Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, koronavirüste aspirin kullanımının riski ile ilgili bir data olmadığını; lakin farklı bir durum olduğuna dikkat çekti. Prof. Dr. Ceyhan, “Uzun periyodik aspirin alan şahıslarda grip geçirirse bir hastalığın riskinin arttığını biliyoruz; ‘reye sendromu’ ismi verilen bir hastalık. Maalesef muhakkak bir devrine geldikten sonra yüzde yüz öldüren, hiçbir tedavisi olmayan bir hastalık. Bu daima çocuklarda göründü diye zannediliyordu; lakin son yıllarda yetişkinlerde de giderek artan yayınlar oldu. Artık biliyoruz ki yetişkinlerde de görünüyor. Uzun müddetli aspirin alan muhakkak hastalık kümeleri var, onlara kesinlikle grip aşısı yapılması gerektiğini söylüyoruz ve risk grubundalar onlar” dedi.
‘ASPİRİN ŞU PERİYOTTA SAKINCALI’
Grip esnasında alınan aspirinin hastalığın riskini arttırdığını belirten Prof. Dr. Ceyhan, “Grip geçiren biri aspirin alırsa bu hastalığın riski 35 kat artıyor; karaciğer yetmezliği, beyinde şişmeyle giden çok ağır bir tablo ve şimdi bir tedavisi yok. Vefat oranı aşağı üst yüzde yüz. Covid-19 tanısı konmuşsa kişinin aspirin almasında çok değerli bir sakınca yok. Lakin, hami olarak insanlara aspirin vermek ya da bir kişinin yalnızca ateşi oldu, aslında tek belirtisi olduğu için test yaptıramıyor ‘ben koronavirüsüm’ diye beşerler kan sulandırıcı olarak aspirin kullanıyor. Şu an grip dönemi da başladı, grip de olabilir, ayırt etmek mümkün değil. O vakit önemli bir risk çıkıyor ortaya. Bir kişi şu periyotta gözetici olarak ya da ‘ateşi çıktı’ diye aspirin alırsa bu bahsettiğim hastalığa davetiye çıkarıyor. Münasebetiyle test yapılıp koronavirüs tanısı konulmadıkça bir kişinin kan sulandırıcı olarak aspirin kullanması şu devirde sakıncalı” sözlerini kullandı.
‘RASTGELE ASPİRİN KULLANIYORLAR’
Prof. Dr. Ceyhan, ‘reye sendromu’ riskinden ötürü uzun müddettir aspirini hastalarda kullanmadıklarını kaydederek, “Uzun müddetten beri ateş düşürücü olarak aspirini bu bahsettiğim risk nedeniyle çok kullanmıyoruz. Çocuklarda kan sulandırıcı olarak koronavirüs tanısı konsa bile aspirin kullanmıyor, öteki kan sulandırıcıları kullanıyoruz. Benim yakınımda olan beşerler bile güya koronavirüsten koruyacakmış fikriyle rastgele aspirin kullanıyorlar, hayli riskli bir durum bu. Hiçbir şey olmadan birçok insan güya koronavirüsten koruyacakmış fikriyle düşük dozda bebek aspirini kullanıyor, bu yanlış bu dönemde” diye konuştu.
EDİRNE’DE SATIŞLAR YÜZDE 84 ARTTI
Bulgaristan’ın 1 Eylül itibariyle karantina sürecini kaldırmasının akabinde, Edirne’ye günübirlik alışverişe gelen Bulgarlar, son günlerde ülkelerinde koronavirüs olay sayılarının artması üzerine, Edirne’deki eczanelere akın etmeye başladı. Bilhassa kimi bilim insanlarının virüse karşı pıhtılaşmayı tedbire özelliğiyle iyi geleceğini öne sürdüğü aspirini kutu kutu alan Bulgar ziyaretçiler, bu noktada satışları da ikiye katladı. Bulgar turistlerin, aspirine ilgisi yükseltmesiyle ecza depolarında da ilacın 100 miligramlık formları tükendi. Eczanelere Bulgarca bilgilendirici afişler asıldı.
