Yenişafak Gazetesinden Ahmet Ünlü bugünkü yazısında, 2021 yılı Cumhurbaşkanı ödeneği, maaşlara tesirleri ve dikkat edilmesi gerekenler hakkında açıklamalarda bulundu.
Ünlü yazısında:
Cumhurbaşkanı maaşı nasıl belirleniyor?
Cumhurbaşkanı, TBMM Lideri, bakanlar ve milletvekillerine ödenen maaşlar kamuoyuna hayli abartılı bir halde yansıtılmakta ve bu maaşlar üzerinde çok fazla spekülasyon yapılmaktadır. Bu nedenle mevzu epeyce hassas bir ehemmiyete sahiptir.
5510 sayılı Kanun’un 43’üncü hususunda; Cumhurbaşkanı, TBMM Lideri, Başbakan, bakanlar ve milletvekillerine emekli maaşının nasıl bağlanacağı ayrıntılı bir formda izah edilmiştir. Buna nazaran bağlanacak emekli maaşı hesabı şu halde yapılmakta:
2021 yılı Merkezi İdare Bütçe Kanun Teklifi’ne nazaran Cumhurbaşkanı’na verilecek yıllık ödenek 1.056.000 TL olarak belirlendiği basına yansımıştır. Bu sayıya nazaran 2021 yılı için belirlenen Cumhurbaşkanı aylık ödeneği: 1.056.000 ÷ 12 = 88.000 TL’dir. Buna nazaran Cumhurbaşkanı’nın emekli aylığı: 88.000 x % 40 = 35.200 TL’dir. 2020 yılına nazaran % 8,3 oranında bir artış yapıldığı görülmektedir.
TBMM Lideri, Başbakan, bakanlar ve milletvekillerinin maaşı
TBMM Lideri ve eski Başbakanların emekli aylığı ise Cumhurbaşkanı emekli aylığının % 75’idir. Buna nazaran 2021 yılında TBMM Lideri ve Başbakan’a ödenecek emekli aylığı 35.200 x % 75 = 26.400 TL’dir. Milletvekili emekli maaşı ise; Cumhurbaşkanı’nın emekli aylığının % 45’idir. Bu meblağ ise 35.200 x % 45 = 15.840 TL’dir.
Bunların emekli maaşları yıllık olarak Cumhurbaşkanı ödeneğine nazaran belirlendiği için maaş katsayısındaki artışlar nedeniyle emekli maaşlarında artış olmamaktadır. Münasebetiyle bunların emekli maaşları yıl başında ne kadar ise yıl sonunda da birebirdir.
Birinci kıyas taban fiyata gelen artırımla yapılacaktır
Birinci kademede, Cumhurbaşkanı ödeneği üzerinden Cumhurbaşkanı, TBMM Lideri, bakanlar ve milletvekillerinin emekli maaşına gelen artırım ile taban fiyata gelen artırım kıyaslanacaktır. Hasebiyle gereksiz polemiklerden kaçınmak ve Cumhurbaşkanı’na yapılacak taarruzları önlemek için Cumhurbaşkanı ödeneği belirlenirken çok dikkatli olunması gerekmektedir.
Her yıl aralık ayı sonuna yanlışsız Minimum Fiyat Tespit Kurulu Kararı’na nazaran bir sonraki yılın minimum fiyatı belirlenmekte ve minimum fiyat de birçok ödeme ögesini etkilemektedir. Münasebetiyle taban fiyat belirlemesinde oluşacak aksilikleri önlemenin en büyük yolunun Cumhurbaşkanlığı ödeneğinden geçtiğini tabir edebiliriz. Bunun için de Cumhurbaşkanlığı ödeneğine hiçbir artış yapılmaması yerinde olacaktır.
Maaş katsayısındaki artışlar maaşları tesirler mi?
Cumhurbaşkanı’nın aldığı maaş ve emekli maaşı, maaş katsayısındaki artışlardan etkilenmemektedir. Yani Cumhurbaşkanı dahil bakanların ve milletvekillerinin emekli maaşları yılda bir kere belirlenmekte ve maaş katsayısındaki artışlardan etkilenmemektedir. Bunların emekli maaşları yıllık olarak Cumhurbaşkanı ödeneğine nazaran belirlendiği için maaş katsayısındaki artışlar nedeniyle bunların emekli maaşlarında artış olmamaktadır.
Milletvekili maaşı hangi kanunda düzenlenmektedir?
