Milliyet’ten His Erdoğan’ın haberine nazaran: Koronavirüs salgınının yayılmasını denetim etmek için alınan tedbirler, iktisat tarafında ise pek çok dalda iş hacminin daralmasına neden oluyor. İşini kaybetme tehlikesi yaşayanlar, geliri azalanlar; tüm bunlar yetmezmiş üzere bir de mesken sahiplerinin ‘kiracı seçimleriyle’ karşı karşıya kalıyor. Evvelden ‘bekara’, ‘öğrenciye’ mesken kiralamayan mesken sahiplerinin ‘yeni normal’i ise çalışanlar ortasında ayrım yapmak oldu. İnternet sitelerinden verilen sahibinden kiralık ilanlarının pek birçoklarında ‘kurumsal çalışan ve memur tercih edilir’ ibaresi yer alıyor. Konut sahipleri ‘her an işsiz kalır’ diyerek artık çalışanlar ortasında da ayrım yapıyor. İlanların birçok İstanbul’da göze çarparken, Ankara, Edirne, Bursa’da benzeri ilanlar dikkat çekiyor.
Kapsama girmiyor
‘Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmelik’te yer alan kararlar, mülk sahiplerinin verdiği ‘sahibinden’ ilanları kapsamadığı için bu ilanlara yaptırım uygulanamıyor. Daha evvel ‘bekara’ konut vermeyen konut sahipleri hakkında CİMER’e yapılan şikayetler Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’na sevk edilmiş, ‘ayrımcılık yasağının’ ihlali gerekçesiyle mülk sahiplerine para cezası verilmişti. Fakat mal sahiplerinin ‘kiracının mesleğine ait tercihi’nin bu kapsamda olup olmadığı şimdilik tartışmalı. Mevzuyu uzmanlar kıymetlendirdi.
‘Cezai süreç gerektirir’
Tüketiciyi Müdafaa Derneği (TÜKODER) Genel Lideri Aziz Koçal, “Toplum olarak daha anlayışlı ve dayanışma içerisinde olmamız gerekir” derken, bu süreçte ortaya çıkan kiracı seçme trendinin ‘ayrımcılık’ olarak değerlendirilebileceğini söyledi. Misal uygulamaların daha evvel bekara ve dullara konut verilmeyerek yapıldığını hatırlatan Koçal, şunları söyledi:
“Bu çeşit ilanlar, uygulamalar, insan onurunu inciten, insan haklarına muhalif, bireylerin eşit muamele görme hakkına karşı, haklardan yararlanma ayrımcılığıdır. Toplumu ayrıştırmaya yönelik bu tıp uygulamalar önlenmelidir. Kurumsal firmalarda çalışamamak, memur olamamak insanların kendi istekleri değildir. Mesken sahiplerine sormak gerekir, konutlarınızı insanların barınması için kiraya veriyorsunuz; memur olamayan, kurumsal firmalarda çalışamayan vatandaşlarımız insan değil mi? 6701 Sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu 20/04/2016’da Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Kanunun 5. unsuruna nazaran bu çeşit ayrımcılık yapmak kanuna karşıttır ve cezai süreç gerektirmektedir.”
‘Böyle bir yaklaşım hakikat değil’
İstanbul Emlakçılar Odası Lideri Nizameddin Aşa, sahibinden verilen ilanlara karşı cezai yaptırım uygulanmadığını belirtirken, emlakçı tarafından ise bu kapsamda verilebilecek ilanların ‘mülk sahibinin tercihi’ olduğunu anlattı.
Aşa, “Emlakçı, ilanlara mal sahibinin talebine yönelik kimi kriterler koyabiliyor lakin bunu yapmadan kesinlikle mülk sahiplerine teklifler sunulur ve bunun gerçek bir yaklaşım olmadığı paylaşılır. Yeni yönetmelik internet sitelerine de sorumluluk yüklüyor. Aldatıcı ilanların süratle kaldırılması isteniyor. Lakin bu durumda, yani mülk sahibi tarafından verilen ilana karşı uygulanamıyor” dedi.
‘Mal sahibi kiracı seçmekte özgür’
Gayrimenkul Hukuku Derneği Lideri Avukat Ali Güvenç Kiraz, mülk sahibinin, kanuna karşıt bir düzenleme yaşanmadığı surece, kiracısını seçmekte özgür olduğunu belirtti. Pandemi sürecinin çalışanlar açısından birçok zorluk getirdiğini anlatan Kiraz, “Nisan-mayıs devrinde ve artık yeni kısıtlamalarla işlerini kaybeden, geliri azalan çalışanlar oldu. Bu periyotta kiralarını ödemek konusunda badireye da düştüler. Öteki taraftan konut sahibi açısından bakınca; yalnızca kira geliri ile geçinen konut sahipleri de var. Bir kişi malını satmaya, kiralamaya zorlanamaz. Pandemi devrinde ortaya çıkan şartlar mesken sahibi tarafında, kişiyi, gelirini garanti almaya yönlendirmiş olabilir” diye konuştu.
Memurlar