‘5’ER, 10’AR KUTU ALIYORLAR’
Bulgar ziyaretçilerin son periyotlarda 5’er, 10’ar kutular halinde aspirin aldığını söyleyen Edirne Eczacı Odası Denetleme Şurası Lideri Şükrü Ciravoğlu, “Bugün Türkiye’de üretilen ilaçların kalitesinin yadsınamaz halde üst seviyede olduğunu kabul etmemiz gerekiyor. Dünya kalitesinde ilaç üretiyoruz. Bunu da belirtmemiz gerekiyor. İlaç imalat bölümünde sağlam bir ülkeyiz. Dışarıdaki izlenim de o biçimde. Gelenler de Türkiye’den, çok güvendiklerini söyleyerek, alıyorlar” dedi.
‘100 MİLİGRAMLIK FORMLARI DEPOLARDA KALMADI’
Bilhassa aspirin ve muadili ilaçların artışında son periyotta Edirne merkezde geçen yıla nazaran yüzde 84 artış yaşandığını tabir eden Ciravoğlu, “Bu küme aspirinlerin satışında geçen yıla nazaran bilhassa kapılar açıldıktan ve turistler gelmeye başladıktan sonra çok yüksek oranda bir artış gözlüyoruz. Geçen yılın son 3 aylık devriyle bu yılın son 3 aylık periyodunu karşılaştırdığımızda Edirne merkez genelinde yüzde 84 oranında bir artış kelam konusu. Bunun da olağan çoğunluğu turistlerden kaynaklanıyor. Hasebiyle şu anda 100 miligramlık formları depolarda yok aspirinin. Üretimin yetişmemesi de kelam konusu bir taraftan. Lakin öbür taraftan baktığımızda da gerçek yerde yanlışsız bireylerce kullanıldığında, ülkemize döviz kazandırmış oluyor bir yandan” tabirlerini kullandı.
‘KANI SULANDIRARAK, KORUYACAĞINI DÜŞÜNÜYORLAR’
Bilhassa aspirinin kan sulandırıcı ve pıhtı önleyici özelliğe sahip olmasından ötürü tercih edildiğini kaydeden Ciravoğlu, “Koronavirüste mevt nedeni olarak birinci evvel akciğerlerde sorun yarattığı ve bu halde bir vefata sebebiyet verdiği biliniyor. İkinci olarak da kanda pıhtılaşma oluşturduğu ve bunun beyin yahut öteki organlara damar tıkanıklığı yaparak, mevte sebebiyet verdiği biliniyor. Hasebiyle burada kanı sulandırarak, bu tıp bir durumdan koruyacağını düşünüyorlar. Lakin bunun söz ettiğimiz üzere evvel tabip denetimi yapılıp, değerlendirilip, ondan sonra kullanılması gerekiyor” formunda konuştu.
‘MUTLAKA TABİP DENETİMİNDE ALINMALI’
Aspirinin kan sulandırıcı özelliğinden ötürü koronavirüse karşı muhafaza sağlayacağı tezini yanlışsız bulmadığını söz eden Ciravoğlu, “Aspirin, düşük dozda, 100 miligramlık dozlarda bağırsakta çözünen, tipik kan sulandırıcı olarak kullanılan bir ilaçtır. Fakat bunun kesinlikle doktor denetiminde kullanılması gerekir, doktor tarafından reçete edilmesi gerekir. Yapılan tetkiklerden sonra, bireye gerekiyorsa verilir ve kullanıma başlanır. Vatandaşın, kendi kendine alayım, koronaya karşı korunayım ya da kan sulandırıcı olarak kullanayım biçiminde bir yaklaşımı var. Bu tıp ilaçları alması sakıncalıdır, mutlak surette bir tabip denetiminden sonra alınması gerekir” dedi.
Bulgaristan’dan Edirne’ye alışveriş için gelen Hatice Yorulmaz ise bilhassa grip mevsiminin başlamasıyla koronavirüsten de korunma maksatlı aspirin aldığını belirtti. Yorulmaz, “Her hafta sonu Edirne’ye geliyorum. Geldiğim vakit da eczaneden bilhassa aspirin ve grip ilaçları alıyorum. Koronavirüs devrinde tedbir almak istiyoruz” diye konuştu.
Memurlar