Milletvekilleri ve bakan maaşları Türkiye Büyük Millet Meclisi Üyelerinin Ödenek, Yolluk ve Emekliliklerine Dair Kanun kararları çerçevesinde belirlenmektedir.
Bu kanunun birinci unsurunda; “Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerinin aylık ödeneklerinin meblağı, en yüksek devlet memurunun almakta olduğu ölçüdür. En yüksek devlet memuruna ödenenlerden gelir vergisine tabi olmayanlar bu kanuna nazaran de gelir vergisine tabi tutulmaz. Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerine bu husus uyarınca hesaplanacak aylık ödenek fiyatının yarısı yolluk olarak ödenir. Bu yolluklar rastgele bir suretle haczedilemez. Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri en yüksek devlet memurunun almakta olduğu mali ve toplumsal haklardan yararlanırlar” kararına yer verilmiştir.
En Yüksek Devlet Memuru sözü Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Lideri için kullanılmaktadır. Münasebetiyle milletvekili ve bakanların maaşlarının kıstas alındığı maaş Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Lideri’ne ödenen maaştır.
Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Lideri için ödenecek maaş fiyatı ise mülga 3056 sayılı kanunda düzenlenmiştir. Mülga 3056 sayılı Kanun’un Kontratlı İşçi başlıklı 35’inci unsurunda: “Başbakanlık merkez teşkilatında, müsteşar takımlarına atananlar atandıkları takımlarda kontratlı olarak da, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve başka kanunların kontratlı işçi çalıştırılması hakkındaki kararlarına bağlı olmaksızın çalıştırılabilir. Bu biçimde istihdam edilen müsteşara 56.400 gösterge sayısının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak meblağda aylık fiyat ödenir. Ocak, Nisan, Haziran, Temmuz, Ekim ve Aralık aylarında birer aylık fiyatı meblağında ikramiye verilir. Yapılacak öteki ödemeler ile bu fıkranın uygulanmasına ait yordam ve asıllar Bakanlar Konseyi’nce tespit edilir” kararına yer verilmiştir.
Öteki yandan, Bakanlar Konseyi Kararı ile Başbakanlık’ta Çalıştırılacak Kontratlı İşçi Hakkında Hizmet Kontratı Temellerinde da Başbakanlık Müsteşarı’na mukavele fiyatına ilaveten hangi ödemelerin yapılacağı belirlenmiş olup, bunlar ortasında özel hizmet tazminatı, makam tazminatının yarısı ve fazla çalışma fiyatı yer almaktadır.
703 sayılı KHK ile yapılan düzenlemeye nazaran ile Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Lideri’ne yapılacak ödemeler için, Başbakanlık Müsteşarı’na yapılan ödemelere ait mülga kararlara atıf yapılmıştır. Dolayısı ile en yüksek devlet memuru aylığı değişmemiş oldu. Bu nedenle maaş katsayısındaki artışlar bakan ve milletvekili maaşını da arttırmaktadır. Buna nazaran bakan ve milletvekillerine İdari İşler Lideri’ne yapılan aylık ödemelerin 1,5 katı fiyatında ödeme yapılmaktadır. Fakat, bakanların maaşı milletvekillerinden biraz daha fazladır.
Bakan maaşları milletvekili maaşlarından ne kadar fazladır?
3055 sayılı Cumhurbaşkanı Yardımcıları ve Bakanların Ödenek ve Yollukları İle Temsil Ödenekleri Hakkında Kanun’un birinci unsurunda Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlara, 5000 gösterge sayısının memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunan ölçüde temsil ödeneği verileceği söz edilmiştir. Buna nazaran, milletvekili maaşlarına ek olarak 5.000 gösterge sayısının maaş katsayısı ile çarpımından oluşan meblağda bakan ödeneği ek edildiğinde bakan maaşı ortaya çıkmaktadır. Yani bakanlara ödenen maaş milletvekillerine ödenen maaştan 785 TL daha fazladır.
5510 sayılı Kanuna tabi milletvekilleri daha düşük fiyat alırlar
15.10.2008 tarihinden sonra vazifeye başlayan bakan ve milletvekilleri 5510 sayılı Kanun’a tabi olacakları için 5434 sayılı Kanun’a tabi olan bakan ve milletvekillerinden daha az fiyat alırlar. Bunun sebebi ise emekli kesintilerinin daha fazla olmasıdır.
Memurlar
