Antalya’nın Akseki ilçesinde Toroslarda yetişen şifalı bitkilerden elde edilen yağlar vatandaşların geçim kaynağı oldu. Köylülerin dağlardan çuval çuval getirip kendi doğal yollarıyla işleyip ürettikleri kekik yağına korona virüs devrinde ilgi arttı.
Birbirinden bedelli yöresel eserleriyle ismi öne çıkan Akseki ilçesinde, Torosların karlı doruğundan elde edilen şifalı bitkilerden elde edilen yağlarda değerli bir yer tutuyor. Şalba, andız, mersin, ardıç, defne, su nanesi, menengiç üzere birçok bitki ve tohumlardan çıkarılan yağlara korona virüs periyodunda ilginin arttığı bildirildi. Bu eserlerden başı çeken kekik yağı için vatandaşlar meşakkatli bir üretim seyahatine düşüyor. Yaklaşık 2 bin metre yükseklikteki Toroslardan toplanıp getirilen kekik bitkisi dev kazanlar içinde 4-5 saat kaynatılıyor. 100 kilo kekikten bir buçuk litre yağ çıkıyor. Her bitki için farklı yağ ve su alma metodu uygulayan köylüler, şişeledikleri eserleri satarak gelir elde ediyor. Geçtiğimiz yıl 10 gramı 10 TL’den satılan kekik yağının bu yıl tıpkı gramajı 20 TL’den satışa sunuluyor.
Ailesiyle biriktirdiği kekik, şalba, defne, su nanesi otlarını kuruttuğunu belirten Abdullah İnanç, biriken kekikleri kazana doldurup içine su dökerek sabahın erken saatlerinde 300 dereceye varan ısıda kaynatmaya başladıklarını söyledi. Kaynayınca içi buharla dolan kazanlarda 4 saat sonra bu buhar soğutulmuş boruların iç yüzüne değince ağırlaşıp damla haline geliyor. Damlalardan oluşan damıtılmış su borudan dışarı akıyor. Aktığı yere kekik yağı ile karışık damıtılmış kekik suyunun birikmesi için bir kap konuluyor ve damlalar halinde aşağıya akar. Kap dolup taşınca birinci olarak dışarıya yağ kısmı çıkıyor. Birbirinden ayrılan kekik yağı ve kekik suyu kendi kaplarına doldurularak kullanım için saklanıyor. Bu süreç yaklaşık 8 saat sürüyor” dedi.
“Soğuk metotta uygulanıyor”
Birtakım bitkilerin yağlarını da soğuk pres yolu ile çıkarttığını anlatan İnanç, “Menengiç ve çörek otu yağını soğuk pres formülü ile çıkartıyorum. Her çıkardığımız yağın başka farklı şifaları vardır. Yağlarını çıkardığımız eserlerin posalarını muhakkak atmıyoruz. Posalarını ve kekiğin suyunu dahi kıymetlendiriyoruz. Posaları da hayvan yemi olarak satıyoruz. Evvelce yağları çıkarmadan bana sipariş verirlerdi. Ben de sipariş üzerine çalışıyorum. Artık ise satışlarımda epey yüksek patlama oldu. Pazarlama meselem yok” diye konuştu.
“Kekiği kesmenin mevsimi vardır”
Kekik otunun kesme vakti olduğunu dikkat çeken İnanç, “Kekik otunun bir kesme vakti vardır. Şayet kesme mevsiminden evvel ve sonra kekiği keserseniz onun yararı olmaz. Kekik otu bilhassa Temmuz Ağustos aylarında toplanır. Vakti gelmeden kekik toplanmaz. Vakitsiz toplanan kekikten ise yağ çıkmaz. Şifada olmaz. En çok kekik yağı ağustos ayında toplanan kekikten çıkar. Eylülden sonra ise hiç kesmemek lazım” diye konuştu.
“Bu işten köylülerde ekmek parası kazanıyor”
Kekik bitkisini eşi ile birlikte Toros dağlarından topladığını anlatan İtimat, “Bu kekiği yalnızca ben toplamıyorum. Eşim ile ikimizin topladığı kekik otu yetersiz kalır. Etraf köylülerdeki insanlara da toplattırıyorum. Onlardan da satın alıyorum. Dolayısı ile yalnızca ben değil, köylüler içinde iyi bir geçim kaynağı oluyor. “dedi.
“Yılda 50 litre kekik yağı çıkarıyorum”
Yıllık ortalama 50 litre kekik yağı çıkarttığını söyleyen İnanç ” Bunun yanında ise şalba, andız, mersin, ardıç, defne, su nanesi, menengiç üzere birçok bitki ve tohumlardan da yağ çıkarıyorum. Bunları 10 ve 20’şer gramlık şişelere dolduruyorum ve satışa hazır hale getiriyorum” sözlerine yer verdi.
