ilişkin olduğu kanıtlandı
Heykelin ortaya çıkarıldığı yıllarda Afyonkarahisar Müzesi Müdürü olarak vazife yapan merhum Hasan Tahsin Uçankuş’un arşivi de uzmanlarca incelendi. İncelemede Afyonkarahisar’daki tarihi eser kaçakçılığının, o devir Konya’da oturan bir kişi ile bağlantılı olabileceği saptandı. Bu kişinin de Afyonkarahisar’daki şahit sözünde ismi geçen bireyle birebir olduğu belirlendi. Konya Müzesi Müdürlüğü’nce bulunan savcılık evraklarında de Afyonkarahisar’da kelam konusu bölgede kaçakçılık aksiyonlarının olduğunu ortaya koydu. Bilimsel ispatlar ve yapıtın ortaya çıkarıldığı yıllarda bölgede yaşayan görgü şahitlerinin tabirleri ile Afyonkarahisar’daki kaçakçılık olaylarına ait evraklar ile Kybele heykelinin Türkiye’ye ilişkin olduğu kanıtlanmış oldu.
‘Ana Tanrıça Kibele’yi 10 günde 15 bin kişi ziyaret etti
6
Türkiye’nin süratli ve titiz takibi sonucunda Amerika’da dava görülmeye başlanmadan eser sahibi heykeli uzlaşmacı bir tutum göstererek Türkiye’ye iade etmeyi kabul etti. Türkiye’den kaçak yollarla İsrail’e götürülerek satın alınan ve İsrailli vatandaş tarafından Amerika’da müzayede meskeninde satılmak istenen Kybele, on binlerce kilometre seyahatinin akabinde Türkiye’ye ulaşacak. 1700 yıllık ‘Kybele Heykeli’ Türk Hava Yolları tarafından Amerika’dan fiyatsız taşınarak 12 Aralık’ta İstanbul’a getirilecek. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un tanıtımını 13 Aralık’ta yapacağı heykel İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde sergilenecek. Bir adak heykeli olan Kybele, daha sonra Afyonkarahisar’a yeni yapılacak müzeye taşınacak.
Kybele heykeli
Kybele, prehistorik periyotlardan itibaren Akdeniz Havzası’nda bilhassa Anadolu’da rahmet, bolluğun sembolü ve koruyucusu ana tanrıça olarak tapınım görür. Kybele’nin iki yanındaki aslanlar ana tanrıçanın tabiat ve hayvanlar üzerindeki hakimiyetini gösterir. Antik devir toplumsal ve dini hayatında şahısların olmuş ya da olmasını diledikleri istekleriyle ilgili ya da inandıkları tanrısal varlığı onurlandırmak üzere ilah ya da tanrıçalara adak sunmaları yaygın bir gelenektir. Tanrıyı onurlandırmak üzere tapınaklar ya da kutsal alanlara sunulan malzemeler ‘adak objesi’ olarak kıymetlendirilir. Kişinin toplumsal ve ekonomik statüsüne nazaran adak nesneleri kolay bir taş kesiminden gösterişli bir heykele kadar çok çeşitlilik gösterir. Yazıtında da yer aldığı üzere Sideropolisli Asklepiades’ın Oniki İlah Ana’ya sunduğu bu Kybele Heykeli bir adak heykelidir. Heykelin kuralında bulunan yazıt kısmında ‘Hermeios’un oğlu Sideropolis’li Asklepiades adağı Oniki İlah Ana’ya dikti’ tabiri yer alıyor.
Memurlar