“Eskiden büyük kazanlarda çıkarıyordum”
Son 3 yıla gelinceye kadar büyük kazanlarda kekik yağı çıkardığını anımsatan İtimat, “Eskiden büyük kazanlarda sıkıntı kaidelerde kekik yağını çıkarıyorum. Bir kazana 8 kilo aldırabiliyordum. Bu 8 kilo kekik otundan ise 100 gram kekik yağı çıkartıyordum. Daha sonra ise kendi icat ettiğim sistemle yaklaşık 150 kilo kekik otu alan kazan sistemi yaptırdım. Evvelce 8 kilodan 100 gram kekik yağı çıkarırken, birebir emekle artık ise bir buçuk kilo kekik yağı çıkarıyorum. Devletimizden takviye görürsen ileride daha büyük teknolojilerle kekik yağını seri üretim yapmak istiyorum. Lakin gücüm yok” diye konuştu.
“Korona virüsünden sonra satışlarda patlama oldu”
Kekik yağının en güçlü antioksidanlardan biri olduğunu ve antik çağlardan beri tıbbi bir bitki olarak kullandığını anlatan İtimat, “Müşterilerimiz şu an korona virüsü (Covid-19) salgını sonrası vatandaşlar kekik yağına büyük ilgi gösterdiler. Müşterilerim ayağıma kadar gelip kekik yağı alıyorlar. Başta İstanbul, Ankara, İzmir üzere büyük vilayetlerimiz olmaz üzere Türkiye’nin doğusundan batısından her tarafından kekik yağı siparişleri geliyor. Tekrar aktarlardan da ağır talep geliyor. Evvelden de satışlarım iyiydi ama korona virüsü nedeni ile de satışlarımızda patlama oldu. Şu an en güçlü antioksidanlardan biri olan ve bağışıklık sisteminin destekleyen kekik yağına ilgi çok fazla. Corona virüsü (Covid-19) salgın sonrası uzmanların en kıymetli şeyin bağışlık sistemin değerine değinmesi akabinde bizlerde buna takviye olacak eserlerde patlama oldu. Çeşitli hastalıklara şifa sağlaması gayesiyle kullanılan kekik yağının sıhhat açısından da birçok yararı bulunmaktadır. Kekik, bağışıklık, teneffüs, sindirim, hudut ve öbür beden sistemlerini dayanaklar. Hormon seviyelerini dengelediği için hormonların en değerli esansiyel yağlarından biridir. Ayrıyeten, bedeni, felç, artrit, mantar ve bakteri enfeksiyonları ve cilt rahatsızlıkları üzere tehlikeli hastalıklardan korur. Çeşitli hastalıklara şifa sağlaması emeliyle kullanılan kekik yağının sıhhat açısından da birçok yararı bulunmaktadır” dedi.
En iyi kekik Toros Dağları’nda yetişiyor
Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesinden emekli olan ve Akseki’de bitki çeşitleri üzerine araştırma yapan Prof. Dr. Oktay Yeğen ise kekiğin güneşli iklime sahip yüksek rakımlı ve taşlı Toros Dağları’nda yetiştiğini söyledi. Dünyada bulunan 100 kekik cinsinden 33’ünün Türkiye’de olduğunun altını çizen Yeğen, “En iyi kekik ise Akseki ve etrafında bulunuyor. İhracat için kurutulmuş kekik bitkisinin yağ içeriğinin en az yüzde 2-3 olması, bunun da yüzde 60-70’inin ‘carvacrol’ olarak isimlendirilen husustan oluşmasının istenir. Bu özelliğe sahip kekik bitkisinin doğal olarak en iyi 600-900 metre rakımda ve Akdeniz bölgesinde yetişiyor” dedi.
“Yeğen konuşmasın şöyle devam etti:
“Yapılan tıbbi araştırmalar, kekiğin içerdiği hususların uygulandığı sıcakkanlı hayvanların hücrelerinden salgılanan hür radikalleri bağlayarak sıhhat açısından birçok yarar oluşturduğunu göstermiştir. Kekiğin, içeriğindeki hususlarla bedende hücre muhafaza sistemlerini geliştirmesiyle antioksidan, kanser oluşumunu engellemesiyle anti kanserojen, diyabet hastalığını engellemesiyle antidiyabetik ve bedendeki kolesterol oranını ayarlamasıyla antikolestremik özellikler taşıdığı gösterilmiştir. Bu özellikleriyle kekik yaşlılığı geciktirmekte, tümör oluşumunu engellemekte, şeker hastalığına iyi gelmekte ve besinlerin bozulmasını doğal yollarla engellemektedir.”
Memurlar